Μαρία Πολυδούρη, "Ηχώ στο χάος"

[Μια κρύα πνοή μαρμάρωσε...]

Μια κρύα πνοή μαρμάρωσε

στην όψη μου την άνθηση της νειότης.

Και τ᾿ απαλά της χρώματα

και της χαράς της πρώτης

τη μέθη και τ’ αρώματα

τα σφάλισεν η μνήμη στη ματιά μου.

Στο σκοτεινό φυλάκιο

την περιέργεια ο θησαυρός τραβάει,

που σιωπηλά ιστορεί

κι’ ανίδεα που πλανάει.

Ποιος να το πει μπορεί

πως έχω μια νεκρή καρδιά βαθιά μου!

Χθες η βραδυά ήταν άγγιγμα

στου Απρίλη την καρδιά, που ’χε μαντέψει

γλυκά το μυστικό.

Ήταν μια ωραία σκέψη,

ήταν ερωτικό

βλέμμα που διαπερνά και μαγνητίζει.

Πώς ήμουν έτσι ανάρμοστα

βαλμένη εγώ στην πλάση σα ριγμένη.

Να μου μιλή ένας νέος μ’ έρωτα

και το Φεγγάρι ν’ ανεβαίνει

απ’ τ’ άδυτα κι’ απ’ τ’ αφανέρωτα,

πώς μπόρειε το μηδέν να με κερδίζη!

[Τι θέλει τούτη η Άνοιξη...]

Τι θέλει τούτη η Άνοιξη...

Σαλεύουν

αόρατα, πανάλαφρα

των δέντρων τα κλαδιά.

Τι θέλει η μυρωδιά

που μας χτυπά απαλότατα

με αμυγδαλιάς ανθόκλωνο

την καρδιά...

(Μια νέα περνά ζυγίζοντας

στα δάχτυλα

ένα κορμί, φτερό.

Κι’ όπως σιεί ρυθμικά

μια κατάλευκη ομπρέλλα,

είναι πουλί.

Ένας νέος αράθυμος

συλλογιέται γλυκά,

σα να πέρασε πλάι του

πεταλούδα μυρόβολη,

το φιλί).

(Τρέμει κάτι το αδύναμο

κι’ όλο μένει

σαν κουτσό... κοντοφτέρουγο...)

Λυπημένη

τη ματιά μας ρουφά

το ανοιξιάτικο απόγευμα

και χλωμαίνει.

Ξαφνικά, κάποιο σκίρτημα

στη γαλήνη

και σα λυγμός παράφορος.

Ένα πιάνο ξεσπά

το δικό μας εναντίωμα

με κλειστό στόμα.

Τι θέλει πάλιν η Άνοιξη...

Τι να μας φέρει ακόμα...

[Εκείνη που είναι λησμονημένη…]

Εκείνη που είναι λησμονημένη,

εκείνη που ήρθε περαστικά

κ’ έφυγε αγνώριστη κ’ έφυγε ξένη,

τόσο θλιμμένη καρτερικά,

είχε στο βλέμμα κλείσει ένα αστέρι

που όλο ζητούσε τον ουρανό,

που σαν τον έρημο ήταν φανό

μέσα σε νύχτα και σ’ άγρια μέρη.

Αγρίων ανέμων μάχη τιτάνεια,

η μαύρη θύελλα, η τρικυμία

και στου μετώπου της η ηρεμία

την ασημένια την επιφάνεια!

Στ’ ωραίο στόμα η γραμμή γυρνούσε

σαν ένα φίλημα ερωτικό,

μα της σιωπής του δεν ξεπερνούσε

το πικραμένο το μυστικό.

Ανάμεσό μας στάθη θλιμμένη.

Κάτι ζητούσε, ποιος ξέρει τι;

Πώς ήρθε; Κ’ είναι λησμονημένη;

Τι να ζητούσεν η ξένη αυτή;

[Απόψε πώς σιγούν όλα παράξενα…]

Απόψε πώς σιγούν όλα παράξενα,

στη μοναξιά δομένα.

Έχει η γαλήνη κάτι από τα σύννεφα

τα πλανεμένα.

Το σύμπαν κυματίζει έτσι απαλότατα.

Κάποια υμνωδία πλανιέται.

Μεσ’ στην ψυχή μου μια γλυκιά κατάνυξη

σα ν’ αφυπνιέται.

Δεν ξέρω πια τι να ’ναι, τίνος μήνυμα,

τι νοσταλγία πάλι.

(Τα ξέχασα όλα, πρώτα εγώ εγκατέλειψα

τη μάταιη πάλη).

Απόψε όπως σιγούν όλα παράξενα,

μια προσδοκία τα πνίγει.

Αχ, ας μη μάθω τίνος είναι μήνυμα

κι’ ως ήρθε, ας φύγη.

[Ω, χαμηλώστε αυτό το φως!...]

Ω, χαμηλώστε αυτό το φως!

Στη νύχτα τι ωφελάει;

Πέρασε η μέρα. Φτάνει πια.

Ποιος ξέρει ο Ύπνος μου ο κρυφός

αν κάπου εδώ φυλάη,

κι αν του ανακόβεται η στιγμή

να ’ρθή, που τον προσμένω.

Έχω στο στόμα την ψυχή,

μου παρατήσαν οι λυγμοί

το στήθος κουρασμένο.

Πάρτε το φως! Είναι καιρός

να μείνω πια μονάχη.

Φτάνει η απάτη μιας ζωής.

Κάθε προσπάθεια ένας εχθρός

για τη στερνή μου μάχη.

Ας παύσουν πλέον οι σπαραγμοί.

Ας μου απομείνει κάτι

για να πλανέψω τη νυχτιά,

να σκύψη κάπως πιο θερμή

στο ανήσυχό μου μάτι.

Πάρτε το φως! Είναι η στιγμή!

Τη θέλω όλη δική μου.

Είναι η στιγμή να κοιμηθώ.

Πάρτε το φως. Με τυραννεί...

μου αρνιέται την ψυχή μου...

Από τη συλλογή «Ηχώ στο χάος» (1929).
Πηγή: «Μ. Πολυδούρη - Ποιήματα», εκδ. Γ. Οικονόμου.

Μαρία Πολυδούρη, "Οι τρίλλιες που σβήνουν"

Γιατί μ’ αγάπησες…

Δεν τραγουδώ παρά γιατί μ’ αγάπησες

σε περασμένα χρόνια.

Και σε ήλιο, σε καλοκαιριού προμάντεμα

και σε βροχή, σε χιόνια,

δεν τραγουδώ παρά γιατί μ’ αγάπησες.

Μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου

μια νύχτα και με φίλησες στο στόμα,

μόνο γι’ αυτό είμαι σαν κρίνο ολάνοιχτο

κι έχω ένα ρίγος στην ψυχή μου ακόμα,

μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου.

Μόνο γιατί τα μάτια σου με κύτταξαν

με την ψυχή στο βλέμμα,

περήφανα στολίστηκα το υπέρτατο

της ύπαρξής μου στέμμα,

μόνο γιατί τα μάτια σου με κύτταξαν.

~*~

Μόνο γιατί όπως πέρναγα με καμάρωσες

και στη ματιά σου να περνάη

είδα τη λυγερή σκιά μου, ως όνειρο

να παίζη, να πονάη,

μόνο γιατί όπως πέρναγα με καμάρωσες.

Γιατί δισταχτικά σα να με φώναξες

και μου άπλωσες τα χέρια

κ’ είχες μέσα στα μάτια σου το θάμπωμα

− μια αγάπη πλέρια,

γιατί δισταχτικά σα να με φώναξες.

Γιατί, μόνο γιατί σε σέναν άρεσε

γι’ αυτό έμεινεν ωραίο το πέρασμά μου.

Σα να μ’ ακολουθούσες όπου πήγαινα,

σα να περνούσες κάπου εκεί σιμά μου.

Γιατί, μόνο γιατί σε σέναν άρεσε.

~*~

Μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα,

γι’ αυτό η ζωή μου εδόθη.

Στην άχαρη ζωή την ανεκπλήρωτη

μένα η ζωή πληρώθη.

Μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα.

Μονάχα για τη διαλεχτήν αγάπη σου

μου χάρισε η αυγή ρόδα στα χέρια.

Για να φωτίσω μια στιγμή το δρόμο σου

μου γέμισε τα μάτια η νύχτα αστέρια,

μονάχα για τη διαλεχτήν αγάπη σου.

Μονάχα γιατί τόσο ωραία μ’ αγάπησες

έζησα, να πληθαίνω

τα ονείρατά σου, ωραίε που βασίλεψες

κ’ έτσι γλυκά πεθαίνω

μονάχα γιατί τόσο ωραία μ’ αγάπησες.

Γιατί ονειρεύτηκα

Γιατί δε θέλει η αυγή να μου γελάση

κι’ απόκρυψε τη ρόδινη μορφή;

Γλυκό τ’ όνειρο σήμερα έχω πλάσει

κει που έχει άνανθο τ’ όνειρο ταφή.

Όμως καμμιά δε θα μου δώση ελπίδα

και μένει με το πένθος στη στολή,

με μια μαβιά στην όψη της αχτίδα

που πνίγεται στα δάκρια θολή.

Ω, νά’χε θυμηθή πως κάποια μέρα

στον άνεμο το φθινοπωρινό

είχα ποθήσει το γαλάζιο αιθέρα

του ονείρου, πριν σημάνη εσπερινό.

Και νά’ρθη εκεί στερνά που θά’χη γύρει

πικρή η ζωή μου κι’ άνανθη, γλυκά

να μου χαμογελάση και να σπείρη

τα ρόδινα του ανθού της μυστικά.

«Σωτηρία»

Ας περάσει πια η μέρα με το φως της.

Η νύχτα γιατί τόσο αργοπορεί;

Στων πεύκων τις σκιές μια πολυθρόνα

με καρτερεί.

Των θαλάμων θα σβήσουνε τα φώτα

κι’ ο ύπνος θάρθη σα λιγοθυμιά.

Ένα αδειανό κρεββάτι, εδώ δίνει

εντύπωση καμμιά.

Θα με διπλώση το σκοτάδι κι’ όπως

μέσ’ στις βαθιές σκέψεις θα μπερδεφτώ,

πως είμαι θα πιστέψω πάλι κάτι

από τον κόσμο αυτό.

Μέσα στο φόβο θα βαθαίνη η νύχτα

όταν ο άνεμος θά’ρθη ξαφνικά.

Ο ευκάλυπτος τα μαλλιά του θα τινάξη

και των ονείρων μαζί τα μυστικά.

Το μυστικόν αγώνα θα γροικάω

του φθινοπώρου, ανίκητος εχθρός.

Θα με λικνίζη χαρωπό τραγούδι

ο απελπισμένος θρος.

Κι’ αν δεν την καρτερώ, ξέρω πως θά’ρθη

η γάτα αυτή που νυχτοπερπατεί,

μια γάτα που δεν ξέρει τι είναι χάδι

και δεν το δίνει και δεν το ζητεί.

Στα πόδια μου κοντά κάθεται μόνο,

αδιάφορη στο κρύο το παγερό,

διακριτικά το βλέμμα μου αποφεύγει

κ’ είναι σα να με ξέρη από καιρό.

Γλέντι

Σ’ ένα γλέντι με κάλεσαν οι συντρόφοι.

Δε θ’ αρνηθώ. Θα πάω να λησμονήσω!

Θα φορέσω το κόκκινό μου φόρεμα

και την ίδια ομορφιά μου θα φθονήσω.

Το νεκρό πώχω μέσα μου περήφανα

και στοργικά μαζί μου θα τον πάρω.

Θα’μαι χαρωπή, σα μυστικόπαθη

θα’μαι μια αποσταλμένη από το Χάρο.

Οι μελλοθάνατοι σύντροφοι στο γλέντι τους 

κι’ αν πίνουνε κρασί δε θα μεθούνε.

Μια κατάρα θα στέκεται στο πλάι τους

μα θά’μαι ωραία και δε θα υποψιασθούνε.

Έπειτα ένα τραγούδι θα ζητήσουνε

μήπως σε μια χλωμή χαρά ελπίσουν,

μα τόσο αληθινό θαν’ το τραγούδι μου

που σαστισμένοι θα σωπήσουν.

Από τη συλλογή «Οι τρίλλιες που σβήνουν» (1928).

Πηγή: «Μ. Πολυδούρη - Ποιήματα», εκδ. Γ. Οικονόμου.

Πηγή για την εικόνα: Wikipedia.