Tomas Tranströmer, "Μονοπάτια"

Ένα σχέδιο τον Οκτώβριο

Το ρυμουλκό πλοίο είναι γεμάτο φακίδες και σκουριά. Τι θέλει εδώ,

      τόσο βαθιά στη στεριά;

Είναι μια βαριά, σβησμένη λάμπα μέσα στην παγωνιά.

Τα δέντρα όμως έχουν άγρια χρώματα. Μηνύματα προς την

      αντίπερα όχθη!

Σαν να θέλουν κάποιοι να πάει το πλοίο να τους πάρει.

Στον δρόμο για το σπίτι βλέπω τα μανιτάρια που ξεπετάγονται

      απ’ το χορτάρι.

Είναι δάχτυλα που ζητούν βοήθεια, δάχτυλα

κάποιου που κλαίει μόνος του με λυγμούς εδώ και μέρες κάτω στο σκοτάδι.

Στη γη ανήκουμε.

Στο τέλος του Μάη

Οι ανθισμένες μηλιές και κερασιές βοηθούν το χωριό να αιωρηθεί.

στη γλυκιά και βρόμικη μαγιάτικη νύχτα, άσπρο σωσίβιο, οι σκέψεις

      σκορπίζουν.

Χόρτα κι αγριόχορτα φτεροκοπούν σιωπηλά κι επίμονα.

Το γραμματοκιβώτιο λάμπει ήσυχα, ό,τι γράφτηκε δεν παίρνεται πίσω.

Ήπιος, ψυχρός αέρας διαπερνά το πουκάμισο και ψηλαφίζει

      την καρδιά.

Μηλιές και κερασιές, γελάνε σιωπηλά με τον Σολομώντα,

ανθίζουν τα τούνελ μου. Τις χρειάζομαι,

όχι για να ξεχάσω, αλλά για να θυμάμαι.

Ελεγεία

Ανοίγω την πρώτη πόρτα.

Ένα μεγάλο, ηλιόλουστο δωμάτιο.

Ένα βαρύ αυτοκίνητο περνά απ’ τον δρόμο

και κάνει τα πιάτα να τρέμουν.

Ανοίγω την πόρτα νούμερο δύο.

Φίλοι! Ήπιατε το σκοτάδι

και γίνατε ορατοί.

Πόρτα νούμερο τρία. Στενό δωμάτιο ξενοδοχείου.

Θέα προς τον πίσω δρόμο.

Ένα φανάρι που αστράφτει στην άσφαλτο.

Τα ωραία απόβλητα των εμπειριών.

Μετάφραση: Βασίλης Παπαγεωργίου

Από τη συλλογή «Μονοπάτια» (1973).

Πηγή: «Tomas Tranströmer, Τα ποιήματα», εκδόσεις Printa / Ποίηση για πάντα, 2004, Εισαγωγή - μετάφραση: Βασίλης Παπαγεωργίου.

Στην εικόνα: Andreas Achenbach, «Towboat leaving the port of Ostend at heyday».

Πηγή για την εικόνα: Wikimedia Commons.

Tomas Tranströmer, "Τρία ποιήματα", (μετάφραση: Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη)

ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ΚΙ Ο ΟΥΡΑΝΟΣ

Ένα δέντρο περιφέρεται στη βροχή,

μας προσπερνά βιαστικά μέσα στη γκρίζα νεροποντή.

Έχει κάτι να διεκπεραιώσει. Φέρνει ζωή από τη βροχή

όπως το κοτσύφι στο περβόλι.

Όταν κοπάζει η βροχή το δέντρο σταματά.

Αχνοφαίνεται ευθυτενές, γαλήνιο στις ξάστερες νύχτες

περιμένοντας όπως κι εμείς τη στιγμή

που οι νιφάδες ανθίζουν στο διάστημα.

Από τη συλλογή «Ο ημιτελής ουρανός» (1962).

TRÄDET OCH SKYN

Det går ett träd omkring i regnet,

skyndar förbi oss i det skvalande grå.

Det har ett ärende. Det hämtar liv ur regnet

som en koltrast i en fruktträdgård.

Då regnet upphör stannar trädet.

Det skymtar rakt, stilla i klara nätter

i väntan liksom vi på ögonblicket

då snöflingorna slår ut i rymden.

“Den halvfärdiga himlen” (1962).

Ο ΗΜΙΤΕΛΗΣ ΟΥΡΑΝΟΣ

Η δυσθυμία διακόπτει τη δράση της.

Η αγωνία διακόπτει τη δράση της.

Ο γύπας διακόπτει την πτήση του.

Το φως διαχέεται με ζήλο μπροστά,

ακόμη και τα φαντάσματα πίνουν μια γουλιά.

Κι οι ζωγραφιές μας εμφανίζονται στο φως της μέρας, 

κόκκινα ζώα των ατελιέ μας απ’ την εποχή των παγετώνων.

Όλα αρχίζουν να φανερώνονται τριγύρω.

Οδεύουμε στον ήλιο εκατοντάδες.

Μια μισάνοιχτη πόρτα κάθε άνθρωπος

που οδηγεί σ’ ένα χώρο για όλους.

Το απέραντο έδαφος από κάτω μας.

Το νερό λάμπει ανάμεσα στα δέντρα.

Η λίμνη ένα παράθυρο προς τη γη.

Από τη συλλογή «Ο ημιτελής ουρανός» (1962).

DEN HALVFÄRDIGA HIMLEN

Modlösheten avbryter sitt lopp.

Ångesten avbryter sitt lopp.

Gamen avbryter sin flykt.

Det ivriga ljuset rinner fram,

även spökena tar sig en klunk.

Och våra målningar kommer i dagen,

våra istidsateljeers röda djur.

Allting börjar se sig omkring.

Vi går i solen hundratals.

Var människa en halvöppen dörr

som leder till ett rum för alla.

Den oändliga marken under oss.

Vattnet lyser mellan träden.

Insjön är ett fönster mot jorden.

“Den halvfärdiga himlen” (1962).

ΤΟ ΑΗΔΟΝΙ ΣΤΗ ΜΠΑΝΤΕΛΟΥΝΤΑ

Στα βαθυπράσινα μεσάνυχτα στο βορινό σύνορο του αηδονιού. Βαριά

φύλλα αιωρούνται σε έκσταση, κουφά χυμούν τ’ αυτοκίνητα προς

τη γραμμή από νέον. Η φωνή του αηδονιού δεν ενδίδει, είναι το

ίδιο διαπεραστική όπως το λάλημα του πετεινού, όμορφη ωστόσο

χωρίς ματαιδοξία. Ήμουν στη φυλακή και μ’ επισκέφτηκε. Ήμουν

άρρωστος και μ’ επισκέφτηκε. Τότε δεν το είχα προσέξει, αλλά τώρα.

Ο χρόνος χύνεται κάτω απ’ τον ήλιο και το φεγγάρι και μέσα σε

όλα τα τικ τακ τικ τακ τακτικά ρολόγια. Όμως εδώ ακριβώς δεν

υπάρχει χρόνος. Μόνο η φωνή του αηδονιού, αυτές οι ακατέργαστες

αντηχήσεις που ακονίζουν το φωτεινό δρεπάνι του νυχτερινού

ουρανού.

Από τη συλλογή, «Για ζωντανούς και νεκρούς» (1989).

NÄKTERGALEN I BADELUNDA

I den gröna midnatten vid näktergalens nordgräns. Tunga löv

hänger i trance, de döva bilarna rusar mot neonlinjen. Näkter-

galens röst stiger inte åt sidan, den är lika genomträngande

som en tupps galande, men skön och utan fåfänga. Jag var i

fängelse och den besökte mig. Jag var sjuk och den besökte

mig. Jag märkte den inte då, men nu. Tiden strömmar ned

från solen och månen och in i alla tick tack tick tacksamma

klockor. Men just här finns ingen tid. Bara näktergalens röst,

de råa klingande tonerna som slipar natthimlens ljusa lie.

“För levande och döda” (1989).

Από το βιβλίο: «Δέρμα από πεταλούδες» (Επιλογές σουηδικής ποίησης).

“Hud av fjärilar” (Ett urval av svenk lyrik)

Μετάφραση: Δέσποινα Καϊτατζή - Χουλιούμη

Översättning; Despoina Kaitatzi-Choulioumi

Εκδόσεις Intellectum, 2018.



ΤΟΥΜΑΣ ΤΡΑΝΣΤΡΕΜΕΡ (1931-2015).

Ο Τούμας Γέστα Τρανστρέμερ, Σουηδός ποιητής και μεταφραστής γεννήθηκε στη Στοκχόλμη στις 15.4.1931 και πέθανε στις 26.3.2015. Ήταν ψυχολόγος και εργάστηκε σε διάφορα ιδρύματα. Ήταν λάτρης της ποίησης και της μουσικής. Το 2011 η Σουηδική Ακαδημία του απένειμε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Το έργο του Τούμας Τρανστρέμερ είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο και έχει μεταφραστεί σε εξήντα γλώσσες. Το συνολικό ποιητικό του έργο εκδόθηκε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Printa, το 2004 σε μετάφραση του Βασίλη Παπαγεωργίου. «Το έργο του χαρακτηρίζεται από την αγάπη του για τη σκανδιναβική φύση και διαπνέεται από πνευματικότητα. Χαρακτηρίζεται από ευαισθησία και λυρισμό, από μια καλά μελετημένη και αρμονική φόρμα επίσης δε από μια θρησκευτική πνευματικότητα. Είναι πιστός στην παράδοση και συγχρόνως αποτελεί μέρος των νεωτεριστικών ρευμάτων... Ο Τούμας Τρανστρέμερ είναι ένας καλλιτέχνης του οποίου το λυρικό έργο μπορεί να περιγραφεί με τους ίδιους σχεδόν όρους που χρησιμοποίησε ο ίδιος για να περιγράψει το μουσικό έργο του Εντόαρ Γκρίεγκ». (Μαγκνταλένα Σιλκ). Το ποιητικό έργο του αποτελείται από τις ακόλουθες ποιητικές συλλογές: 17 ποιήματα, (1954), Μυστικά καθ’ οδόν, (1958), Ο ημιτελής ουρανός, (1962), Ήχοι και ίχνη, (1966), Βλέποντας στο σκοτάδι, (1970), Μονοπάτια, (1973), Θάλασσες της Βαλτικής, (1974), Το φράγμα αλήθειας, (1978), Η έρημη πλατεία, (1983), Για ζωντανούς και νεκρούς, (1989), Η πένθιμη γόνδολα, (1996), Φυλακή, (2001), Το μεγάλο αίνιγμα, (2004). Τα επτά ποιήματά του που περιέχονται στο παρόν βιβλίο είναι από τις ποιητικές συλλογές: Ο ημιτελής ουρανός, Η έρημη πλατεία, Για ζωντανούς και νεκρούς & Η πένθιμη γόνδολα.

Στην πρώτη εικόνα: Tomas Tranströmer by Lo Snöfall

Πηγή για την εικόνα: https://chromatachromata.com/

Έντιθ Σέντεργκραν, Τούμας Τρανστρέμερ, "Δύο ποιήματα", (μετάφραση - επίμετρο: Δέσποινα Καϊτατζή - Χουλιούμη)

Δύο ποιήματα, της Έντιθ Σέντεργκραν και του Τούμας Τρανστρέμερ, από το δίγλωσσο ποιητικό βιβλίο «Δέρμα από πεταλούδες - Επιλογές σουηδικής ποίησης», σε μετάφραση της Δέσποινας Καϊτατζή-Χουλιούμη, που αναμένεται να κυκλοφορήσει εντός των ημερών από τις Εκδόσεις Intellectum.

ΛΕΞΕΙΣ

Ζεστές λέξεις, όμορφες λέξεις, βαθιές λέξεις ...

Είναι σαν άρωμα απ’ ένα λουλούδι τη νύχτα

που κανείς δεν βλέπει.

Από πίσω τους παραμονεύει το άδειο διάστημα ...

Να είναι άραγε ο ελισσόμενος καπνός

από τον καυτό πυρήνα της αγάπης;

Έντιθ Σέντεργκραν, "Ποιήματα", (1916).

ORD

Varma ord, vackra ord, djupa ord...

De äro som doften av en blomma i natten

den man icke ser.

Bakom dem lurar den tomma rymden...

Kanske de äro den ringlande röken

från kärlekens varma härd?

Edith Södergran, "Dikter", (1916).

ALLEGRO

Παίζω Χάιντ μετά από μια σκοτεινή μέρα

και αισθάνομαι μια απλή ζέστη στα χέρια.

Τα πλήκτρα θέλουν. Χτυπούν απαλά σφυριά.

Οι τόνοι είναι πράσινοι, ζωντανοί, γαλήνιοι.

Οι τόνοι λένε ότι η ελευθερία υπάρχει

και ότι κάποιος δε πληρώνει φόρο στον Καίσαρα.

Βάζω τα χέρια στις χαϊντοτσέπες μου

και μιμούμαι κάποιον που κοιτά τον κόσμο ήρεμα.

Σηκώνω την χαϊντοσημαία μου – που σημαίνει:

“Δεν υποτασσόμαστε. Θέλουμε όμως ειρήνη.”

Η μουσική είναι ένα γυάλινο σπίτι στην πλαγιά

όπου οι πέτρες πετούν, οι πέτρες κυλάνε.

Οι πέτρες κυλώντας το διαπερνούν

μα άθικτο παραμένει κάθε του τζάμι.

Τούμας Τρανστρέμερ, "Ο ημιτελής ουρανός", (1962).

ALLEGRO

Jag spelar Haydn efter en svart dag

och känner en enkel värme i händerna.

Tangenterna vill. Milda hammare slår.

Klangen är grön, livlig och stilla.

Klangen säger att friheten finns

och att någon inte ger kejsaren skatt.

Jag kör ner händerna i mina haydnfickor

och härmar en som ser lugnt på världen.

Jag hissar haydnflaggan – det betyder:

”Vi ger oss inte. Men vill fred.”

Musiken är ett glashus på sluttningen

där stenarna flyger, stenarna rullar.

Och stenarna rullar tvärs igenom

men varje ruta förblir hel.

Tomas Tranströmer, "Den halvfärdiga himlen", (1962).

ΕΝΤΙΘ ΣΕΝΤΕΡΓΚΡΑΝ (1892 - 1923). Η Έντιθ Σέντεργκραν δηλώνει σε μια εισαγωγική σημείωση: «Ότι η ποίησή μου είναι ποίηση κανείς δεν μπορεί ν’ αρνηθεί, ότι είναι έμμετρος λόγος δεν μπορώ να ισχυριστώ. Προσπάθησα να φέρω μερικά αντιφατικά ποιήματα σ’ έναν ρυθμό κι έτσι μου έγινε κατανοητό ότι κατέχω τη δύναμη του λόγου και της εικόνας μόνο υπό πλήρη ελευθερία, δηλαδή σε βάρος του ρυθμού. Τα ποιήματά μου μπορούν να εκληφθούν ως απρόσεκτα ιχνογραφήματα. Όσο αφορά το περιεχόμενο, αφήνω τη συνείδησή μου να δομήσει ότι ο νους μου παρατηρεί σε μια στάση αναμονής. Η αυτοπεποίθησή μου οφείλεται στο ότι έχω αίσθηση της διάστασής μου. Δεν μου αρμόζει να κάνω τον εαυτό μικρότερο απ’ ό,τι είμαι.» Η λύρα του Σεπτέμβρη, (1918).

    Η Έντιθ Ιρένε Σέντεργκραν, Φιλανδοσουηδή ποιήτρια, γεννήθηκε στην Αγία Πετρούπολη στις 4.4.1892 και πέθανε στις 24.6.1923 στη Ραϊβόλα της Φιλανδίας. Πατέρας της ήταν ο Ματίας Σέντεργκραν και μητέρα της η Χελένα Χόλμρους. Πήρε γερμανική εκπαίδευση στην Αγία Πετρούπολη και έζησε σε πολυπολιτισμικό και πολύγλωσσο περιβάλλον. Πέθανε από φυματίωση όπως και ο πατέρας της.

     Η Έντιθ Σέντεργκραν ήταν η πρώτη Σκανδιναβή μοντερνίστρια. Κατά την εποχή της, ιδέες και σκέψεις για την ανανέωση όλων των αξιών για ένα ισχυρό και δημιουργικό άτομο, ενώθηκαν στο πνεύμα της χειραφετημένης «μοντέρνας γυναίκας». Με το καινοτόμο, οραματικό και ριζοσπαστικό έργο της εισήγαγε στην σκανδιναβική ποίηση τα ευρωπαϊκά ρεύματα, όπως τον συμβολισμό, τον εξπρεσιονισμό και τη ρωσική πρωτοπορία. Το καινοτόμο και ανατρεπτικό έργο της που μεταφράστηκε σε πάρα πολλές γλώσσες αποτελείται από τις ακόλουθες ποιητικές συλλογές: «Ποιήματα», (1916), (από την οποία και τα οκτώ ποιήματα σ’ αυτόν τον τόμο), «Η λύρα του Σεπτέμβρη», (1918), «Ανάκατες παρατηρήσεις» (αφορισμοί), (1919), «Ο βωμός του ρόδου», (1919), «Του μέλλοντος σκιά», (1920), και μετά θάνατον «Η χώρα που δεν είναι» [Εναπομειναντα ποιήματα] (1925).

ΤΟΥΜΑΣ ΤΡΑΝΣΤΡΕΜΕΡ (1931-2015). Ο Τούμας Γέστα Τρανστρέμερ, Σουηδός ποιητής και μεταφραστής, γεννήθηκε στη Στοκχόλμη στις 15.4.1931 όπου και πέθανε στις 26.3.2015. Ήταν ψυχολόγος και εργάστηκε σε διάφορα ιδρύματα. Ήταν λάτρης της ποίησης και της μουσικής. Το 2011 η Σουηδική Ακαδημία τού απένειμε το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Το έργο του Τούμας Τρανστρέμερ είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο και έχει μεταφραστεί σε εξήντα γλώσσες. Το συνολικό ποιητικό έργο του εκδόθηκε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Printa, το 2004, σε μετάφραση του Βασίλη Παπαγεωργίου.

    "Το έργο του χαρακτηρίζεται από την αγάπη του για τη σκανδιναβική φύση και διαπνέεται από  πνευματικότητα. Χαρακτηρίζεται από ευαισθησία και λυρισμό, από μια καλά μελετημένη και αρμονική φόρμα επίσης δε από μια θρησκευτική πνευματικότητα. Είναι πιστός στην παράδοση και συγχρόνως αποτελεί μέρος των νεωτεριστικών ρευμάτων. Το έργο του συνδέει αρμονικά διαφορετικά καλλιτεχνικά είδη." "..." Ο Tomas Tranströmer είναι ένας καλλιτέχνης του οποίου το λυρικό έργο μπορεί να περιγραφεί με τους ίδιους σχεδόν όρους που χρησιμοποίησε ο ίδιος του για να περιγράψει το μουσικό έργο του Edvard Grieg”. MagdalenaSylk

http://signum.se/tomastranstromer-%E2%80%93-en-konstnar-i-norr/.

    Το ποιητικό έργο του αποτελείται από τις ακόλουθες ποιητικές συλλογές: «17 ποιήματα», (1954), «Μυστικά καθ’ οδόν», (1958), «Ο ημιτελής ουρανός», (1962), «Ήχοι και ίχνη», (1966), «Βλέποντας στο σκοτάδι», (1970), «Μονοπάτια», (1973), «Θάλασσες της Βαλτικής», (1974), «Το φράγμα αλήθειας», (1978), «Η έρημη πλατεία», (1983), «Για ζωντανούς και νεκρούς», (1989), «Η πένθιμη γόνδολα», (1996), «Φυλακή», (2001), «Το μεγάλο αίνιγμα», (2004). Τα επτά ποιήματά του που περιέχονται στο παρόν βιβλίο είναι από τις ποιητικές συλλογές: «Ημιτελής ουρανός», «Η έρημη πλατεία», «Για ζωντανούς και νεκρούς» και «Η πένθιμη γόνδολα».

Η Δέσποινα Καϊτατζή Χουλιούμη είναι κλινικός ψυχολόγος -ψυχοθεραπεύτρια, (MSc) της Σχολής Εφαρμοσμένης Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ουψάλα Σουηδίας, όπου έζησε και εργάστηκε στην Ανοιχτή Μονάδα της Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Ουψάλα, όπως και στο ΚΕΔΔΥ Σερρών, όπου και διετέλεσε Διοικητικός Προϊστάμενος, είναι μέλος της Εταιρίας «Η Συντροφιά της Karin Boye» (Karin Boye Sällskapet), και μέλος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης (ΕΛΘ). Έχει εκδώσει το δίγλωσσο ποιητικό βιβλίο «Δέρμα από πεταλούδες-Επιλογές σουηδικής ποίησης», 2018, εκδ. Intellectum σε δική της μετάφραση, καθώς και τις ποιητικές συλλογές «Λιγοστεύουν οι λέξεις», εκδ. Μελάνι, (2017), «Διαδρομές» εκδ. Γαβριηλίδης, (2015), «Συναισθηματικό αλφαβητάρι», εκδ. UNIVERSITY STUDIO PRESS, (2009), «Ο Δρόμος», εκδ. Δήμου Σερρών (2006). Ποιήματά της δημοσιεύτηκαν σε έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά και περιέχονται σε ποιητικές ανθολογίες, όπως και μεταφράσεις της από τα σουηδικά. Είναι τακτική συνεργάτης του λογοτεχνικού περιοδικού http://www.intellectum.org, όπου δημοσιεύονται μεταφράσεις της. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα ιταλικά, αγγλικά, γερμανικά και βουλγαρικά.

Τούμας Τράνστρεμερ, "Η πένθιμη γόνδολα"

Φύλλο απ’ το βιβλίο νυκτός

Μια μαγιάτικη νύχτα με κρύο φεγγαρόφωτο

αποβιβάστηκα

εκεί που το χορτάρι και τα λουλούδια ήταν γκρίζα,

αλλά η μυρωδιά πράσινη.

Πήρα ευκίνητα τον ανήφορο

στην άχρωμη νύχτα,

ενώ λευκές πέτρες

κάνανε σήματα στο φεγγάρι.

Ένα χρονικό διάστημα

μερικών λεπτών μήκους

πενήντα οχτώ λεπτών πλάτους.

Και πίσω μου,

πέρα απ’ τη μολυβένια λάμψη των νερών,

υπήρχε η άλλη ακτή

κι εκείνοι που εξουσίαζαν.

Άνθρωποι με μέλλον

αντί για πρόσωπο.

Από το νησί το 1860

Ι

Μια μέρα που ξέπλενε τα ρούχα στην προβλήτα

το ψύχος της θάλασσας ανέβηκε στα μπράτσα της

και μπήκε στο κορμί της.

Τα δάκρυα πάγωσαν, έγιναν ένα ζευγάρι γυαλιά.

Το νησί υψώθηκε από μόνο του στο χορτάρι

και η σημαία από μικρές ρέγκες κυμάτισε στον βυθό.

ΙΙ

Τον πρόλαβε και το σμήνος της ευλογιάς,

απλώθηκε στο πρόσωπό του.

Είναι ξαπλωμένος και κοιτά το ταβάνι.

Τέτοιο κωπηλάτημα στον ανήφορο της σιωπής.

Η κηλίδα του παρόντος που ρέει αιώνια.

Η τελεία του παρόντος που αιμορροεί αιώνια.

                         Χαϊκού
                                Ι

Αγωγοί ηλεκτρικού
τεντωμένοι στο βασίλειο του ψύχους
βορείως κάθε μουσικής.


                               *

Ο άσπρος ήλιος
ασκείται μόνος στο τρέξιμο προς του
θανάτου το μπλε βουνό.


                               *

Πρέπει να ζήσουμε
με τα ψιλά γράμματα του χορταριού
και το υπόγειο γέλιο.

                               *

Ο ήλιος πάει να δύσει.
Οι σκιές μας είναι γίγαντες.
Σε λίγο όλα σκιά.

Καταχείμωνο

Ένα μπλε φως

ξεχύνεται από τα ρούχα μου.

Καταχείμωνο.

Ντέφια από πάγο που κουδουνίζουν.

Κλείνω τα μάτια μου.

Υπάρχει ένας άφωνος κόσμος,

υπάρχει μια ρωγμή,

όπου γίνεται λαθρεμπόριο

νεκρών.

Μετάφραση: Βασίλης Παπαγεωργίου

Από τη συλλογή «Η πένθιμη γόνδολα», που περιλαμβάνεται στην συγκεντρωτική έκδοση «Tomas Tranströmer - Τα ποιήματα», εκδ. Printa, 2004

Τούμας Τράνστρεμερ, "Πέντε ποιήματα"

Στη Σμύρνη ώρα τρεις

Εδώ μπροστά στον σχεδόν άδειο δρόμο

δυο ζητιάνοι, ο ένας χωρίς πόδια –

τον κουβαλούσε στην πλάτη του ο άλλος.

Στάθηκαν – όπως στέκεται ένα ζώο σε μεσονύχτιο δρόμο,

κοιτάζοντας τυφλωμένο τους προβολείς του αυτοκινήτου –

για λίγο και μετά συνέχισαν την πορεία τους

και με σβελτάδα αγοριών σε αυλή σχολείου

διέσχισαν τον δρόμο, ενώ στον αέρα ακούγονταν το τικτάκ

από τ’ αναρίθμητα ρολόγια του μεσημεριάτικου καύσωνα.

Ένα γαλάζιο πέρασε πάνω απ’ το αραξοβόλι, τρεμοσβήνοντας.

Ένα μαύρο σύρθηκε και ζάρωσε, κοίταζε επίμονα μεσ’ απ’ την πέτρα.

Ένα λευκό αγρίεψε κι έγινε θύελλα στα μάτια.

Όταν η ώρα έγινε τρείς και πατήθηκε από οπλές

και το σκοτάδι βαρούσε στον τοίχο του φωτός

η πόλη σέρνονταν στην πόρτα της θάλασσας

κι έλαμπε στου γύπα το τηλεσκοπικό στόχαστρο.

Μυστικά καθ’ οδόν, 1958

Σύρος

Στο λιμάνι της Σύρου παρατημένα εμπορικά πλοία σε αναμονή.

Οι πλώρες δίπλα δίπλα. Αραγμένα εδώ και χρόνια:

CAPE RION, Μονρόβια.

KRITOS, Άνδρος.

SCOTIA, Παναμάς.

Σκοτεινοί πίνακες πάνω στο νερό, κρεμασμένοι απόμερα.

Σαν παιδικά παιχνίδια που γιγαντώθηκαν

και μας κατηγορούν

για ό,τι δεν γίναμε.

XELATROS, Πειραιάς

CASSIOPEJA, Μονρόβια.

Η θάλασσα σταμάτησε να τα διαβάζει.

Όταν όμως ήρθαμε για πρώτη φορά στη Σύρο, νύχτα ήταν,

είδαμε τις πλώρες δίπλα δίπλα στο φως της σελήνης και σκεφτήκαμε:

τι πανίσχυρος στόλος, υπέροχα ενωμένος!

Ο μισοτελειωμένος ουρανός, 1962

Ανάπαυλα τον Ιούλιο

Αυτός που είναι ξαπλωμένος ανάσκελα κάτω από τα ψηλά δέντρα

είναι επίσης πάνω τους. Διαχέεται σε χιλιάδες κλωνάρια,

κουνιέται πέρα δώθε,

κάθεται σ’ εκτινασσόμενο κάθισμα που εκτοξεύεται σε αργή κίνηση.

Αυτός που στέκει πέρα στην αποβάθρα ατενίζει το νερό.

Οι αποβάθρες γερνάνε πιο γρήγορα απ’ τους ανθρώπους.

Έχουν αργυρότεφρες σανίδες και πέτρες στο στομάχι.

Το εκτυφλωτικό φως φτάνει ως εκεί μέσα.

Αυτός που ταξιδεύει όλη μέρα πάνω σε πλοίο ανοιχτό

σε πέλαγος αστραφτερό

θα κοιμηθεί τελικά μέσα σε μια γαλάζια λάμπα,

ενώ τα νησιά θα έρπουν σαν μεγάλες νυχτοπεταλούδες πάνω στο γυαλί.

Βλέποντας στο σκοτάδι, 1970

Κατακλείδα

Σέρνομαι σαν άγκυρα στον πυθμένα της θάλασσας.

Και τι δεν πιάνω που δεν το χρειάζομαι.

Κουρασμένη αγανάκτηση, πυρωμένη αυτοεγκατάλειψη.

Οι δήμιοι φέρνουν πέτρες, ο Θεός γράφει στην άμμο.

Σιωπηλά δωμάτια.

Τα έπιπλα στο φως του φεγγαριού, έτοιμα να πετάξουν.

Εισέρχομαι αργά στον εαυτό μου

μέσ’ από ένα δάσος από άδειες πανοπλίες.

Η άγρια πλατεία, 1983

Απρίλιος και σιωπή

Η άνοιξη έρημη.

Το χαντάκι, γεμάτο βελούδινο σκοτάδι,

σέρνεται δίπλα μου

δίχως κατοπτρισμούς.

Το μόνο που φέγγει

είναι τα κίτρινα λουλούδια.

Με κουβαλά η σκιά μου,

όπως μια μαύρη θήκη

κουβαλά το βιολί της.

Το μόνο που θέλω να πω

αστράφτει απρόσιτο

σαν τ’ ασημικά

στο ενεχυροδανειστήριο.

Η πένθιμη γόνδολα, 1996

Πηγή: «Tomas Tranströmer, Τα ποιήματα», εκδόσεις Printa / Ποίηση για πάντα, 2004, Εισαγωγή - μετάφραση: Βασίλης Παπαγεωργίου.