Τρίτη 30 Δεκεμβρίου 2014

Simon Armitage, "Λυκόφως", (μετάφραση - επίμετρο: Σοφία Γιοβάνογλου)




Λυκόφως

Στο τέλος της ζωής μου πήρα σύνταξη απ’ την ποίηση,
γεώργησα τα κέρδη μου
σ’ ένα οικογενειακό εστιατόριο
στην πόλη του Χολτζμίντεν, στην Κάτω Σαξονία.

Ήταν μικρό, παραδοσιακό:
ντυμένο σκούρο ξύλο, κέρατα ελαφιού
τραπεζομάντιλα λινά και κόκκινα κεριά,
μια κάνουλα για μπύρα πάνω από τη μπάρα

και μ’ ένα πιάτο της ημέρας, συνήθως
Μπάουερνσνίτσελ. Γεμάτο τα σαββατοκύριακα,
ζητούσαν οι συνταξιούχοι γεύμα ταμπλ ντοτ, παρότι
χρόνο με το χρόνο έπεφταν οι εισπράξεις.

Μπούκαρε κάποια βράδια όλη η συμμορία
η Τζάκυ, η Λαβίνια, ο Μαξ,
ο Μάικ που ’μοιαζε να μην είναι ο εαυτός του,
κι έκλεινα τότε την κουζίνα,

κρεμούσα τη ριγέ ποδιά μου,
έπαιρνα μια μποτίλια σναπς ροδάκινο
απ’ το επάνω ράφι κι έλεγα,
"Πειράζει να καθήσω στην παρέα;"

"Είμαστε πεθαμένοι;" κάποιος μπορεί να ρώταγε
τότε με μια οδοντογλυφίδα πλαστική
τραβούσα απ’ το μικρό μου δαχτυλάκι αίμα
για ν’ αποδείξω πως ανήκουμε στους ζωντανούς ακόμα.

Απ’ τη βεράντα εισπνέαμε καινούργιες μυρωδιές
απ’ το αποστακτήριο αρωμάτων πέρα απ’ το ποτάμι
ή στρέφαμε το βλέμμα στη γραμμή του ορίζοντα
αναζητώντας το πυρηνικό λυκόφως.


Μετάφραση: Σοφία Γιοβάνογλου



Επίμετρο
Simon Armitage. Βρετανός ποιητής που γεννήθηκε στην πόλη Χάντερσφιλντ του Δυτικού Γιορκσάιρ το 1963. Εκτός από ποίηση, γράφει κείμενα για το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, τον κινηματογράφο και το θέατρο (έγραψε το κείμενο της “Οδύσσειας” για την ομώνυμη παράσταση που σκηνοθέτησε ο Ρόμπερτ Ουίλσον στο Εθνικό μας Θέατρο το 2012). Υπήρξε Επιμελητής Κοινωνικής Αρωγής στο παρελθόν, σήμερα διδάσκει Ποίηση στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ.

Ο ίδιος ο ποιητής σημειώνει για το ποίημα: «Σκοπός μου ήταν το "Λυκόφως"1 να αποτελέσει ένα ειρωνικό σχόλιο πάνω στις οικονομικές ανταμοιβές της ποίησης κι έναν κωμικοτραγικό θρήνο για το πέρασμα του χρόνου και τις αλλαγές στο λογοτεχνικό γούστο. Οι άλλοι ποιητές που αναφέρονται είναι ο ποιητικός μου κύκλος στη Βρετανία. Έγραψα το ποίημα in situ, όπως ήταν, ενώ έφτιαχνα ένα τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ για τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στη Γερμανία».


Πηγές:
http://www.poets.org/poetsorg/poem/d%C3%A4mmerung
http://www.columbiatribune.com/arts_life/ovation/dammerung-by-simon-armitage/article_42b6b52b-4a23-513e-aae8-6bf89b8f426f.html


Σημείωση (1). O τίτλος του ποιήματος στην αρχική του μορφή, στην αγγλική γλώσσα, είναι στα γερμανικά: «Dämmerung».

Κυριακή 28 Δεκεμβρίου 2014

Δημήτρης Γ. Παπαστεργίου, "Δύο ποιήματα"




Νόστιμον ήπαρ
(Σπουδή βιβλιοθηκονομίας)


                                    Μνήμες της θάλασσας, παράφρονες άνεμοι,
                                    ρόδια που έσπειραν μούχλα και ατυχία
                                    και τ’ αποτρόπαια της πόλης μου σκουπίδια
                                    στοιχειώσανε το σπίτι μου και το εγκατέλειψα.

                                    Πάλεψα την ομίχλη που αποφάσισε
                                    να ξεθωριάσουν τα υπέροχα μαλλιά σου
                                    και σου άφησε κληρονομιά αντίθεη
                                    τα θραύσματα απ’ το χαμόγελο μιας μούσας.

                                    Είκοσι χρόνοι, στις προθήκες των ματιών σου
                                    στριφογυρνούν σαν αιμοβόρα εκθέματα,
                                    συνωμοτούν σαν πλάσματα του Lovecraft,
                                    στριγγλίζουνε σαν σφίγγες και γυπαετοί.

                                    Όπου σταθώ
                                    ακούω τις κραυγές τους να μου λένε:
                                    «Νόστιμο το συκώτι σου κίβδηλε Προμηθέα».





Του εργοδότη


                                    Είμαστε στίχοι στο ποίημα της ανάγκης
                                    Χωρίς πολλά σημεία στίξης μα με στίγματα
                                    Χωρίς θαυμαστικά προπάντων
                                    Στίχοι λιτοί και αφαιρετικοί
                                    «Δεμένοι», θα αποφανθούν οι κριτικοί

                                    Είμαστε στίχοι στου αφεντικού το ποίημα
                                    Τους τόνους μας υλοτομεί, ποιητική αδεία
                                    Μας σπάει, μας διπλώνει, κατά πώς ταιριάζει
                                    Κι από τα σύμφωνα μάς παίρνει και μας βάζει
                                    Πότε στον πρόλογο − ή και στο μότο ακόμα −
                                    Πότε κατ’ ανάγκη μες στο σώμα
                                    Και πότε μ’ έναν μορφασμό ανέξοδο
                                    Σαν παρομοίωση εν είδει αφορισμού
                                    Προς γνώση και συμμόρφωση στην έξοδο





- Τα ποιήματα του Δ. Γ. Παπαστεργίου δημοσιεύονται για πρώτη φορά.
- Τα wallpapers είναι εμπνευσμένα από τη θεματική του συγγραφέα H. P. Lovecraft.

Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου 2014

Ευτυχία Αλεξάνδρα Λουκίδου, "Δύο χριστουγεννιάτικα ποιήματα"




ΔΙΑΣΩΣΗ ΑΠΩΛΕΙΩΝ
(ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ)

                                  Καθώς πια όλα είναι εφικτά
                                  πλην της αθανασίας
                                  φύλαξέ μου πάνω σε φτερό ερωδιού
                                  την πτώση ενός άστρου
                                  για τα στερνά Χριστούγεννα
                                  του αναιμικού παιδιού.

                                  Δυο λευκά σανδάλια
                                  καθώς αναπαύονται σε ράχη πολυθρόνας
                                  για τις χωλές ελπίδες μας.

                                  Το παλιό σχολικό κουδούνι
                                  για να ξυπνάει τους νεκρούς
                                  μέσα στο κοιμητήρι
                                  κι άστεγοι αυτοί να βηματίζουν σιγανά
                                  μέσα στα παραμύθια.

                                  Του ερωτευμένου κοριτσιού τον ηλιοκαμένο ώμο
                                  για να δανείσει στο σούρουπο τη σκοτεινιά του.

                                  Κι ίσως τέλος μια χαλασμένη οροφή
                                  για να ψιχαλίζει από ’κει
                                  το πένθος του ο ουρανός
                                  μες στη μελαγχολία του ποιήματος.



Από τη συλλογή «Εν τη ρύμη του νόστου», Αρμός 1999





ΔΩΡΟ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

                                  Έραβε γάντια
                                  έκλεβε απ’ τις βιβλιοθήκες
                                  και είχε μεγάλη συλλογή
                                  από λαμπάκια νυκτός.

                                  Ακούστηκε πως όλα άρχισαν
                                  μ’ εκείνο το ξαφνικό χτύπημα
                                  του κουδουνιού
                                  μα πιο πολύ με την ευκολία
                                  που οι άλλοι δέχτηκαν να μπουν εγγυητές
                                  για κάποιον άγνωστο Νοέμβρη
                                  που δήθεν θα ’σωζε τον κόσμο.

                                  Το ότι περνούσε το πάτωμα
                                  για Ιορδάνη ποταμό
                                  εκ πρώτης φάνηκε χαριτωμένο
                                  όταν όμως υπέβαλε τα σέβη της
                                  σε ένα κέικ με τζάνερα
                                  τότε η ομίχλη εισέβαλε στην ιστορία
                                  και ο τριγμός ξεκούρδισε
                                  πιάνο, παιχνίδια και ρολόγια.

                                  Η ανθισμένη κερασιά στην πλάτη της
                                  ίσως να ήταν μια εξήγηση
                                  μια περηφάνια αλλιώτικη
                                  για μια δικαιοσύνη
                                  έστω και καθυστερημένη.

                                  Στις γιορτές
                                  ζήτησε να της τυλίξουνε για δώρο
                                  δυο τρεις φιάλες δακρυγόνων
                                  σφαίρες, σφυριά και έναν σιγαστήρα
                                  και τότε ολόκληρο το παρελθόν
                                  μαζί κι οι υποσχέσεις
                                  γλίστρησαν κάτω απ’ το κρεβάτι της
                                  και κρύφτηκαν
                                  λες κι ήταν κάποτε αληθινά.

                                  Τα πράγματα
                                  μπαίναν σιγά - σιγά στη θέση τους.

                                  Η γαλοπούλα άχνιζε στο γιορτινό τραπέζι
                                  μανικετόκουμπα και φο μπιζού
                                  ματαίως χέρια και λαιμούς αποζητούσαν
                                  ενώ εκείνη
                                  φωτογράφιζε πουλιά
                                  έβαζε πίσω στο κουτί της την περούκα…
                                  κι άλλωστε
                                  δεν είχε λόγους άλλους πια
                                  τη ζωντανή να προσποιείται.



Από τη συλλογή «Το Επιδόρπιο», Κέδρος 2012

Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014

Λουί Αραγκόν, "Τα μάτια της Έλσας"




ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΕΛΣΑΣ

Τόσο βαθιά τα μάτια σου πόσκυψα να πιω πάνω
Κι είδα τους όλους ήλιους σ’ αυτά ν’ αντιφεγγούν
Και τους απελπισμένους να πέφτουν να πνιγούν
Τόσο βαθιά τα μάτια σου που εκεί τη μνήμη χάνω

Κάτω από σύννεφο πουλιών μουντός ωκεανός
Και φέξιμο ύστερα ουρανών στα μάτια σου ανεφέλων
Το θέρος κόβει σύννεφα στις ρόμπες των αγγέλων
Πάνω απ’ τα στάχυα ο ουρανός τόσο είναι γαλανός

Πασχίζει η αύρα του γλαυκού τα νέφη ν’ αλαφιάσει
Τα μάτια σου πιο διάφανα στο δάκρυ τους υγρά
Που κι ο ουρανός ο απόβροχος ζηλιάρης τα τηρά
Γαλάζιο τόσο το γυαλί στο μέρος πόχει σπάσει

Μάνα των εφτά βάσανων σελαγισμέ μου υγρέ
Εφτά ρομφαίες πέρασαν το πρίσμα των χρωμάτων
Οι ωραίες μέρες έχουνε πικρό το χάραμά των
Η μελανόστικτη ίριδα στα μαύρα είναι πιο μπλε

Τα πονεμένα μάτια σου ρήγμα διπλό ανοιγμένο
Απ’ όπου μεταγίνεται το θαύμα σαν μεμιάς
Οι Μάγοι οι τρεις αντίκρισαν με χτύπο της καρδιάς
Το φόρεμα της Παναγιάς στη φάτνη κρεμασμένο

Λόγια στου Μάη τη μουσική και στον πολύ καημό
Θα ’φτανε κι ένα μοναχό στόμα να δώσει πλέρια
Μονάχα ένα άπειρο στενό και θα ’πρεπαν στ’ αστέρια
Τα μάτια σου με των Διδύμων τον αστερισμό

Ούτε παιδί που εκστατικό θαυμάζει ωραίες εικόνες
Δε στήνει μάτια σαν κι εσέ μεγάλα φωτερά
Δεν ξέρω αν λες και ψέματα σα γίνονται γλαρά
Άγριες θαρρείς απ’ τη βροχή κι ανοίγονται ανεμώνες

Να κρύβονται άραγε αστραπές μες στη λεβάντα αυτή
Που εντόμων μέσα της σφοδρός ερωτισμός ανάφτει
Στων διαττόντων πιάστηκα το δίχτυ σαν το ναύτη
Μεσαύγουστο από κύματα πόχει άξαφνα αρπαχτεί

Τράβηξα αυτό το ράδιο από ουρανίτη ουσία
Τα δάχτυλά μου καίγοντας σ’ απρόσιτη φωτιά
Κοντά μου είσαι παράδεισε κι ωστόσο είσαι μακριά
Περού μου είναι τα μάτια σου Γολκόνδη μου κι Ινδία

Κι ήρθε ένα βράδυ που το σύμπαν έγινε κομμάτια
Σε βράχους που τους κόρωσαν οι ναυαγοί μα εγώ
Πάνω απ’ τη θάλασσα έβλεπα ζευγάρι λαμπερό
Τα μάτια της Έλσας τα μάτια της Έλσας τα μάτια


                                      Μετάφραση: Αλέξανδρος Μπάρας



Από το βιβλίο: Χριστόφορος Λιοντάκης, «Ανθολογία Γαλλικής Ποίησης
Από τον Μπωντλαίρ ως τις μέρες μας», Καστανιώτης 2000 

Τρίτη 23 Δεκεμβρίου 2014

Θανάσης Μαρκόπουλος, "Το περίστροφο της σιωπής"




ΤΩΡΑ Η ΜΟΝΑΞΙΑ

Τώρα η μοναξιά
δεν είναι η κοπέλα του αλλοτινού καιρού
με το ελάχιστο κοκκινάδι στο μάγουλο
που την έπαιρνες το κατόπι
εκλιπαρώντας το βλέμμα της
κι όταν την κέρδιζες στο κίτρινο του φεγγαριού
αφηνόσουν σαν αμμουδιά στα κύματα των χεριών της

Τώρα η μοναξιά
σε στριμώχνει καταμεσής του δρόμου
στον αγοραίο συνωστισμό
σου δίνεται απεγνωσμένα
και δεν πα να ουρλιάζεις σα ζώο εσύ
εκείνη επιτελεί το έργο της ενψυχρώ
κι ύστερα αποσύρεται στη γωνιά
γλείφοντας τα ματωμένα της δάχτυλα




ΟΙ ΦΙΛΟΙ

Μακρινοί μου φίλοι
να ξέρατε πόσο άβολα νιώθω
όταν σας τηλεφωνώ πότε πότε
και καταστρέφω σιωπές από κρύσταλλο
με μικρές τρικυμίες
ρωτώντας σας πράγματα ανούσια
όπως τι κάνετε ή πώς πάνε οι δουλειές
ενώ τα μάτια μιας ενοχής φεγγίζουν εντός μου
δεν είναι η αγάπη λοιπόν που με φέρνει κοντά σας
κι όλα δεν είναι λοιπόν παρά ένα πρόσχημα
καθώς την ώρα που εσείς απαντάτε
στις ερωτήσεις δολώματα
εγώ με την πετονιά της φωνής σας
ανασύρω απ’ το βυθό του μυαλού
τη ναυαγισμένη μου νιότη




ΑΠΟΨΕ

Δεν μπορεί
κάποιο στάχυ θα ξέχασες
στην οδό Μελενίκου
δεν μπορεί
θα ’χεις κι εσύ τη φτέρνα σου
παρά τη στεγανότητα των Coplam
μια ρωγμή αδιόρατη ας πούμε
να τρέξει η μνήμη
το ζωντανό σου σώμα
από τον όρμο του Λιμνιώνα
στο φωτεινό φεγγάρι του Αυγούστου
που δόλωμα το πόντισα
στο βυθό των ματιών σου απόψε




ΤΟ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΟ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ

Πάει πια η εποχή της οξείας κραυγής
του τεντωμένου χεριού
η εποχή του περίστροφου πέρασε
πομφόλυγες σκάνε χαλάνε τον κόσμο
και ποιος ν’ ακούσει
την πιστολιά που θα σπάσει
το θυμωμένο σου κρόταφο

Σήμερα το περίστροφο
έχει το σχήμα της σιωπής





Από τη συλλογή «Το περίστροφο της σιωπής», τα τραμάκια, 1996

Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου 2014

Περιοδικό Οδός Πανός, τχ. 165, Ιανουάριος-Μάρτιος 2015




Κυκλοφορεί το νέο τεύχος του περιοδικού Οδός Πανός, τχ. 165.

Ὁδός Πανός®
εργοτάξιο εξαιρετικών αισθημάτων
έτος 34o, τχ. 165, Ιανουάριος-Μάρτιος 2015, 10,00 €

ΠEPIEXOMENA

Aφιέρωμα
στον Ντίνο Χριστιανόπουλο
    3  Συνέντευξη του Ντίνου Χριστιανόπουλου στον Αλέξανδρο Αηδώνη
  28  Διονύσης Στεργιούλας: Το ποιητικό έργο του Ντίνου Χριστιανόπουλου

****

  48  Φώτης Θαλασσινός: Λεζάντες φωτογραφιών – Οι φωτογράφοι
  52  Βασίλης Κοντόπουλος: Εδώ Βερολίνο
  57  Επιστολές της Χριστίνας Τσίγκου στον Παντελή Βούλγαρη
  61  Βασίλης Λαλιώτης: Αλεχάντρα Πισαρνίκ
  64  Έφη Καλογεροπούλου: για την ποίηση της Αλεχάντρα Πισαρνίκ
  68  Μαίρη Κλιγκάτση: Αλεχάντρα Πισαρνίκ –
Τα Έργα και οι Νύχτες. Μτφ. Βασίλης Λαλιώτης
  72  Στέργιος Σκώτος: Απ’ το κρυφό απόθεμα
  74  Μ. Θεοδοσοπούλου: Ο νεοερωτικός Καβάφης
  82  Γιάννης Μήτσου: Ο «Δράκουλας» του Μπραμ Στόκερ
      στην ιστορία του κινηματογράφου
   86  Δημήτρης Κούρος: Πορτραίτα και ποιήματα
   90  Τάσος Παπαναγιώτου: Ροκ Εντ Ρολ: Το ξύπνημα από το Αμερικανικό
Όνειρο
   96  Όλγα Ντέλλα: Historiae
   99  Θανάσης Θ. Νιάρχος: Σελίδες ημερολογίου
102  Γιάννης Γκούμας: Γενέθλιο ποίημα
104  Λοράνς Σιφανό: Βισκόντι, Μια ζωή σαν ταινία,
4η συνέχεια. Μτφ. Κων. Γεωργούλια
133  Λευκοθέα Ανδρέου: Στο τέλος
133  Καλό ταξίδι Βαγγέλη Σίμο
134  Μαριάννα Τυρέα-Χριστοδουλίδη: Ταξίδια
136  Βιβλία. Γράφουν οι: Γιώργος Χρονάς, Φώτης Θαλασσινός,
Αλέξανδρος Παν. Στεργιόπουλος, Θανάσης Θ. Νιάρχος,
Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Στέλλα Πριόβολου
155  Εύη Προύσαλη: Θέατρο
162  Αθανάσιος Βαβλίδας: Μουσικές ανταπο-κρίσεις
168  Μπάμπης Ιμβρίδης: 55ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
177  Γιώργος Ζώταλης: Ποντικοφάρμακα
178  Φώτης Θαλασσινός: Βιωμένος σουρεαλισμός στην πόλη της Αθήνας
180  Ευγενία Ηλιοπούλου: Πικρές αλήθειες
182  Τι είναι Τέχνη; 12η και 13η συνέχεια και τέλος
200  Δευτέρα

Με αυτό το τεύχος, 165, μπαίνουμε στο 2015, το δε περιοδικό, στο 34ο έτος.
Το επόμενο τεύχος θα κυκλοφορήσει στο τέλος Φεβρουαρίου 2015.

Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2014

Βασίλης Δασκαλάκης, "Εγκεφαλικό επεισόδιο"

   


                  Εγκεφαλικό επεισόδιο

                                                  (Ένα ποίημα για τον Μανώλη)

      οι λέξεις γίναν θρύψαλα
      κομμάτια μύρια οι νευρώνες
      οι απολήξεις των ιστών
      χνάρια
      μονοπάτια γκρέμια αιματώματα
      ο κυβισμός του τίποτα
      μια αιώρηση στο κενό
      μια βουτιά στην αλαζονεία
      μια πλήξη μια πληγή
      ω! αιώνια μητέρα θαλασσόβρεχτη συγχώρεσέ με
      ω! άνεμε σπλαχνίσου με
      κάποτε έπινα τον ήλιο
      η πέτρα έλειωνε στα χέρια μου
      στη μάχη ήμουν λύκος θεριό αβύσσου
      και τώρα έκπτωτος
      εξόριστος φυλακισμένος στης ερημιάς το κάτεργο
      και σε μεσοτοιχίες βαλσαμωμένος
      πουλί χωρίς λαλιά τυραννισμένο
      μια μέρα όμως θα πετάξω
      θα πω στους φίλους − take five
      ψηλά να φύγω να ακούω μουσικές
      κι ό,τι λαχτάρησα να ζήσω πάλι