Σημείωμα Νοεμβρίου 2013

(Γιώργος Μικάλεφ, «κόψε το χέρι» 2013,
λάδι σε χαρτόνι ραμμένο με σύρμα 21x47cm)

ΤΟ ΧΕΡΙ

χρονογράφημα 

Κυρίες και κύριοι να σας συστηθώ: είμαι το Χέρι. Ναι, αυτό είναι το όνομά μου και προέρχεται από την ιδιότητά μου, από αυτά που κάνω. Στην άδικη κοινωνία μας –και τονίζω τη λέξη άδικη–, άλλος είναι το Στόμα, άλλος είναι το Μυαλό, άλλος το Μάτι και πάει λέγοντας. Εμένα η καταραμένη η ανέχεια δε με άφησε να μορφωθώ κι έτσι δεν μπόρεσα να γίνω ούτε Στόμα ούτε Μυαλό. Ας όψεται η κοινωνία: «Άτιμη κοινωνία, άλλους τους ανεβάζεις ψηλά κι άλλους τους ρίχνεις στα ξένα χέρια» όπως έλεγε και η Μάρω Κοντού στη ταινία «Υπάρχει και φιλότιμο». (Να με συμπαθάτε αν κάνω κάποιο λάθος στις αναφορές μου, είπαμε, είμαι αμόρφωτος).

Ας μην έχω παράπονο όμως. Δουλίτσα να υπάρχει. Να τρώω εγώ κι η φαμίλια μου ένα ξεροκόμματο. Πριν λίγα χρόνια δεν είχα ούτε δουλίτσα και έφυγα στο εξωτερικό. Και ξέρετε τις πταίει (όπως έλεγε κι ο Μεταξάς) για τούτο: όλοι αυτοί οι ξένοι που τους ταΐζουμε, τους ποτίζουμε και μας παίρνουν τις δουλειές. Με αυτούς καταγίνομαι τώρα. Από το Μυαλό στο Στόμα κι από κει σε μένα έρχονται οι εντολές: «Σήμερα θα τσακίσεις τον Αχμέτ και τον Αλή», «σήμερα θα τακτοποιήσεις τον Παύλο τον Αντιφασίστα». Κι εγώ πάω και τους «τακτοποιώ» επειδή είναι παράσιτα της κοινωνίας μας. Δεν έχω προσωπικά μαζί τους αλλά τι σχέση έχουν αυτοί, οι μαυριδεροί και οι ανθέλληνες, με τους αρχαίους προγόνους μας; Λειτούργημα είναι αυτό που κάνω και μάλιστα χωρίς συγκεκριμένο ωράριο και χωρίς αργίες, επειδή «αργία μήτηρ πάσης κακίας» όπως έλεγε και ο Περικλής.

Παλιότερα δεν ήμουν έτσι. Παλιότερα χάιδευα κιόλας – τη γυναίκα μου, τα παιδιά μου –. Τώρα μόνο «τακτοποιώ». Τη …γυναίκα μου στο κρεβάτι, τα παιδιά μου στην κοινωνία, τον Παύλο τον αντιφασίστα με μαχαίρι, τον Αχμέτ και τον Αλή με κάνα ρόπαλο του μπέιζμπολ απ’ το μαγαζί του Ηλία, άμα τους πετύχω έξω.

Α, ναι, ψηφίζω κιόλας. Όποιον μου υποδείξει το Στόμα για το καλό της Πατρίδος. Το Μυαλό δεν έχει πολιτικά κόμπλεξ, η δουλειά του να γίνεται. Αν το βολεύει η δημοκρατία θα έχουμε δημοκρατία, αν το βολεύει φασισμός θα έχουμε με το στανιό …δημοκρατία. Το Στόμα τρέφει τα παιδιά μου και τα επιχειρήματά μου. Προχθές κάποιος μου είπε: «μα, εσένα η μπλούζα γράφει made in Pakistan» και επειδή δεν είχα πρόχειρα επιχειρήματα τού έφερα το ρόπαλο στο κεφάλι επειδή «όπου δεν πίπτει λόγος πίπτει ράβδος» όπως έλεγε και ο Επίκουρος.

Τις Τέχνες και τα Γράμματα δεν τα έπαιρνα, άλλωστε αυτά είναι φλώρικα πράγματα. Αυτά τα παρακολουθεί μόνο το Στόμα που είναι μορφωμένο και τα κουλαντρίζει όλα στα μέτρα του προς γνώση και συμμόρφωσή μας: «Έτσι έλεγε ο Καβάφης», «Έτσι έπρατταν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι», και πάει λέγοντας.

Το Μυαλό δεν ασχολείται με αυτά. Το Μυαλό σκέφτεται μόνο νέα περιτυλίγματα για να μαζεύει λεφτά. Περιτυλίγματα όπως «κόκκινες γραμμές», «θεωρία των δύο άκρων», «θεωρία της Μέσης Γης», «συνταγματικά τόξα», «κούρεμα χρέους», «κάθετα ή οριζόντια μέτρα», «σπρετς» και πολλά άλλα. Μέχρι να ανα-λύσουν οι κουτοδημοσιογράφοι το ένα περιτύλιγμα, το Μυαλό έχει στείλει όπου πρέπει τα φράγκα που θέλει και έχει απλώσει το επόμενο περιτύλιγμα για την καινούργια μπάζα. Δίνει στο Στόμα και στους φοροεισπράκτορες του (τα Μάτια), το ποσοστό τους και …τυλίγει. Εκεί, στο τύλιγμα, πέφτουν τίποτα ψιλά και τα μαζεύουμε εμείς, τα Χέρια. Τι νομίζετε; Παράπλευρες απώλειες είμαστε όλοι. Αλλά, «τι φταίω εγώ, ζητώ ο ταλαίπωρος να μπαλωθώ», όπως έλεγε και ο Ι. Πολέμης, δουλίτσα να υπάρχει. Και θα υπάρχει όσο το Μυαλό θα σκέφτεται νέα περιτυλίγματα και όσο δε θα απειλείται από τους κυριότερους εχθρούς του:

Το δικό σας μυαλό και κυρίως την Καρδιά σας.

Δημήτρης Γ. Παπαστεργίου

Σημειώσεις (προς αποφυγήν παρεξηγήσεων)

- «Άτιμη κοινωνία, άλλους τους ανεβάζεις ψηλά κι άλλους τους ρίχνεις στα ξένα χέρια». Φράση που έλεγε η ηθοποιός Μίτση Κωνσταντάρα στην ταινία «Ο ΣΤΡΙΓΓΛΟΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΑΡΝΑΚΙ», 1967

- «Τις πταίει;». Άρθρο του Χαρίλαου Τρικούπη στην εφημερίδα Καιροί, της 29ης Ιουνίου 1874.

- «Αργία μήτηρ πάσης κακίας». Τάδε έφη Σόλων ( 630-560 π.Χ. , Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος).

- «Όπου δεν πίπτει λόγος πίπτει ράβδος» πρόκειται για νεότερη λόγια παραφθορά της φράσης "ὃν οὐ τύπτει λόγος οὐδὲ ῥάβδος" (σε όποιον δεν πιάνει ο λόγος δεν πιάνει ούτε το ξύλο), που αναφέρεται σε παροιμία της βυζαντινής (ή παλαιότερης) εποχής: Ὃν οὐ τύπτει λόγος οὐδὲ ῥάβδος: ἐπὶ τῶν μὴ πειθομένων τοῖς εἰσηγουμένοις τὰ βέλτιστα. (Μηχαήλου Ἀποστόλου τοῦ βυζαντίου, Συναγωγὴ παροιμιῶν, 12, 77, 1). Πηγή: Βικιλεξικό.

- «τι φταίω εγώ. Ζητώ ο ταλαίπωρος να μπαλωθώ». Από το ποίημα του Κ. Π. Καβάφη, «Ας φρόντιζαν».