Ελίνα Αφεντάκη, "Παράξενα της φύσης"

Παράξενα της φύσης

"Το γουρούνι είναι ανατομικά ανίκανο να κοιτάξει τον ουρανό"
" Οι γάτες ακούνε υπερήχους"
" Το σαλιγκάρι μπορεί να κοιμηθεί μέχρι και τρία χρόνια συνεχόμενα"
" Οι καμηλοπαρδάλεις δεν έχουν φωνητικές χορδές"

Κι εγώ που σου τραγουδάω στη διαπασών σε 5 γλώσσες;

Που μένω ξάγρυπνος
(...ποια τρία χρόνια;)

Που στις αναγγελλίες των στάσεων ακούω τη φωνή σου; (ο γραφικός της

         κόκκινης γραμμής)

Εγώ που η μοίρα μου −ακόμα και η αυχενική− αδυνατεί να σ’ εντοπίσει στ’ άστρα;

Λόγος πουθενά για μένα στα παράξενα της φύσης.
Ας είναι...

Ελίνα Αφεντάκη

Η Ελίνα Αφεντάκη γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Έργα της: "Σιγά, η θεία Λένα κοιμάται" (νουβέλα) εκδόσεις Τσουκάτου, "Παγοθραυστικό" (ποιητική συλλογή) εκδόσεις Θράκα, ενώ επίκειται η έκδοση μιας δεύτερης ποιητικής συλλογής. Στίχοι της έχουν μελοποιηθεί από το Γιώργο Ανδρέου, Άκη Περδίκη και Σπύρο Σούκη.


Στην εικόνα: Gustav Klimt, «Portrait of Adele Bloch-Bauer I».
Πηγή για την εικόνα: Wikimedia Commons.

Μαρία Σύρρου, "Σπουδή στη χαρά"

ΣΠΟΥΔΗ ΣΤΗ ΧΑΡΑ


Σεπτέμβρη μήνα στα Θερμιά
ταξιδευτές στης ομορφιάς το ευρύχωρο
σ’ όρμους, σε λόφους ευφραινόμαστε
τη φευγαλέα πρωτόφαντη ευμένεια.
Σχιστόλιθοι από πράσινο της θάλασσας
– προσκυνητές ευλαβικοί, ναύτες απόμαχοι –
τ’ ανάργιο ερημητήριο πώς ζυγιάζουνε
το πευκοδάσος όπου η Παναγιά μακρόθυμη
σκορπάει την ευλογία της στο πέλαγο
με τις λευκές της αμμουδιάς αμαρυλλίδες.
Αντίπερα η Σέριφος διακρίνεται
να ραχατεύει στου ορίζοντα το στένεμα.
Δίπλα απ’ των ασπαλάθων τ’ αγριωπό κρηπίδωμα
σκάρτοι ανεμόμυλοι, ξωκλήσια ασβεστωμένα
πορεύονται με πικροδάφνες, μ’ αγριοσυκιές
– τρελό μεθύσι, μελτεμάκι μου εύοσμο.
Πεταλουδίτσες μες στα χρώματα του κοχυλιού
βραχύσωμες γαλάζιες αλκυόνες δίβουλες
ανέμελες πετούν, δες, αλαφιάζονται
απ’ των βλεφάρων μας το μαγεμένο ξάφνιασμα
που αγρυπνάει πλάι στων κυμάτων το μουρμουρητό
στου ξάστερου ουρανού το φωτεινό πλημμύρισμα.

Ευλογημένο το νησί, μας καλοδέχτηκε
μ’ ένα φιλί να παιχνιδίζει στο ακρόχειλο.



                                                               Μαρία Σύρρου



Πρώτη δημοσίευση

Από την υπό έκδοση ποιητική συλλογή Ακουαρέλες και ψηφιδωτά.

Στην εικόνα: Κύθνος, Κολώνα.

Τώνια Τσαρούχα, "Δύο ποιήματα"

            «Τίποτα. Τίποτα που να μπορείς να κάνεις...»*
                                                        ή
Τι λέω στον εαυτό μου, όταν καταστρώνω σχέδια διάσωσης


Τι κάθεσαι και κάνεις, όταν υπάρχουν τόσα σύννεφα
που μουτζουρώνουν τον ουρανό
/κάποιες φορές τα σύννεφα κάνουν την έκπληξη
                          σκορπίζουν
έτσι ελπίζουν οι άνθρωποι σε μια καινούρια έναρξη/

αν μια πρωτόφλογη αγάπη σβήσει /από γινάτι/
και κάνεις πως δεν σε νοιάζει
 
αν μια καρέκλα γίνει ηλεκτρική /από συνειρμό/
και κανείς δεν το καταλάβει

«Τίποτα. Τίποτα που να μπορείς να κάνεις...»

αν /μπορείς να κάνεις χωρίς τον δισταγμό σου και / το σκάσεις
μην πάρεις μαζί σου τίποτα φωτοβόρο
όπως, λόγου χάρη, εφημερίδες /κάτω απ’ τα εσώρουχα/

αν και η ώρα δεν είναι ποτέ ακριβώς
το τρένο της λίγης ζωής
γρήγορα γίνεται τσιγάρο
το καπνίζει ένας αργοπορημένος επιβάτης
στην αίθουσα των χαμένων βημάτων

αχ αυτή η λίγη ζωή, αυτός ο χρόνος
κυλάει από σταθμό σε σταθμό
πάνω σε μη πραγματικές
όμως ευκρινώς χαραγμένες ράγες και

«Τίποτα. Τίποτα που να μπορείς να κάνεις...»



*στίχος από το CANTO LXXXIII του Ezra Pound,
στο πρωτότυπο είναι: «Nothing. Nothing that you can do».





                 Gimme danger
                               ή
Προθέσεις που δεν αρθρώνονται


Προθέσεις που δεν αρθρώνονται

επιθυμίες από σάλιο
και σελιλόιντ

οδηγούν την ανάσα
κατά τη διάρκεια της συνάντησης

γεμάτη προσμονή, αν είναι η πρώτη·
καιρό μετά
η οικεία μας φαντασιοκοπία
δεν υφαίνει ούτε κισσό ούτε καπνό

περισσότερο εγκαταλείπει
παρά περικλείει τη στιγμή

πιο πολύ πνιγμός
παρά χειραψία

/αυτο/τραυματισμός

από έκθεση στη σκόνη

όταν είναι πιο βαριά
απ’ αυτά που σκεπάζει





Πρώτη δημοσίευση

Στην εικόνα: Gustav Klimt, «The Kiss».
Πηγή για την εικόνα: Wikimedia Commons.

Ρογήρος Δέξτερ, "De paradoxis"

                       De paradoxis
                                 VII

           [ De Chorea Nympharum
                                 Ή
           De interpretatione recta ] 


•από πέρα• κι αντίπερα•
Στα γυάλινα πηγάδια•
Λες και τις σπέρνει ο βοριάς•
Φυσώντας•
Πέτρες στα κεραμίδια• και
Πέτρες στα παράθυρα• "πάλι
Περνά το νεραϊδόσογο"• θά 'λεγε
Η γιαγιά• που σχωρέθηκε στα 90•
Αδύνατη σαν οδοντογλυφίδα• και
"Σουτ• μην κρένετε"• ρίχνοντας•
Χοντρό αλάτι στη φωτιά• να
Κάνει παφ και κρότο• να
Φύγουν στον άνεμο τα ξωθικά•
Με την αλλόκοτη λαλιά τους•
"Σαν το ψαθί που το πάτησαν
Χάμω"• πέρασμα λοιπόν•
Από ξουθιές και ανερούσες•
Όπως τα γάργαρα νερά•
Που κελαρύζουν• ίσια κάτω στο ρέμα•
Δε θα σου βάσταγε να πας•
Τη νύχτα τραγουδώντας•
Ούτε κι "αργά τ' αποταχύ" • μήτε και
"Πάρωρα το γιόμα" • αυτά
Λαχαίνουν μία στις χίλιες• ή
Μήπως ξέσπασε
Κι άλλος πετροπόλεμος•
Στην απάνω γειτονίτσα• που
Μόνο οι κλήρες
Κατέχουν καλά•
Από πριν γεννηθούν• ένα ξέρω•
Ότι οι πέτρες πέφτουν πάνω μου•
Και δεν είναι• βότσαλα στη λίμνη•
Τουλάχιστον
Από έναν κύκλο στο νερό•
Να γύριζα πίσω•
Σε μια λιακάδα αλλιώτικη•
Σε κάτι τραγούδια ξεχασμένα• και
Όχι εδώ• γιατί•
"Αυτού που μπήκες νιούτσικε
Πίσω δε ματαβγαίνεις"•



                                       ◇


            media vita in morte sumus


• έως πότε θα σέρνεσαι• ψιθύρισε•
Κουνώντας το κεφάλι του• κι αν 
Ζούσε σήμερα•
Τί πίκρα θά 'χε ο αδερφός μου•
Ο πατέρας μου λιώνει στο λάκκο του
Και οι ζωντανοί στο δικό τους• είπα•
Ν' απαντήσω•
Μήνες αργότερα
Πήγε κι αυτός από καρδιά στα 70•
Να συναντήσει τους προγόνους μας• ελπίζω•
Σπάζοντας τα δεσμά
Τής σάρκας και τής ύλης•
Τουλάχιστον νά 'φυγε χαρούμενος•
Αλλά και πάλι•
Ποιος ξέρει στ' αλήθεια•
Σε τί παλίμψηστο
Θα ξεπέσει στο μεταθάνατο•
Κι εγώ ακόμη εδώ•
Να σέρνομαι κάποτε•
Και άλλοτε να με σέρνουν
Από τη μύτη διάφορες•
Σκέψεις• θλίψεις• γυναίκες•
Μέχρι να βρούμε μαζί•
Τον βαθύ γκρεμό
Που μας ταιριάζει•



                                       ◇


                        Verae Historiae


• η μία κόρη•
Έμεινε έγκυος νωρίς•
Σ' ένα ταξίδι μακρινό•
Στην ύπαιθρο• όπου και χάθηκε•
Κάπου• λένε• κοντά στο Ροδολείβο• η άλλη
Μετρούσε εκτρώσεις• μέχρι τα 40• ώσπου
Τη βρήκαν κόκκαλο• μ' ένα μπουκάλι χάπια•
Στο κρεβάτι της• η μάνα
Των κοριτσιών• έφυγε γρήγορα• από θρόμβωση•
Ενώ ο πατέρας
Τίναξε τα μυαλά του στον τοίχο•
Το βράδυ που έμαθε
Πως η αλήθεια
[Που νόμιζε ότι γνώριζε καλά]
Δεν ήταν•
Παρά ένα καλοστημένο ψέμα•
Μην μπορώντας ν' αντέξει•
Ότι και ο δικός του χάρτινος πύργος
Γκρεμίστηκε αύτανδρος• δεν
Ξέρω τελικά•
Αν κάποιος από τους τέσσερις
Είχε άδικο• ίσως κανείς•
Και αυτό είναι όλο• 



                                                     Ρογήρος Δέξτερ

Πρώτη δημοσίευση

Στην εικόνα: Egon Schiele, «Four trees» (1917).
Πηγή για την εικόνα: Wikimedia Commons. 

καρυοθραύστις. Τετραμηνιαία περιοδική έκδοση Λόγου και Τέχνης. Τεύχος 10-11, Απρίλιος 2022

καρυοθραύστις

 

Τετραμηνιαία περιοδική έκδοση Λόγου και Τέχνης

Τεύχος 10-11

Απρίλιος 2022

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

  11   ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΗΤΤΑ: Πεδίο θραύσεως
  17   ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΡΟΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ: Τρία ποιήματα
  20   ΑΣΗΜΙΝΑ ΛΑΜΠΡΑΚΟY: Μάγευση
  21   ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΙΟΠΟΥΛΟΣ: Τρία ποιήματα
  25   ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΤΣΗΣ: Η Μάνα του Μαξίμ Γκόρκι πριν και μετά
  43   ΣΩΤΗΡΗΣ ΣΑΡΑΚΗΣ: Δύο ποιήματα
  45   ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΟΥΖΗΣ: Δύο ποιήματα
  47   ΦΩΤΕΙΝΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ: Τέσσερα ποιήματα
  47   ΦΩΤΕΙΝΗ ΧΑΜΙΔΙΕΛΗ: Συνεπαρμένη της φύσης
                       Άλλως γνωρίζοντας ζωγραφικά το τοπίο
  57   ΤΑΣΟΣ ΠΟΡΦΥΡΗΣ: Ο ποιητής-φιλόσοφος Στέφανος Ροζάνης

ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΑΡΤΙΩΣΗΣ ΤΡΙΒΗ

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ

                                                               επιμ. αφιερώματος: Λίλια Τσούβα

  63   ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ: Δύο ποιήματα
  66   ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΣ: Επτά επισκέψεις, εκ νέου, στα Ρήματα
                       Φόρτιση και αποκλιμάκωση: Το μέτρο του
                       ρυθμοκεντρικού λόγου κατά τον Παντελή Μπουκάλα
  72   ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΙΟΠΟΥΛΟΣ: Μια πρόταση κριτικής ανάγνωσης
  81   ΕΥΣΤΑΘΙΑ ΔΗΜΟY: Η ανοικειωτική λογική της ποίησης του Παντελή Μπουκάλα: 
                       Σκέψεις με αφορμή την ποιητική συλλογή Σήματα λυγρά
  87   ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΑΡΑΝΤΩΝΗ: Τοις εκείνου ρήμασι ανθρωπεύοντας
  93   ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ: Τα Ρήματα και τα κρίματα του Παντελή Μπουκάλα
101   ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΝ. ΛΥΜΠΕΡΗ: Η ποίηση ως δυνατότητα: Ορισμένα
                       χαρακτηριστικά της ποίησης του Παντελή Μπουκάλα
107   ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΑΚΡΟΓΙΩΡΓΟΥ: Το μάγουλο της Παναγίας
111   ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΗΤΤΑ: Υπερβολές στον έρωτα;
                       Ας όψεται το δημοτικό τραγούδι
134   ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: Το αναπάντεχο κι η
                       λησμονημένη του χαρά: Ποιητικές ανιχνεύσεις στο βιβλίο
                       του Παντελή Μπουκάλα, Η εκδρομή της Ευδοκίας
145   ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΟΥΣΚΑΣ: «Είμαστε τα ταξίδια που αρνηθήκαμε».

                       Προσέγγιση στην ποιητική συλλογή Ρήματα του Παντελή Μπουκάλα

159   ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΡΟΥΜΠΑΣ: Όταν η ποίηση γίνεται δοκίμιο
167   ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΣΙΤΣΕΚΛΗ: Αρχαία προσωπεία σε ιστορίες
                       σύγχρονες: Το υφαντό της γλώσσας
173   ΛΙΛΙΑ ΤΣΟΥΒΑ: Η αυτοβιογραφική εικασία του Γεωργίου Καραϊσκάκη
178   ΧΡΥΣΑ ΦΑΝΤΗ: Τίποτα δεν γράφει πιο βαθιά απ’ τη σιωπή
183   ΚΩΣΤΑΣ Θ. ΡΙΖΑΚΗΣ: ο λέξεων κτιστός

ΠΟΙΗΣΗ

185   ΙΓΝΑΤΗΣ ΧΟΥΒΑΡΔΑΣ: Τέσσερα ποιήματα
188   ΓΙΩΡΓΟΣ Χ. ΘΕΟΧΑΡΗΣ: Δύο ποιήματα
189   ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΑΒΒΑΡΗΣ: Δύο ποιήματα
190   ΡΗΣΟΣ ΧΑΡΙΣΗΣ: Δύο ποιήματα
191   ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΓΕΩΡΓΟΤΑ: Τέσσερα ποιήματα
193   ΜΑΝΟΛΗΣ ΠΕΡΟΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ: Δύο ποιήματα
194   ΙΩΑΝΝΑ ΕΤΘΥΜΙΑΔΟΥ: Τρόπαια ήττας
195   MATT BODETT: Τέσσερα ποιήματα
                         (Εισαγωγή - μετάφραση: Βασίλης Πανδής)
201   JOHN BURNSIDE: Πέντε ποιήματα
                         (Εισαγωγή - μετάφραση: Πηνελόπη Γιώσα)
207   NORA MARKS: Πέντε ποιήματα
                         (Εισαγωγή - μετάφραση: Κώστας Λιννός)
210   AOGAN O’ RATHAILLE - NUALA NI DHOMHNAIL:
                         Δύο Ιρλανδοί ποιητές: Τρεις αιώνες ιρλανδικής ποίησης
                         (Εισαγωγή - μετάφραση: Σωτήρης Γ. Ραπτόπουλος)
215   JEAN MOREAS: Οι νεκροί μ’ ακούν
                         (Εισαγωγή - μετάφραση: Νεφέλη Γκάτσου)

ΔΟΚΙΜΙΟ

217   ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ι. ΚΑΡΑΜΒΑΛΗΣ: Η δοκιμασία του Ηλία Βενέζη
                         Η ήρεμη περισυλλογή και ο στοχασμός

                         Η ευγνωμοσύνη και η συγχώρεση

ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

223   ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Βγάλτε τα παπούτσια σας πριν μπείτε
231   ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙΣΑΡΙΔΗΣ: Επτά νάνοι ναυτικοί σούρουπο
                         παραμονής Χριστουγέννων στην Κυριώτισσα
233   ΜΑΡΙΑ ΔΑΛΑΜΗΤΡΟΥ: Αντουάν
237   ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ: Ο φόβος
239   JACK LONDON: Φεγγαροπρόσωπος
                         (Εισαγωγή - μετάφραση: Τατιάνα Σεργιάδη)

ΔΥΤΙΚΑ ΣΤΑΣΙΜΑ

ΣΧΟΛΙΑΣΜΕΝΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΕ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

ΣΤΙΣ ΔΥΤΙΚΕΣ ΣΥΝΟΙΚΙΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

247   ΣΠΥΡΟΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ: Η αλήθεια του βιώματος και η αλήθεια της
                       λογοτεχνίας: Ο τρόπος του Νίκου-Γαβριήλ Πεντζίκη και άλλοι τρόποι

ΜΕ ΕΝΣΤΙΚΤΟ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ

ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΑΝΤΕΞΑΝ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

269   ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥΛΑΣ: Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου
                         Ο θάνατος του Μύρωνα, Διαγώνιος, Θεσσαλονίκη, 1960

TRÈS GROS PLAN

ΑΠΡΟΚΑΛΥΠΤΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΑ

273   ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΜΥΛΩΝΑ: Νίψον

ΟΔΟΣ ΕΝΤΥΠΩΝ

277   Ημερολόγιο καταστρώματος. Με τους υπεύθυνους του περιοδικού

                         Απόπλους ΒΑΓΓΕΛΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ και ΧΡΙΣΤΟ ΛΑΝΔΡΟ

                         συνομιλεί ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΙΟΠΟΥΛΟΣ

ΜΕ ΤΟΝ ΜΑΣΤΟ ΑΙΜΑΣΣΟΝΤΑ

τετράς συγχρόνων ποιητριών/αμαζόνων

                                                                                     επιλογή Κ.Θ.Ρ.

291   ΒΑΛΙΑ ΓΚΕΝΤΣΟΥ
         Ποίηση στην κόψη του ξυραφιού. Με την ποιήτρια
                  ΒΑΛΙΑ ΓΚΕΝΤΣΟΥ συνομιλεί η ΔΙΩΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ.
300   ΙΣΙΔΩΡΑ ΜΑΛΑΜΑ: Όταν η ανάποδη ανάγνωση του παραμυθιού
                  εξασφαλίζει την απρόσκοπτη ανάγνωση του εαυτού (Βάλια
                  Γκέντσου, Παραμύθια Ανάποδα, εκδ. Θεμέλιο, 2020)
305   ΚΩΣΤΑΣ Θ. ΡΙΖΑΚΗΣ: η σύγκρουση

307   ΝΙΟΒΗ ΙΩΑΝΝΟΥ
         Σε μιαν άλλη βεβαιότητα του λευκού. Με την ποιήτρια
                  ΝΙΟΒΗ ΙΩΑΝΝΟΥ συνομιλεί ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΙΟΠΟΥΛΟΣ
311   ΜΑΡΙΑ ΣΚΟΥΡΟΛΙΑΚΟΥ: Στην πυρά: Μια έμπυρη και έμπειρη ποίηση
315   ΚΩΣΤΑΣ Θ. ΡΙΖΑΚΗΣ: ποιμαντικόν ένα κι οδρόμος

316   ΑΝΤΖΕΛΑ ΓΕΩΡΓΟΤΑ
         «Καθένας που θέλει να “διορθώσει” κάτι από το σκοτάδι δεν
                  είναι ποιητής;». Η δημιουργία όπλο και ασπίδα σε έναν
                  κόσμο που όλο βραδιάζει. Με την ποιήτρια ΑΝΤΖΕΛΑ
                  ΓΕΩΡΓΟΤΑ συνομιλεί η ΜΑΡΙΑ ΖΑΓΚΛΑΡΑ.
322   ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ: Της μοναξιάς θαλλόφυτα
                  Άντζελα Γεωργοτά, της μοναξιάς θαλλόφυτα, εκδ. Ρώμη 2021)
325   ΚΩΣΤΑΣ Θ. ΡΙΖΑΚΗΣ: υγρών ροή σε πυρ υγρόν;

326   ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΖΑΡΔΟΥΓΚΑ
         Τα ποιήματα αποκτούν υπόσταση και στοχάζονται ανεξάρτητα
                  πολλές φορές κι απ’ τις προθέσεις του δημιουργού τους.
                  Με την ποιήτρια ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΖΑΡΔΟΥΓΚΑ συνομιλεί
                  ο ΚΩΣΤΑΣ Α. ΚΡΕΜΜΥΔΑΣ.
334   ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ: Αιωρείν
                  (Πηνελόπη Ζαρδούκα, αιωρειν, εκδ. Θράκα, 2019)
343   ΚΩΣΤΑΣ Θ. ΡΙΖΑΚΗΣ: κλικ του φακού

ΑΥΤΟΣΧΟΛΙΟ

345   ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΜΠΑΣΔΕΚΗ - ΘΟΔΩΡΗΣ ΓΚΟΟΝΗΣ:
                       Με τον Μεγαλεξανδράκη: Ανεβάζοντας γοργόνες και
                       φουσάτα στη σκηνή, Για το θεατρικό Η φυλλάδα του
                       Μεγαλέξανδρου και άλλες παρηγορίες
349   ΚΩΝΣΤΝΤΙΝΟΣ Χ. ΛΟΥΚΟΠΟΥΛΟΣ: Το κοινωνικό πλαίσιο,
                              οι οφειλές κι ένα παράδειγμα από την αγωγιμότητα
                              των μετάλλων. Για την ποιητική συλλογή γενόσημα

ΒΙΒΛΙΟΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

355   ΣΥΜΕΩΝ ΓΡ. ΣΤΑΜΠΟΥΛΟΥ: «Ποίηση των ερειπίων» ή
                      «Εκείνος που (δεν) με συντρόφευσε» (Σωτήρης Σαράκης,
                      Ηλιοβασίλεμα στη Σαντορίνη, εκδ. Κουκκίδα, 2021)
367   ΠΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΟΥΖΗΣ: Μέσα στη «ζώνη»
                       (Ηλίας Κωνσταντίνου, Ποιήματα, επιμέλεια/επιλεγόμενα
                       Λευτέρης Παπαλεοντίου, εκδ. Βακχικόν, 2020)
371   ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΑΡΑΝΤΩΝΗ: Συναιρώντας ποιητικές
                       [Γιώργος Ρούσκας (επιμ.), Το ασυναίρετον στον έσω τόπο,
                       Διώνη Δημητριάδου - Νίκη Χαλκιαδάκη, ΕΠΙ ΔΥΟ
                       (βιβλίο δεύτερο), καρυοθραυστις/εκδ. Ρώμη 2021]
375   ΠΕΤΡΟΣ Σ. ΣΤΕΦΑΝΕΑΣ: Η μαύρη ανάμεσα
                       (Μάνια Μεζίτη, Η μαύρη ανάμεσα, εκδ. Κύμα, 2018)
377   ΕΥΣΤΑΘΙΑ ΔΗΜΟΥ: Η εποχή του σιδήρου
                       (Βασίλης Στάμος, Η εποχή του σιδήρου, εκδ. Ρώμη, 2021)
380   ΕΥΣΤΑΘΙΑ ΔΗΜΟΥ: Με κάρβουνο ροδίζει (Γεωργία
                       Μακρογιώγου, Με κάρβουνο ροδίζει, εκδ. Κουκκίδα, 2021)
384   ΜΑΝΙΑ ΜΕΖΙΤΗ: Ξένη ποίηση του 20^ου αιώνα [Μαρία Λαϊνά
                       (πρόλογος - επιλογή), Ξένη ποίηση του 20^ου αιώνα,
                       επιμ. Πέτρος Γκολίτσης, εκδ. Ρώμη, 2021]
388   ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΣ: Προσωρινή αιωνιότητα [Μαρκ Στραντ,
                       Προσωρινή αιωνιότητα (Ανθολόγιο ποιημάτων).
                       επιλογή/μτφρ. Ασημίνα Ξηρογιάννη, πρόλογος
                       Αναστάσης Βιστωνίτης, εκδ. Βακχικόν, 2020]

392   ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ ΛΥΜΠΕΡΗ: Τα αιρετικά παραμύθια (Άι Ογκάουα,
                       Τα αιρετικά παραμύθια, ανθολόγηση/μτφρ. Βαγγέλης
                       Αλεξόπουλος, Διώνη Δημητριάδου, εκδ. Βακχικόν, 2020)

ΗΛΑΚΑΤΗ ΕΝ ΣΠΟΥΔΗ

                                                                         γράφει η Λίλια Τσούβα
397   Η ποίηση ως πεδίο προβολών (Διώνη Δημητριάδου, Ο ποιητής
                       διάγει εσώκλειστος, εκδ. του Φοίνικα, 2021 - Σταύρος
                       Σταμπόγλης, Η γενναιότητα του πένθους στην ποιητική
                       του Κώστα Θ. Ριζάκη, εκδ. του Φοίνικα, 2021)

ΣΤΗΝ ΑΚΜΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΟΛΕΞΙΑΣ

405   ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΜΕΝΔΡΙΝΟΥ
         Εισαγωγικό σημείωμα: Χριστίνα Καραντώνη
         Ερανισμός ανέκδοτων ποιημάτων: Κ.Θ.Ρ.
         Κριτική παρουσίαση: Νίκος Προσκεφαλάς
         Συνέντευξη: Ελένη Νέστορα

421   ΒΑΣΙΛΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Εισαγωγή στη ζωγραφική του Γιάννη Τζοβανάκη
425   ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΖΟΒΑΝΑΚΗΣ: Σύντομη αφήγηση της ζωγραφικής μου πορείας

IN MEMORIAM

443   ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΙΟΠΟΥΛΟΣ: Σύντομος αποχαιρετισμός στον Βασίλη Ιωαννίδη

Το παρόν τεύχος κοσμούν έργα του ζωγράφου Γιάννη Τζοβανάκη 

 

Γιώργος Χ. Στεργιόπουλος, "των αστέγων ανθόκηπος"

ΔΙΑΦΑΝΟ

                             στον Φίοντορ Ντοστογιέφσκι


Ξάστερη θάλασσα προβάλλει τον βυθό.
Τι ονειρεύεται το διάφανο νερό,
αν όχι ομορφιά που δεν του ανήκει;

Καταραμένη αρρώστια αεί της φαντασίας:
δέντρα καταμεσής χειμώνα να ανθίζουν,
πως κάτι θα υπάρχουμε μετά το σήμερα.
Από μιαν αχαριστία κρέμεται ο άνθρωπος.

Από τα τσίνορα κρέμονται συναισθήματα.
Αυτό φοβάμαι;
Πως ελπίζω να ξαναγυρίσω;
Πως ελπίζω;





ΓΡΑΝΑΖΙ


Μικρό γρανάζι, πρόσεξε τα δόντια σου,
ανάμεσό τους σφηνώνεται η πρόοδος.

Σκοπός σου να γυρίζεις
για τον δίπλα μοχλό. Γύρνα δωρεάν
λίγη αν σου μένει αξιοπρέπεια.

Ωραίος ως γρανάζι,
φαγωμένα δόντια, βόλτες στραβές, γυρίζει
αρκεί να πειστεί πως κάποτε θα γενεί πουλί.

Πότε το φεγγάρι, πότε η ηδονή
η σιωπή πότε, θυμό που σε αρματώνει
για το δικαίωμα, το ήθος
να αξιώνεται ένα εξάρτημα να επαναστατεί.

Ζωή ελέω ιστορίας, ιστορία ελέω μοίρας
κι ο άνθρωπος ρέπει προς την αμαρτία
ως ο φυλακισμένος σε πόρτα ανοιχτή:
πιθανή διαφυγή του να ξορκίζει.¹



1. Αναφορά στο ποίημα του Κώστα Θ. Ριζάκη «ΧΩΡΙΣ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ,

ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ ΣΕ ΔΩΔΕΚΑ ΜΕΡΗ», μέρος δεύτερο, 2004.






ΠΛΑΤΟΣ


Πόσο μάς σπάζεις λαίμαργα ζωή
μόλις εμείς, ο κουμπαράς, φανεί
ένα τι γεμάτος.

Χύνονται, βροχή, οι επιλογές
απρόσεχτος διαθλάται ο θάνατος
μέσ’ από τις σταγόνες
κι η στερνή στιγμή μάς πλημμυρίζει χρώματα.
Ουράνιο τόξο,
χαμόγελο θλιμμένο τ’ ουρανού.

Ανάποδα,
αρχίζω να περπατώ και πάλι με τα χείλη.
Το χαμόγελο τώρα μοιάζει χαρωπό,
χώμα απέραντο ουρανός
κι αστέρια ανθισμένα του Απρίλη.

Όχι το ύψος, πλάτος της πρέπει της ζωής.





Από τη συλλογή «των αστέγων ανθόκηπος», εκδ. Κουκκίδα, 2022.

Κλεονίκη Δρούγκα, "Οκλαδόν με τον χρόνο"

 

Οι Χειμερινοί


Μεσημέρι του Δεκέμβρη
οι λουόμενοι ξεντύνονται τις αμαρτίες τους
−χωρίς αιδώ−
απλώνουν τις πετσέτες
στις σπασμένες καρέκλες
αχνίζουν στον κρύο αέρα
ταΐζουν δυο αδέσποτα στην αφή του ανάπηρου ήλιου
συναινούν στο λίγο της ανθρώπινης ανάσας
χώνονται στον βυθό
Τους θυμάται
χώνονται μέσα του
αναδύονται άλλοι
στο θαμπόφωτο του χειμώνα
αλέθουν στα κύματα τα πάθη
στην κρύα αλατισμένη φωτιά
φυσούν ζωή στα όνειρα
ύστερα ντύνονται με γρήγορες κινήσεις
ανταλλάσσουν κλεφτές ματιές
−χωρίς εδώ−
τις προσθέτουν στα κέρδη της ημέρας·
λίγοι μπορούν να καταλάβουν αυτήν τη σχέση.





Αλμύρα


Στην αρχή θρηνείς την άνοιξη που αγάπησες

ύστερα σου επιστρέφεται η χαρά
χάδια τα στάρια που σηκώνουν κεφάλι
θάρρος στη σκιά
τραγούδι στα κύματα
κάνεις κότσο τα μαλλιά
φυτεύεις την αλμύρα μέσα

να μη στεγνώσει
κανονίζεις μεγεθυμένο καλοκαίρι
Ζωγραφίζεις στην άμμο
σχήματα ελευθερίας
Ανοίγεις τους μεντεσέδες της ψυχής
με δυο φωνήεντα χαράς
Φοράς το περιδέραιο του μπλε
στο ηλιόφως
Ζέστανε ο καιρός τα όνειρα
Άνοιξες το πουκάμισο

Τίποτε δεν μπορεί να πάει στραβά το καλοκαίρι.





Μνήμη


Πηγάδι από ψέματα η μνήμη
σκύβεις να δεις τα αθέατα
αγριόχορτα οι σκέψεις
μέσα σου
λείπει ένα μεσημέρι που σ’ εξαγόρασε
ένα δειλινό που σ’ εγκατέλειψε
ένα βράδυ που σε αρνήθηκε
είναι κοντή η μνήμη
σε βάζει σε κίνδυνο
φλερτάρει με την προδοσία
αφήνει τα ίχνη της σα φίδι στην πέτρα
τρέφεται με ό,τι της δίνεις
ερωτεύεται την ασάφεια
αψηφά την αλήθεια
ανασταίνει φθαρμένες σχέσεις
πετά ψίχουλα νοσταλγίας
σπαταλιέσαι
αυταπατάσαι
μια πεθαμένη συντηρείς
κάνεις πως αποσχίζεσαι
σε θανατώνει.





Από τη συλλογή «Οκλαδόν με τον χρόνο», εκδ. Μανδραγόρας, 2022.

Ειρήνη Ιωαννίδου, "Φεγγάρια και άλλα ψέματα"

ΜΕ ΤΟ ΔΕΞΙ ΣΤΑΥΡΩΝΟΜΑΙ

Στα σπλάχνα σου τίποτα δεν ανθοφορεί, ούτε ένα κόκκινο αναρριχώμενο. Και αυτό ολόγυρα το φως − πώς να το μεταλάβεις. Καλάμι σπάει τον Αύγουστο, σκοντάφτω στον ψαμμίτη σου, κι ούτε μια μέλισσα να σε τρυγήσει. Σηκώνω το κεφάλι, με το δεξί σταυρώνομαι, μα στη καμπύλη σου ο χρόνος μ’ αθωώνει. Παίρνεις το σμυριδόπανο, να τρίψεις τα μελλούμενα. Θα τα φυσήξω ύστερα, να καθαρίσει το τοπίο.

Με μάτια άδεια σε θωρώ, φεγγάρι, μάγια πόσα μου ’λυσες κι ούτε μια κόψη πάνω σου, δεν έχω να πιαστώ.

ΦΕΓΓΑΡΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΨΕΜΑΤΑ

Κάτι απογεύματα που διψάς για βροχή ποτιστική, ορθώνεται στην πόλη μια σκιά. Ανθρώπου μοιάζει, λες − μήτε γυναίκα, μήτε άντρας. Έχει μια μυρωδιά από θειάφι, μια κοψιά γαλβανισμένη. Κατάστικτος ο ουρανός από ανθάκια κι εσύ απ’ την παλάμη να την σέρνεις. Μαζί ταΐζετε τα περιστέρια, κι εκεί που λες ξημέρωσε, μια γηραιά κυρία ένστολη ωρύεται ''ό,τι ψαρέψατε για σήμερα αρκεί, τις πεταλούδες σαν φωτίσει λευτερώστε, μην καψαλίσουν τα φτερά τους''.

Η σάρκα οσμίζεται τα σιτηρά που καίγονται στον κάμπο και την απόχη παρατάει. ''Φεγγάρια κι άλλα ψέματα'', ειρωνικά σου ψιθυρίζει, μόλις αρχίζει το ψιλόβροχο.

ΘΥΜΙΖΕΙ ΛΑΜΙΑ ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ

Θυμίζει Λάμια το φεγγάρι − ένα σφαγμένο πράγμα χαμηλά που ακόμα ανασαίνει. Σαν σώματα δεμένα οι θυμωνιές με το σιτάρι. Να μην μπορεί να απλωθεί ούτε ένα χέρι, ένας λαιμός λευκός να υψωθεί, να δει την χάση του στον ουρανό. Μια σκιά, μια πεταλούδα πριν γίνει φως.

''Πουλί, πού παγιδεύτηκες και τώρα πια κανείς δεν σε ακούει;''

''Στο αριστερό πλευρό δεν κάνει να κοιμάσαι, γίνεται ζόρικη υπόθεση η αγάπη''.

Πώς φύσαγε το αεράκι στα μαλλιά, πώς σκόρπιζε το σώμα στα αγριόχορτα, πώς γινόταν το κίτρινο γαλάζιο. Αρχίζεις να θυμάσαι.

Πρώτη δημοσίευση

Από την υπό έκδοση ποιητική συλλογή «Φεγγάρια και άλλα ψέματα».