Πολύνα Γ. Μπανά, "Δύο ποιήματα"

ΔΗΛΩΝΩ «ΟΙΚΙΑΚΑ»

ΕΝ ΜΕΣΩ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ

Ο χρόνος έχει παγώσει και συρρικνωθεί

στις καθημερινές οικιακές ασχολίες.

Χρειάσθηκε     ένας άγνωστος ιός,

                           μια πανδημία

                           &

                           μια απαγόρευση κυκλοφορίας,

λίγο μετά την είσοδό μου στα πενήντα,

για να με καθηλώσει

η ευκολία

με την οποία το πόδι μου γλίστρησε

μες στο στενό γοβάκι της απλής νοικοκυράς,

απ’ την οποία ευπειθώς κράτησα τις αποστάσεις

(υψώνοντας, από μικρή,

στη δική μου βραχονησίδα,

την κυματίζουσα σημαία

της πιο αδιαπραγμάτευτης,

γυναικείας ενδυνάμωσης).

Ως γνωστόν,

σχεδόν ποτέ και σε κανένα

δε δίνεται η ευκαιρία

να περιηγηθεί

στην αντιπέρα της δικής του κοσμοθεωρίας, όχθη.

Και ναι μεν, το γοβάκι ήτανε, πλέον,

αμετάκλητα μικρό για τα μέτρα μου (και τα σταθμά μου),

αλλά, για ένα δίμηνο-τρίμηνο,

υπήρξε μία εξόχως σπάνια θητεία

στην άλλη πλευρά των -γυναικείων- πραγμάτων.

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΙ  ΔΕΣΜΟΙ  (ΚΑΙ ΤΡΙΓΜΟΙ)

ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ SARS-CoV-2

Η πιο σκληρή νέα πραγματικότητα

εκτυλίσσεται μέσα στο σπίτι

και όχι εκτός.

Ο κατ’ οίκον εγκλεισμός και

ο διαρκής αναγκαστικός συγχρωτισμός

επισύρουν την πιο βίαιη αναμέτρηση

με τη μέχρι πρότινος λανθάνουσα (;) υποψία

ότι λίγο γνωριζόμαστε

κι ακόμη λιγότερο συμπαθιόμαστε,

αν και, υπό νορμάλ συνθήκες,

συνθέτουμε -αυτό που λένε- οικογένεια.

Άλλο, όμως, να συναγελαζόμαστε με χρονόμετρο,

συνωθούμενοι, το πρωί, μπροστά στο μπάνιο

και καθήμενοι, το βράδυ, μπροστά στην τηλεόραση,

(διάγοντας, βολικά, όλη τη μέρα μας, με «ξένους»:

φίλους, συναδέλφους & συμμαθητές/συμφοιτητές)

κι άλλο να σκουντουφλάμε, συνεχώς,

ο ένας πάνω στον άλλο,

αγωνιώντας

πως κάτι πρέπει (να βρούμε για) να πούμε.

Πολύνα Γ. Μπανά

Πρώτη δημοσίευση

Στην εικόνα: Francisco Goya, «Capricho № 43, El sueño de la razón produce monstruos. (The Sleep of Reason Produces Monsters)» (1799).

Πηγή για την εικόνα: Wikimedia Commons.

Πολύνα Γ. Μπανά, "Η καταφανής εξωστρέφεια των φωνηέντων"

                                     ΜΕΤΑΚΟΜΙΣΗ

Κάθε τόσο,

                 έκλεινα σ’ ένα μικρό, αεροστεγές, γυάλινο βάζο,

τα αισθήματα που δεν έδειξα,

τις σκέψεις που δεν άρθρωσα,

τα λόγια που δεν εκστόμισα,

τις εξηγήσεις που δεν έδωσα,

               στις κρίσιμες καμπές της ζωής μου.

Χρόνο τον χρόνο,

               τα βάζα στοιβάζονταν

και, πλέον,

               έχουν γεμίσει τα ράφια όλα της αποθήκης,

Πρέπει να βρω ένα μεγαλύτερο σπίτι.

                                         ΝΑΥΤΙΑ

Έσκυψα το κεφάλι

πάνω από τα βιβλία της δουλειάς

κι όταν το σήκωσα,

είχαν περάσει είκοσι (και πλέον) χρόνια.

Το ξανα-έσκυψα γρήγορα,

γιατί, πλέον, δεν (ανα)γνώριζα

μήτε τον κόσμο

μήτε αυτούς που τον κατοικούν

κι όλο αυτό μου προκάλεσε, αίφνης,

                                                                μια ελαφρά ναυτία.

                              ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΡΟΛΩΝ

                                                          Στη δική μου «εκείνη»

Μικρή,

με φρόντιζε εκείνη,

με μια βεβαιότητα αδιατάρακτη.

Σαράντα χρόνια μετά,

τη φροντίζω εγώ,

και κείνη αφήνεται στα χέρια μου,

σαν το μικρό παιδί που υπήρξα στα δικά της.

Από τη συλλογή «Η καταφανής εξωστρέφεια των φωνηέντων», εκδ. Σαιξπηρικόν, 2017. 

Πολύνα Γ. Μπανά, "Τρία ποιήματα"

Μέσα- έξω

Γερνάω μέσα μου,

                                    με γεωμετρική πρόοδο

                                                                                 και ταχύτητα φωτός

                                                                                 (χωρίς υπερβολή).

Από την άλλη,

το πρόσωπό μου δεν ακολουθεί:

                                                                 εδώ,

                                                                              ο χρόνος έχει παγώσει...*

*  Εύγε, στις εταιρίες καλλυντικών και τα σύγχρονα επιτεύγματα της κοσμετολογίας

                         σε άρρηκτη συνάρτηση με τα γονίδια της μητρός μου.

                        Τρέμω τη μέρα που θα ’χω ήδη πεθάνει έσω μου

                                            «από φυσιολογικά αίτια»

                           (λόγω προχωρημένου −ψυχικού− γήρατος)

                                                             και

                        εξωτερικά, θα περνιέμαι, ακόμα, για ζωντανή

                        (το ’χω δει επανειλημμένως να συμβαίνει και,

                                                     πιστέψτε με,

                                δεν είναι διόλου ευχάριστη συνθήκη).

Κινητή τηλεφωνία

Τριάντα (30) τηλέφωνα τη μέρα,

                                                            ο μέσος απολογισμός στο κινητό μου:

                                                                        τράπεζες για οφειλές/

                                                                πελάτες/

                                                                        πακέτα προσφορών/

                                                                πελάτες/

                                                                        δημόσιες αρχές & υπηρεσίες/

                                                                πελάτες/

                                                                        σφυγμομετρήσεις          κ.ο.κ.

κι ούτε ένα δε ξεκινά ή δεν εμπεριέχει ένα «Πώς είσαι ; Είσαι καλά ;».

Δε βιώνω τη σύγχρονη «μοναξιά μέσα στο πλήθος»,

                                                                                                    είμαι η μοναξιά.

Ένας «δεξιός» κόσμος

Δεν είχα δώσει ποτέ ιδιαίτερη σημασία

          στην αριστεροχειρία (μου)

ωσότου διάβασα, προ ετών, ένα άρθρο

για το πώς ο κόσμος είναι «φτιαγμένος»

                                                                            από δεξιόχειρες,

                                                                            για δεξιόχειρες.

Αρνούμαι, όμως,

να κατηγοριοποιηθώ ή να θυματοποιηθώ

γι’ αυτή την, κατά τα κοινώς, ιδιαιτερότητά μου

κι ας είναι ο κόσμος, πράγματι, φτιαγμένος έτσι:

                                                                                 εγώ τον έφερνα, ανέκαθεν,

στα μέτρα μου.

Πρώτη δημοσίευση στο εξαμηνιαίο περιοδικό λογοτεχνίας και λογοτεχνικής κριτικής «Θευθ, οι δύο όψεις της γραφής», τχ 4, Δεκέμβριος 2016.

Στην εικόνα: Pablo Picasso, “Tête de femme”, 1958

Πολύνα Γ. Μπανά, "Η καταφανής εξωστρέφεια των φωνηέντων"

                                       Το μόνο που μένει

                                                                                    Στη -δική μου- μνήμη του

Το μόνο που μένει, μετά από λίγο,

                είναι :

1)   Κάποιες ιδιόχειρες αφιερώσεις σ’ εσώφυλλα βιβλίων,

2)   Η μνήμη της φωνής

       (  για κάποιο λόγο, ανεξήγητο,

        σου ’ναι πιο εύκολη από ’κείνη της μορφής  ),

3)    Ένα συρτάρι με κλειδιά,

                                                    ταυτότητες, 

                                                                           ληγμένα διαβατήρια, 

4)   Σκόρπιες κουβέντες 

      ( κυρίως απ’ τα χρόνια που σε μεγάλωνε ),

5)   Σπαράγματα εκφράσεων          -          Ένα βλέφαρο που πετάριζε

                                                                        σε ώρες οριακού εκνευρισμού,

                                                           

            Ένα χαμόγελο που στράβωνε

            σε στιγμές υψίστης αμηχανίας,

                                                           

            Το βλέμμα που χαμήλωνε

            μπροστά σ’ ανέξοδες διαχύσεις

Κι έπειτα ;

Έπειτα ,

                   συνεχίζεις να γελάς,

                                                                   να φιλάς, 

                                                                                             να κοιμάσαι,

και,  πολύ γρήγορα,

έχουν περάσει πέντε και

                                                 δέκα 

                                                               χρόνια

και

δεν τον σκέπτεσαι πια ,

μόνο τον επισκέπτεσαι ανήμερα των γενεθλίων του

(    τα ετήσια μνημόσυνα σε κάνουν να φρικιάς  ,

    τα θεωρείς απόκοσμο εορτασμό του θανάτου

   κι εσύ επιμένεις να τιμάς πάντα τη γέννησή του

  κι ας μεσολάβησε η λεπτομέρεια του θανάτου     ).

    Επιστροφή στη μήτρα

Όταν,

άθελά μου,

τυχαίνει να παρευρεθώ,

σα μάρτυρας, 

σε οιεσδήποτε σκηνές

                                           εντάσεων,

       αντεγκλήσεων,

                                    δριμέων κατηγορώ

                                                  ή

                                                                       απλής ζηλοτυπίας

        ( καθόσον εγώ δεν προκαλώ ποτέ τέτοιες συρράξεις -

                            δεν το επιτρέπει η αγωγή μου

                                  ή μήπως η έπαρσή μου  ;                         ),

τότε,

κλείνω τη μύτη και βυθίζομαι αργά,

στ’ ατάραχο σκοτεινό νερό,

αρνούμενη ν’ αναδυθώ ,

προτού λήξουν οι εχθροπραξίες 

                         κι

απομακρυνθούν όλοι οι τραυματίες

(                       μέχρι σήμερα, στα σαράντα επτά μου,

      η καλύτερή μου επίδοση σ’ αυτήν την κατάσταση άπνοιας

 είναι δυόμισι ώρες, τριάντα τρία λεπτά και πενήντα ένα δεύτερα         ).

Λίαν εύθραυστον

Συχνά,

            ουρλιάζω μέσα μου :

         «Παρακαλώ πολύ,

                                                  φερθείτε μου

                                                 με καλοσύνη,

                                τείνω να γίνομαι χίλια κομμάτια».

Ίσως,

αν τύλιγα, στο στέρνο μου,

μια πλαστική ταινία

         με τη γνωστή επιγραφή  «ΛΙΑΝ  ΕΥΘΡΑΥΣΤΟΝ»..

Όμως,

ποιος θα με πάρει πια στα σοβαρά

-και-

ποιον θα πείσω,

όταν,

από μικρή,

                                           πάσχισα για την περί του αντιθέτου εντύπωση

και, πλέον, 

επιτυχώς τους έχω ξεγελάσει όλους

για την αδιάτρητη πανοπλία μου

-και-

την  παντός καιρού ανθεκτικότητά μου ;

Καταιγίδα εν κρανίω                                         

Η βροχή συνεχίζει ακατάπαυτα :

μουντή, λασπώδης και θολή,

μουλιάζοντας  -και-  μουδιάζοντας τα πάντα.

Κι αίφνης,

είμαι βέβαιη

-με μια βεβαιότητα αδιασάλευτη -

ότι αυτή κατέρχεται, αποκλειστικά,

μες στο κεφάλι μου :

μουντή, λασπώδης και θολή,

μουλιάζοντας  -και-  μουδιάζοντας τα πάντα.

Σφιγμένα δόντια

Η μητέρα μου πάντοτε έλεγε

πως σαν παιδί έσφιγγα «υπέρ το δέον» τα δόντια :

πολύ πιο συχνά απ’ ότι αναλογεί στο μέσο συνετό άνθρωπο.

Έτσι, ανθιστάμενη, 

πέρασα όλη την εφηβεία .

Μα μεγαλώνοντας,

τα δόντια μου κουράστηκαν

κι έπαυσαν πια να μ’ υπακούν.

     Και τώρα που τα δόντια μου βουβάθηκαν και δήλωσαν παραίτηση

-η γλώσσα, βλέπετε, είχε αποδράσει, για μέρη πιο ζεστά, πολύ νωρίτερα-,

          η μόνη αντίδραση που μου ’μεινε απέναντι στα πράγματα

είναι

         μία σύσπαση κάποιων μυών σ’ ένα υποτιθέμενο μειδίαμα,

          μειλίχιο, στραβό κι άτονο,

      με το οποίο προσπαθώ, κακήν κακώς, ν’ ορθώσω ανάστημα

πλην, όμως,

                          το τελευταίο πάντα υπολείπεται,

                     κατά είκοσι τρεις πόντους τουλάχιστον, 

                     του (εκάστοτε) ύψους των περιστάσεων.

Προδημοσίευση από την ποιητική συλλογή της Πολύνας Γ. Μπανά με τίτλο «Η ΚΑΤΑΦΑΝΗΣ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ ΤΩΝ ΦΩΝΗΕΝΤΩΝ» που αναμένεται να κυκλοφορήσει, το φθινόπωρο του 2016, από τις εκδόσεις ΣΑΙΞΠΗΡΙΚΟΝ.

Στην εικόνα: Edvard Munch, "The Scream", 1893

ΠΟΛΥNΑ Γ. ΜΠΑΝΑ

ΒΑΡΔΙΑ ΣΤΗ ΛΗΘΗ

  

Απάνθρωπο

Το στόμα κινείται,

               μορφάζει,

               πλήττει,

               επιπλήττει,

               μέμφεται,

               χειρονομεί (σείοντας το δάχτυλο),

               επιτίθεται,

               συντρίβει.

Αποτελεί με διαφορά, το πλέον απάνθρωπο σημείο

της ανθρωπογεωγραφίας του σώματος.

Γλυκύτητα

              Καίει

   (μετά) γλυκαίνει

              και πάλι καίει…

              στης ζωής τους ομόκεντρους κύκλους,

ματώνω,

              μα αν μη τι άλλο, με γλυκύ τρόπο.

Νυχτερινή βάρδια

Κοιμάται

σα σε χειμέρια νάρκη,

με το σαγόνι κρεμαστό κι άηχο το στόμα,

κι εγώ που, γι’ άπειρη φορά, του νυχτοφύλακα τη βάρδια τηρώ,

τον κοιτώ κι αποθαυμάζω

τη δική του αρυτίδωτη κι ασύδοτη παράδοση

στη βολική λήθη του – εξάωρου – ύπνου.

                                 Ρωγμή

            Μικρή ρωγμή, αίφνης,

            εγκαταστάθηκε στο πρόσωπο,

                        εκχέουσα

            σκέψεις κι αδήρητη αλήθεια,

κι η μέχρι πρότινος ενδεδυμένη αυτού μη-έκφραση
δεν είναι, πλέον, ικανή να τη στοκάρει (ή επουλώσει;).

Αμέσως

Είναι τόσο απλό.

Κλείνεις τα βλέφαρα

και φαντασιώνεσαι την ύπαρξή σου.

Τ’ ανοίγεις

κι, αμέσως, πλήττεσαι απ’ την πραγματικότητα του μη-υπάρχειν.

Τα ποιήματα της Πολύνας Μπανά είναι αναδημοσίευση
από το περιοδικό δίοδος 66100 (ΕΝ ΔΡΑΜΑ)
Περίοδος Α΄, Τεύχος 5, Φεβρουάριος 2013