Χρίστος Λάσκαρης, "Ποιήματα"

ΑΝΟΙΓΩ ΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ


Ανοίγω το παράθυρο και βλέπω
αντί για σένα
το φωταγωγό

το σιωπηλό
μουγγό φωταγωγό,
π’ αυτοκτονούν τα όνειρα

καθώς
το αμυδρό σου φως
τα παρασύρει σ’ ένα πέταγμα

που τα σκοτώνει.


[Ο ευτυχισμένος καιρός επέρασε, 1979]





ΔΕ ΓΡΑΦΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ Σ’ ΕΝΑ ΧΑΡΤΙ


Δε γράφονται τα ποιήματα σ’ ένα χαρτί·
ξεθάβονται
με μια αξίνα τα μεσάνυχτα

αφήνοντας
κι από ’να λάκκο.


[Να εμποδίζεις τις σκιές, 1982]





ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΔΥΟ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΟΥΣ


Χλομή,
μέσα στην καπαρντίνα της,
ανάμεσα σε δυο χωροφυλάκους.

Το βλέμμα της μακρινό.

Παρ’ όλες
τις κάμερες που διαθέτανε,
δεν μπόρεσαν να το αιχμαλωτίσουν.


[Να τελειώνουμε, 1986]





ΚΑΘΟΜΑΙ ΣΤΗ ΒΕΡΑΝΤΑ


Κάθομαι στη βεράντα κι αγναντεύω
σιωπηλός.
Ανόρεχτη που ’ναι η ματιά μου.

Απ’ τις ταράτσες
κεραίες με κοιτάζουνε βουβές·
τέντες πληκτικά κατεβασμένες,
σαν την ψυχή μου.


[Σύντομο βιογραφικό, 1991]





ΑΝΟΙΞΗ ΣΤΟ ΠΑΡΚΟ


Άλλη μια άνοιξη που πρέπει να αντέξεις

καθώς στο πάρκο
τριγυρίζεις ολομόναχος

σκοντάφτοντας σε παγκάκια
με ερωτευμένους.


[Τέλος προγράμματος, 1997]





ΣΒΗΣΤΟ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟ


Η ζωή,
η ποίηση,
αυτή η καρδιά,
κάποιες κρίσεις μελαγχολίας
που κατά καιρούς σε βασάνισαν,
ο τρόμος του κενού −

όλα,
μα όλα ατόνησαν

σαν τη φωτιά
που δεν έχει τι άλλο να κάψει.


[Δωμάτιο για έναν, 2001]





Πηγή: «Χρίστος Λάσκαρης, Ποιήματα», β΄ έκδοση, εκδ. Γαβριηλίδης 2009.




Ο ποιητής Χρίστος Λάσκαρης (1931-2008) γεννήθηκε στο Χάβαρι της Ηλείας και μεγάλωσε στην Πάτρα. Αποφοίτησε από την Παιδαγωγική Ακαδημία της Τρίπολης αλλά δεν άσκησε ποτέ το επάγγελμα του δασκάλου. Εργάστηκε ώς τη συνταξιοδότησή του στον Ασφαλιστικό Οργανισμό Αστικών Λεωφορείων του Δήμου Πατρών. Η συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του, που εκδόθηκαν από διάφορους εκδ. οίκους της Πάτρας, της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας, κυκλοφόρησε το 2004 από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη. Το 2007 τιμήθηκε με το Διεθνές Βραβείο Καβάφη − με το όνομα του ποιητή ο οποίος δεν έπαψε ποτέ να τον επηρεάζει («ανήκω στην καβαφική ποίηση και στην Παλατινή Ανθολογία», είχε πει). Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γερμανικά, πολωνικά, ισπανικά και πορτογαλικά. Πέθανε στις 11 Ιουνίου 2008, σε ηλικία 77 ετών.
 

 

Χρίστος Λάσκαρης, "Ο ευτυχισμένος καιρός επέρασε"

ΛΥΠΗΜΕΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ


Δε μένει άλλο παρά αυτό:
η μουσική αυτή η λυπημένη
μέσα στ’ απόβραδο,
από ξωμάχους κι από ζωντανά που επιστρέφουν.
Και της μητέρας η σκιά πάνω απ’ τον ύπνο μας,
που αν και πεθαμένη τόσο
επιμένει
μαζί με όλ’ αυτά.
Και το φεγγάρι μπαίνοντας στην κάμαρη,
κι οι ψίθυροι της νύχτας,
και τα βήματα
όταν εξύπναγε ο χαλικόδρομος.





ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ


Το φεγγάρι είναι μια παρηγοριά.
Εδώ στη λεωφόρο
που τ’ αυτοκίνητα ανθούν
κι οι προβολείς τους λάμπουν,
δεν το υποψιάζεται κανείς,
κανείς πια δεν το ξέρει.
Μα το φεγγάρι είναι μια παρηγοριά
και επιμένει κάθε βράδυ στο έργο του
μοναχικό,
αργοπερπάτητο.
Όταν χάνεται
σωπαίνει ο ουρανός
και γέρνουν το κεφάλι οι ερωτευμένοι.
Μα όταν από καιρό ξαναφανεί,
γελάει η γη·
κι ανθίζουν τα παράθυρα με τους απελπισμένους.





ΜΑΝΤΕΝΙΑ


Ένα κρεβάτι
και να είναι Αύγουστος,
και ξέρω εγώ να ξαναζήσω.





ΘΑ ΚΑΤΕΒΑΙΝΕΙΣ ΣΚΑΛΕΣ


Θα κατεβαίνεις σκάλες,
κάθε πρωί θα κατεβαίνει σκάλες·
σαν άγαλμα προς τη θυρίδα για το εισιτήριο θα προχωρείς
κι ύστερα στην ουρά
−πάντα σαν άγαλμα−
που μες στο μάρμαρό του ονειροπολεί,
θα στέκεις.
Στο τραμ
πιασμένος στη χειρολαβή θα ταλαντεύεσαι
με το κεφάλι μες στη λύπη κρεμασμένο.
Στον Πειραιά, η πρωινή ομίχλη θα σε πνίγει
και στο γραφείο οι συνάδελφοι.
Και θα ραγίζεις
και στα δυο η πέτρα σου θα σπα
καθώς απ’ το παράθυρο στην προκυμαία θα κοιτάς
το πλοίο που ξεμάκρυνε −
σφυρίζοντας μες στην ψυχή σου.




ΘΑ ΜΙΛΗΣΩ ΓΙ’ ΑΥΤΟΥΣ


Θα μιλήσω γι’ αυτούς
που δεν εγνώρισαν ποτέ τον έρωτα,
για όλους όσους πλάγιαζαν
το βράδυ μ’ έναν ίσκιο,
που ένα φιλί
δε δρόσισε τον ύπνο τους,
δεν έσταξε στο στήθος τους
κανένας λόγος,
μόνο μια γεύση ερημιάς,
στα χείλη τους.
Γι’ αυτούς θα πω,
που έζησαν σαν τις φρυγμένες στέρνες,
ολάκερη ζωή.





ΘΑ ΜΕ ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΣ


Θα με επισκεφτείς
όπως επισκέπτονται στην κλινική τον άρρωστο
οι συγγενείς
κάνοντας φασαρία με τα δώρα τους
και φέρνοντας τη ζωή απ’ έξω

ενώ αυτός
συνηθισμένος με τη σιωπή
νιώθει ανήμπορος να συνδεθεί
κι αρχίζει να κουράζεται
παρακαλώντας με το βλέμμα του να μείνει μόνος

μόνος όπως και πριν
να τους περιμένει και να τους φαντάζεται.





Από τη συλλογή «Ο ευτυχισμένος καιρός επέρασε» (1979).
Πηγή: «Χρίστος Λάσκαρης, Ποιήματα», β΄ έκδοση, εκδ. Γαβριηλίδης 2009.

Στην εικόμα: Ralph Albert Blakelock, «Moonlight».
Πηγή για την εικόνα: Wikimedia Commons.

Χρίστος Λάσκαρης, "Τέλος του προγράμματος"

Ο ΤΡΟΜΟΣ ΜΟΥ ΣΕ ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ

Δεν έγραψα ποτέ ποιήματα.

Ό,τι διαβάζετε,

είναι ο τρόμος της ψυχής μου.

Δοσμένος σε παραλλαγές.

ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Περίλυπη γίνεται η ψυχή μου

το απόγευμα της Κυριακής,

όταν ο ήλιος

πίσω από τις πολυκατοικίες χάνεται.

Αυτό το αίσθημα

το ζούσα έντονα παιδί,

καθώς

−πάλι Απόγευμα Κυριακής−

μετά από ’ναν περίπατο στην εξοχή,

μπαίναμε σιωπηλοί

στους σκιερούς δρόμους της πόλης.

ΔΡΟΜΟΙ ΚΑΙ ΔΡΟΜΑΚΙΑ

Ζηλεύω τους μεγάλους δρόμους.

Μοναχικοί,

τραβούν μακριά,

ερωτευμένοι με το άγνωστο.

Ενώ τα δρομάκια,

σέρνουνται στις φτωχογειτονιές·

σε τρομερά αδιέξοδα.

ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ

Πιάνω τον εαυτό μου πότε πότε

να αναστενάζει,

βαθιά

με αναφιλητό.

Σα να ’χει μέσα μου σαλέψει

κάποιο ναυάγιο.

ΕΠΑΡΧΙΑ

Πέρασε και το τελευταίο τραίνο.

Τα όνειρα

τραντάχτηκαν για μια στιγμή

μέσα στις κάμαρες

κι ύστερα ησυχία,

τίποτα.

Έξω το φεγγάρι

έγλειφε τους τοίχους.

Από τη συλλογή «Τέλος του προγράμματος».

Πηγή: «Χρίστος Λάσκαρης, Ποιήματα», β΄ έκδοση, εκδ. Γαβριηλίδης 2009.

Στην εικόνα: Bruno Catalano «Les Voyageurs / Le Grand Van Gogh».

Πηγή για την εικόνα:

https://antikleidi.com/2013/04/19/bruno-catalano/

Χρίστος Λάσκαρης, "Σύντομο βιογραφικό"

ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΤΟΥ ΜΑΗ

Φωνές από παντού

φτάνουνε ως την κάμαρή μου,

τραγούδια όλο πάθος

από ραδιόφωνα.

Είναι απόγευμα,

απόγευμα του Μάη,

και είμαι λυπημένος στο κρεβάτι μου.

Φαντάζομαι τις αυλές

και τους καταβρεγμένους δρόμους.

ΣΕ ΕΝΑ ΔΡΟΜΟ ΟΛΟ ΕΠΙΣΤΡΕΦΩ

Σε ένα δρόμο όλο επιστρέφω −

βράδυ μπροστά σε μιαν αυλόπορτα

χτυπώντας το κουδούνι.

Μ’ αρέσει να βλέπω το φως π’ ανάβει,

μ’ αρέσει ν’ ακούω βήματα

και τη σκιά στο βάθος

με μια λάμπα να προβάλλει.

ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ

Αυτό το ποίημα

ποτέ δε θα το ξαναγράψω.

Ποτέ δε θα περάσω

απ’ τα ίδια φιλιά.

ΤΟ ΠΑΙΔΙ

Όταν καμιά φορά γυρίζω πίσω και κοιτάξω

μες στο μακρύ δρόμο,

πάντα στο βάθος βλέπω

ένα παιδί.

Τροφοδοτεί με τα λυπημένα μάτια του

τα ποιήματά μου.

ΤΙ ΕΦΤΑΙΞΕ

Καλά το ψωμί,

τον έρωτα όμως γιατί

τι έφταιξε

και μια ολόκληρη ζωή

τον ζητιανεύω.

Από τη συλλογή «Σύντομο βιογραφικό».

Πηγή: «Χρίστος Λάσκαρης - Ποιήματα», β΄ έκδοση, εκδ. Γαβριηλίδης 2009.

Χρίστος Λάσκαρης, "Να εμποδίζεις τις σκιές"

ΕΡΗΜΩΣΗ

Υποχωρούν με τον καιρό τα όνειρα

τ’ ολόγιομο φεγγάρι γίνεται δρεπάνι

κι αυτή, που μες στο φως του χτενιζότανε,

τώρα πενθεί

κι έχει κλεισμένα τα παράθυρά της.

ΟΙ ΔΥΟ ΛΕΞΕΙΣ

Θ’ αρχίσω με τη λέξη έρωτας

και θα τελειώσω

με τη λέξη χώμα.

Τις ενδιάμεσες,

θαρρώ πως τις μαντεύετε.

ΑΠ’ ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ

Απ’ το φεγγάρι

μην ελπίζεις άλλο φως.

Αν είναι έτσι χλωμό

και ανεβαίνει κάθε βράδυ λυπημένο,

δε φταίει αυτό.

Φταίει ο άδειος ουρανός

κι ο δρόμος ο συνηθισμένος.

Ο ΑΝΕΜΟΣ ΓΥΡΕΥΟΝΤΑΣ

Ο άνεμος γυρεύοντας

σε τρυφερά κλαδιά να τραγουδήσει

τα τσακίζει.

ΕΙΝΑΙ ΕΚΕΙ

Είναι εκεί

σαν ώριμη οπώρα ξαπλωμένη

με το λαιμό γυμνό,

το στήθος της σαν πίδακας

και συ

σκυμμένος πάνω της,

σαν πάνω από γκρεμό,

να θες να πιείς

και να καταποντίζεσαι.

Η ΜΕΡΑ ΕΣΒΗΣΕ

Η μέρα έσβησε·

στους κήπους

βασιλεύει ερημιά

και το σκοτάδι πνίγει

τα τριαντάφυλλα.

Από τη συλλογή «Να εμποδίζεις τις σκιές», που περιλαμβάνεται στην συγκεντρωτική έκδοση «Χρίστος Λάσκαρης - Ποιήματα», δεύτερη έκδοση, εκδ. Γαβριηλίδης, 2009.

Στην εικόνα: Tivadar Kosztka Csontváry, «Coaching in Athens».

Χρίστος Λάσκαρης, "Να τελειώνουμε!"

ΔΕΝ ΕΡΧΕΤΑΙ ΟΠΩΣ ΠΑΛΙΑ

Δεν έρχεται όπως παλιά:

σα μια καλή φίλη

για ένα ευχάριστο απόγευμα.

Τώρα, όποτε θα ’ρθει,

θα είναι για ξεκαθάρισμα λογαριασμών.

ΑΠΛΩΣ, ΜΙΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ

Ούτε ευτυχισμένος,

ούτε δυστυχισμένος·

απλώς,

μια επιφάνεια,

που πάνω της

κάνει τσουλήθρα ο χρόνος.

ΟΙ ΕΡΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ

Τη νύχτα όχι

δε θα μας την πάρουν,

δε θα μας την πάρουνε,

αγαπημένη.

Με τα κορμιά τους,

όλο και πιο πολλοί

θα την υπερασπίζουν εραστές.

ΜΙΛΟΥΝΕ ΑΚΑΤΑΠΑΥΣΤΑ

Χειρονομούν,

μιλούνε ακατάπαυστα:

τι εύκολα που υπάρχουν!

Ενώ αυτός

−δυο τραπεζάκια διαφορά−

παλεύει

με τα σκοτεινά του δευτερόλεπτα.

ΑΝΙΑ

Με δυσκολία προχωράει η ζωή,

σαν άρρωστο απομεσήμερο,

σαν Κυριακή·

όπως σ’ ένα μπαλκόνι ένα σκυλί,

γαβγίζει από ανία.

ΜΟΝΑΧΙΚΟΙ ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ

Άνθρωποι που ταξιδεύουν μόνοι:

κατά κανόνα σιωπηλοί,

πιάνοντας θέση στο παράθυρο.

Δεν έχουνε αποσκευές,

δεν έχουνε κανέναν να τους περιμένει.

Συνέχεια κοιτάζουν έξω.

Αν κάποιος τους ρωτήσει πού πηγαίνουνε,

μοιάζουν σα να ’ρχονται από μακριά·

σα να μην έχουν καταλάβει την ερώτηση.

ΓΥΜΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ

Το κρύο πρόσωπο του φεγγαριού φοβάμαι,

τώρα που διαλύθηκαν όλοι οι μύθοι,

τώρα που το παράθυρό μου δεν το προστατεύει

καμιά τριανταφυλλιά.

Από τη συλλογή «Να τελειώνουμε!», 1986.

Πηγή: η συγκεντρωτική έκδοση «Χρίστος Λάσκαρης - Ποιήματα», β΄ έκδοση, Γαβριηλίδης, 2009.

Στην εικόνα: Nigel Van Wieck: “Q Train”, (1990).

Χρίστος Λάσκαρης, "Δωμάτιο για έναν"

Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ

Ντυμένη στα λευκά

σα νοσοκόμα

που μπαίνει

και ακουμπά το χέρι στο μέτωπο −

αλλιώς δεν έχουμε ποίημα·

έχουμε τον άρρωστο που θα χειροτερεύει.

ΣΤΗ ΒΕΡΑΝΤΑ

Απέραντη σιωπή τον κατακλύζει.

Μέσα στην ησυχία του απογεύματος,

νιώθει λίγο-λίγο να βυθίζεται

σαν κάτασπρο πολεμικό

που το ’χει βρει τορπίλη.

ΟΜΑΔΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Τι θέλεις εσύ στη φωτογραφία–

τα πρόσωπα εκεί

είναι όλα φωτεινά,

παίζει τ’ ακορντεόν

κι η φύση ψάλλει·

μόνο εσύ είσαι σκοτεινός,

αγέλαστος και σκοτεινός,

τόσο αγέλαστος και σκοτεινός

π’ αρχίζει στη φωτογραφία να βραδιάζει.

ΤΟ ΚΟΥΦΑΡΙ

Κείτομαι εδώ

σ’ αυτή την έρημη ακτή

ένα κουφάρι

που το ξέβρασε η θάλασσα.

Κουφάρι όπως το ’πα

μα που στ’ αυτιά μου

έχω ακόμα το τραγούδι της.

ΠΡΩΤΗ ΑΓΑΠΗ

Μόνη μέσα στον έρωτα κι ανυπεράσπιστη

Σαν μια τριανταφυλλιά στο φεγγαρόφωτο.

ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ ΤΟΝ ΖΕΙ

Τον έρωτα τον ζει

μες στα ποιήματα

μα αν τον ρωτήσετε

θα ’θελε και αυτός

να τον ζούσε στο κρεββάτι.

ΕΠΕΣΤΡΕΦΑ

Ήταν το βράδυ γλυκό

κι επέστρεφα.

Ο δρόμος μισοσβηστός,

το βήμα να βυθίζεται κούφιο.

Ακούγονταν γαβγίσματα.

Σπρωγμένος από νοσταλγία,

επέστρεφα,

όλο επέστρεφα−

σε κάτι

που δεν έλεγε να ζωντανέψει.

Από τη συλλογή «Δωμάτιο για έναν», που περιλαμβάνεται στην συγκεντρωτική έκδοση «Χρίστος Λάσκαρης - Ποιήματα», δεύτερη έκδοση, εκδ. Γαβριηλίδης, 2009.