Ηλίας Τσέχος, "Τα Ηλικιωμένα Ανήλικα"

Τα λέμε με τον Πέτρο Τσερκέζη
Ο ουρανός κερί
Απόντες οι δικοί
Ντυνόμαστε φτερά
Λύπη χελιδονιών
Ο Μάης δυσκολεύεται
Στη σκονισμένη στράτα
Η χλόη πατημένη
Γκρεμιστή ω! Καπιταλισμένη
Φοράμε μάσκες
Ο ουρανός γουρλώνει
Μαράθηκαν τριαντάφυλλα
Κλαίνε αυλές απώλειες
Ο Μάης βλέμμα άχαρο
Χάρος δρεπανηφόρος
Να τραγουδά αόρατη αρβύλα
Στερνός άστοργος σκοπός
Αράχνη παγιδεύοντας τον χρόνο
Αγχόνη αιωρούμενη
Συχνά επισκέπτες πηγών
Τραπεζομάντιλα και τρομαγμένα
Να λείπουν οικοδέσποινες αγάπης
Στόματα ανόρεχτα φυλακισμένα
Φιλί την πλάτη να γυρίζει
Φεγγάρι ανάποδα να
Τραγουδά τα έρημα
Της μοναξιάς την πίκρα
Να τρίζει άνθρωπος
Οι μαργαριταρένιες αμαρτίες
Μάτι δεν κλείσαν
Να θέλει η αλήθεια τη ζωή
Κι αυτή τον θάνατο
Πώς πετάνε οι ψυχές χωρίς αντίο!





Από τα "Τέσσερα Ποιήματα στην Ποντιακή και στη νεοελληνική"


Το όχι κι εν αμόν το ναι
Ντο γεραλίν εν η παρά
Η πίκραν τρώει καρδίας
Ατοίν μερ κι έχνε ψυν’
Ας χάντανε βραδίας
Επήρες στράταν και στρατίν
Σύνορα ένταν ούλε
Άλλο οπίσ’ κι κλώσκεσαι
Άλλο μπροστά κι πάω
Έρθαν και πήγαν τ’ αναγκάς
Έρουξαν μαύρε δάκρε
Νουνιείς ζουλίεις βουρλιείς
Κι πίασαμε τ’ άκρε
Για τ’ άτο λέγω σε ζωή
Έλα να ζούμε αντάμαν
Το όχι κι εν αμόν το ναι
Έλα και φύγον θάμαν
Απάντημαν κι έλαβα
Πώς κάγουμαι καρβούν’
Οψέ ζωήν, σήμερον θάνατον
Πάω κοιμούμαι Αμάραντον
 
 
 
(απόδοση στα νεοελληνικά)
 
Το όχι δεν είναι σαν το ναι
Πληγή είναι ο παράς
Η πίκρα κατατρώει
Όσα δεν έχουνε ψυχή
Ας γίνουνε ρολόι
Πήρες τη στράτα το στρατί
Σύνορα είναι όλα
Πίσω πια δεν γυρνάς
Μπροστά πια πώς να πας
Έρχονται πάνε οι χαρές
Αφήνουν μαύρα δάκρυα
Σκέπτεσαι λιώνεις βρέχεσαι
Δεν δένεσαι στα άκρια
Γι’ αυτό ζωή σου λέω
Έλα να ζήσουμε μαζί
Το όχι δεν είναι σαν το ναι
Έλα και φύγε μια στιγμή
Απάντημα δεν έλαβα
Πως καίγομαι καρβούνι
Εχθές ζωή σήμερα θάνατο
Πάω κοιμάμαι αμάραντο





Όλα με ρίχνουν πάλη
Και πρώτος καίγομαι
Και έτσι καίω
Από τις χαμηλές ως τις ψηλές κορφές
Τ’ ατέλειωτο κακό του Κόσμου
Γιατί κουράστηκα
Να ζουν οι στάχτες
Άλλες εδώ άλλες εκεί
Πάντα φραχτές
Στο Βέρμιο σαν χιόνι
Και όσα αγκάλιασα δεν φτάνουν
Και όσα θέλω δεν προφτάνουν
Περάσαμε κι εμείς μία φορά





Χωρίς Βωμό
Πίνει νερό το χύνει
Κερνά χιονάκι παγωτό
Δεν έχει ιδέα απ’ άνθη
Και άνθρωπους η Άνοιξη
Έχει τσουβάλια άνθια
Διαλέγει να τα μοιραστεί
Και να μετράει πάθια





Βάρδιες Βουνών
Μαζεύοντας και τρώγοντας
Κομμάτια Κόσμου
Δικά μου χρόνια αφαιρώ
Στο σύμπαν επιστρέφοντας
Στα έργα των σπουδαίων
Η γη είναι που με σημάδεψε
Του πλήθους η κακία
Ούτε θεά μια θέα
Να με μεταμορφώσει
Σε αγέραστον





Από τη συλλογή «Τα Ηλικιωμένα Ανήλικα», εκδ. Φεγγίτης, 2020.

Διαβάζοντας το "Αγριόχορτο στόμα" του Ηλία Τσέχου

Διαβάζοντας το "Αγριόχορτο στόμα" του Ηλία Τσέχου

Γιαννακοχώρι Νάουσας, Σάββατο 26/9/2015

Ούτε ο κακός καιρός, ούτε η αλλαγή ημερομηνίας λόγω εκλογών, στάθηκαν εμπόδιο στην εκδήλωση-γιορτή της ποίησης, με τίτλο «Διαβάζοντας το Αγριόχορτο στόμα του Ηλία Τσέχου», που έγινε με μεγάλη επιτυχία, στο καφέ «Γραμμόφωνο» στην πλατεία Γιαννακοχωρίου Ναούσης, το Σάββατο 26-9-2015 λίγο μετά τις 20:00.

Αφορμή βέβαια της γιορτής, η παρουσίαση της ποιητικής συλλογής «Αγριόχορτο στόμα», εκδ. Ενδυμίων 2015, του Γιαννακοχωρίτη ποιητή, στον τόπο που γεννήθηκαν τα ποιήματά της.

Την εκδήλωση προλόγισε και συντόνισε η Πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Ημαθίας, Ευγενία Καβαλάρη.

Ο Ηλίας Τσέχος καλωσόρισε τους παριστάμενους, σιγοτραγουδώντας το «Όλα τα πήρε το καλοκαίρι» (ποίηση Οδ. Ελύτη), «άφησε όμως εμάς εδώ, να καλωσορίσουμε το φθινόπωρο», συμπλήρωσε. Μετέφερε έπειτα τους χαιρετισμούς συντελεστών της εκδήλωσης οι οποίοι δεν μπόρεσαν να παραβρεθούν, λέγοντας ότι στη ευχή τους «καλή επιτυχία», απαντούσε «να μας ευχηθείτε, πολλή ευτυχία», δηλώνοντας ο ίδιος ευτυχισμένος. Στη συνέχεια διάβασε ένα ποίημα από την ανέκδοτη ποιητική συλλογή που ετοιμάζει και η οποία ανήγγειλε ότι θα κυκλοφορήσει το 2017 με τον τίτλο «Έχω πολλά θυμώ».

Μελωδίες για τη συνέχεια: Οι Νίκος Βαρούδης, Κατερίνα Μυλωνά και Θωμάς Πέιος από τη Νάουσα, ερμήνευσαν τραγούδια του Τάσου Γκρούς σε στίχους και του Ηλία Τσέχου. Το μουσικό μέρος της εκδήλωσης έκλεισαν η Δέσποινα Κανελλιάδου και Μάκης Δημελής από τα Γιαννιτσά, ερμηνεύοντας τραγούδια από τη συνεργασία του Τάσου Γκρούς με τον Ηλία Τσέχο.

Για τον ποιητή Ηλία Τσέχο και το έργο του μίλησαν οι Δήμητρα Σμυρνή, Παντελής Τσαλουχίδης, Ιωάννης Μυλωνάς, Χρήστος Μπίντας και Σίμος Ανδρονίδης. Πέντε διαφορετικές προσεγγίσεις οι οποίες εμπλούτισαν την βραδιά.

Ποιήματα από το «Αγριόχορτο στόμα», αλλά και από άλλες συλλογές του Ηλία Τσέχου, διάβασαν οι: Γιώργος Θ. Κασαπίδης, Κατερίνα Βογιατζούλη, Αντώνης Αντωνάκος, Παύλος Παρασκευαΐδης, Δημήτρης Ι. Καρασάββας, Γρηγόρης Σακαλής, Δημήτρης Ντίκας, Κατερίνα Ζιαμπούλη, Ξανθή Χιλλ, Κατερίνα Μπόσκου, Σίμος Οφλίδης, Λένα Οφλίδη-Σαμαρά, Θωμάς Παπαστεργίου, Θάνος Γώγος, Θεοπίστη Κεφαλά-Σπάρτση, Δημήτρης Γ. Παπαστεργίου, Θοδωρής Σαριγκιόλης, Βασίλης Δασκαλάκης, Τάκης Γκόντης, Αθηνά Ξανθίδου, Αφροδίτη Καλαϊτζή, Γιώργος Αγγελιδάκης, Αλέκος Χατζηκώστας, Σούλης Λιάκος, Μαρία Ξανθοπούλου, Πέτρος Σκυθιώτης, Ειρήνη Καραγιαννίδου, Γιώργος Σιώμος, Αλέξανδρος Τρομπούκης, Φωτεινή Χρηστίδου, Έλενα Τσακαλίδου, αλλά και ο ίδιος ο ποιητής, ο οποίος, βαθιά συγκινημένος, ευχαρίστησε όλους όσοι στήριξαν την εκδήλωση, αψηφώντας την κακοκαιρία αλλά και τις αποστάσεις.

Λίγο πριν αποχαιρετιστούν οι φίλοι του Ηλία Τσέχου, τσούγκρισαν τα ποτήρια τους, πίνοντας κρασί (συνοδεία τοπικών φρούτων και εδεσμάτων), με την ευχή «καλή αντάμωση».

Ηλίας Τσέχος, "Αγριόχορτο στόμα"

Στόμα

Άκου πουλάκι μου!

Αδιάφοροι οι θεοί για ανθρώπους

Αυτοί για θεούς ενδιαφέρονται

Άντε ! Πέτα

Οι φωλιές είναι

Θάνατοι γλυκείς

Μήτε γουλιά στο σύμπαν

Στάλα θάματος

Πτερέ

Δεν γράφω να

Αποφυλακιστώ

Να αποκεφαλιστώ

Να μετανιώσεις

Ζαλιστώ

Ελλάδα

Κάμε τη δουλειά σου

Μείνε μακριά μου

Να μια ανάστροφη

Μάνα οδηγά αυτό το ποίημα

Πέρασα από τη μάνα

Δεν έχει πεθάνει

Μέσα στο χώμα

Πλέκει τους καημούς

Τα βάσανα

“Ποτέ δεν λιγόστεψες το λάδι μου”

Λέει χαμογελώντας

Στα μάτια με κοιτά βαθιά

Που πάλι σκοτεινιάζουν

Της παίρνω το μαντίλι

Μην καεί απ’ το κερί

Καεί και το ανθοδοχείο

Σπάσουν στάχτες

Και με λούσει

Χιόνι

Ακόμα και τώρα

Όταν έρχεται χιονιάς

Μια ώρα πριν

Το χιόνι ζωγραφίζω

Μανία

Αναστεναγμένα

Η ώρα εύκολα περνά

Έρχεται χιόνι στρώνει

Τα μέλη ω!

Να τρελαθώ

Να πάρω τα βουνά

Να διώ

Χωρίς βουνά αν κάμετε

Και τι θα κορυφώσει

Αν γίνεις δολοφόνος

Ποίηση

Από τη συλλογή «Αγριόχορτο στόμα», εκδ. Ενδυμίων 2015

Ηλίας Τσέχος, "Ή σταγόνα ή ωκεανός"

Η δια καύσεως ταφή
Τόπος χλοερός

Στα ύδατα της Στυγός ορκίζομαι
Δεν είμαι μύθος ή 17 Νοέμβρη
Νόμος οφθαλμών
Πτωχός και άγαμος
Οι χίλιοι ελληνικοί χοροί
Ο Ηράκλειτος
Οι στάβλοι του Αυγεία
Δεν είμαι ύπατος μαντείων αλάθητος
Η βολεμένη φάρα
Στο παντελόνι τσάκιση ευτυχισμένης μάνας
Στα ύδατα της Στυγός ορκίζομαι
Δεν είμαι




Λωτός

Είπε "διαιρώ το μηδέν"
Και εσκορπίσθη στο στερέωμα
Λωτός ανθίζοντας για αρετή
Για αντοχές χρυσάνθεμο
Αφήνοντας αναπνοές στα ίχνη
Το άπειρο μηδέν στα χείλη




Από τη συλλογή "Ή σταγόνα ή ωκεανός", εκδόσεις Η ΣΥΝ(+)είδηση, Νάουσα, 2011