Νίκος Λάζαρης, "Ερωτογράφημα"

ΕΡΩΤΟΓΡΑΦΗΜΑ

γ΄

Ανέλπιστα δυναμώνεις πλάι μου

σαν μουσική.

Μικρά κομμάτια σου

φυτρώνουν στο κενό.

Και σε βλέπω τώρα να μουδιάζεις

τη σκέψη μου.

Σε βλέπω να εξαντλείς

τη νοητή γραμμή του σώματός μου.

ι΄

Στον έρημο πλανήτη μου

απλώνεται στυφή

η μυρωδιά της μέντας σου.

Και άπληστος εγώ,

πρωτόπλαστος,

συλλέγω τους καρπούς σου.

ια΄

Οι κραυγές μας

ξυπνούν

τους ανύποπτους ένοικους

αυτού του κόσμου.

ιε΄

Σε κοιτώ από το πλάι — φυσάει.

Η νύχτα μάς μετατοπίζει

σε άλλα σχήματα, σε άλλες εποχές,

με διαφορετικά υλικά

εγγράφεται τώρα ο ήχος μας.

Κυλιόμαστε σε μια σκοτεινή

ακρογιαλιά — χώρα θανάτου.

Μέσα από τα ρούχα μας περνούν

οι παγεροί διαβάτες.

ιστ΄

Αγγίζω τη φωνή σου

με τα δάχτυλά μου·

πλένω τις λέξεις, στεγνώνω

τις σιωπές,

δίνω διάρκεια σε ό,τι από μόνο του

δεν διαρκεί.

Ένα μικρό ποτάμι περνάει

ανάμεσα στα πόδια μας.

Φοβάμαι μη φουσκώσει

και μας καταπιεί.

Από τη συλλογή «Ερωτογράφημα» (1981).
Πηγή: «Νίκος Λάζαρης, Η ένταση είναι διαρκής [Ποιήματα 1975-2002]»,

Τυπωθήτω / λάλον ύδωρ, 2007.

Στην εικόνα: ένα από τα τέσσερα σχέδια τού Πάνου Ζαχαρόπουλου που κοσμούν την έκδοση του 1981 (εκδ. "Τραμ" Εγνατία, Θεσσαλονίκη).

Νίκος Λάζαρης, "Πέντε ποιήματα"

(J. Atkinson Grimshaw, «Ασημένιο φεγγάρι», 1880)

ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΥΡΟ

Ψηλά ο χαρταετός

δεν πέφτει

ρυμούλκα ο καιρός αντίκρυ

φυσάει τ’ αγέρι

ομπρέλα μαύρη

ο ουρανός

τι θέλει το σκυλί

και ψάχνει με τις ώρες

στο οικόπεδο;

Η μέρα στέναζε από το βάρος μας.

Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ

Τούτος ο τόπος

είναι άνισος.

Τα δάχτυλα δεν φτάνουν

να μετρήσεις τους ήρωες·

μετράς όμως χιλιάδες

κάθε στιγμή

να πνίγονται

στο βυθό

μιας γκαζόζας.

ΤΟΠΙΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ

Αν δεν μπορούμε

δίκαια

τους μεταπράτες

της ηθικής

να ελέγξουμε

είναι γιατί στην ατμόσφαιρα

κυριάρχησε άπνοια.

Τα τελευταία ψήγματα

απ’ τον φόβο μας

τα κράτησαν

στα σαγόνια τους

οι ερπύστριες.

ΤΟ ΚΟΜΜΕΝΟ ΦΩΣ

Μέσα από τη νύχτα

κάποτε θα ’ρθεις

μ’ ένα άσπρο τούλι

στα μαλλιά

κι ένα φεγγάρι λογχισμένο

θα περπατάει

στους ώμους σου.

Στις μύτες θα πατήσεις

σιγαλά

και πριν προλάβω

ν’ αντιδράσω ή ν’ αμυνθώ

τον διακόπτη θα γυρίσεις.

Όμως θα βρεις

το φως κομμένο.

Ο ΣΚΟΠΟΣ

Οι οπλές των αλόγων

βαθιά χωμένες

στην άμμο

βαθιά στο φεγγάρι

τα στίγματα

βερνίκι στα μάτια

κι η ανάσα του πελάγου

προπαντός καθαρή.

Στο σάκκο τα σύνεργα

με τ’ απαραίτητα

και στη χαραμάδα

φυλαγμένος καλά

ο σκοπός.

Θα λάμψουμε

μια μέρα

σαν σπάνια μέταλλα.

Από τη συλλογή «Ο βυθός της γκαζόζας» (1975).

Πηγή: «Νίκος Λάζαρης, Η ένταση είναι διαρκής [Ποιήματα 1975-2002]»,

Τυπωθήτω / λάλον ύδωρ, 2007.

(Πηγή για την εικόνα: http://annagelopoulou.blogspot.gr/)

Νίκος Λάζαρης, "Το δάσος των εκρήξεων"

ΑΠΛΕΤΟ ΦΩΣ

Με δέος θα περάσουμε

κάποτε κοντά

από την ιδιαίτερη οσμή

της τρυφερής σάρκας

παγιδευμένης στο στενό

στόμιο του κρατήρα.

Λάμνοντας οι κωπηλάτες

θα σκίζουν το νεφέλωμα

στη γαλάζια φτέρνα του πρωινού

που σαν αναποδογυρισμένη καμπάνα

κρέμεται από ψηλά

την ώρα που ο άνεμος

ξεμαλλιάζει τα κύματα

και τα παιδιά παίζουν

με παιχνίδια πλαστικά

έχοντας τα χέρια τους

σταυρωμένα χιαστί

και τα εντόσθιά τους φωτισμένα

από ένα άπλετο

τηλεοπτικό φως.

ΞΕΝΑΓΗΣΗ

Με την άνεσή σας λοιπόν

μπορείτε να θαυμάσετε το θαύμα

της τέλειας αντιστοιχίας των πραγμάτων

όπου όλα ελέγχονται με ακρίβεια

στο πεδίο της διαδοχής

τη γεύση αφαιρώντας από τον καρπό

το νόημα ουσιαστικά αλλοιώνοντας

κρατώντας το χέρι μας μην υψωθεί

πλάι στο άρρωστο κορμί

που λιώνει κάθε μέρα

σαν αφίσα σ’ έναν

αόρατο τοίχο.

ΕΔΩ

Ένα πανέρι με αστέρια

παρατημένο στη μέση

του έρημου κάμπου

μια βροχή από άρματα

γλιστρώντας στον ώμο

μιας θύελλας σπασμένης

μια δύση από ματωμένα

σύννεφα· η μελαγχολία

των έγκλειστων ψυχών.

Εδώ κείτεται η ζωή τους

(θρυμματισμένη όπως

μια πέτρα βαριά

στο νταμάρι).

ΕΤΣΙ

Από τόπο σε τόπο να πλανηθώ

το στόμα μου αναμμένο καθώς πυρά

χωνεύοντας τους κρότους

και τις κραυγές

κλωσσώντας τη σιωπή

στα μοναχικά παγκάκια

τη φρίκη μαντεύοντας

πίσω από κλειστά παραθυρόφυλλα

και νάυλον καρδιές.

Έτσι να κριθώ:

σαν ένα ράγισμα ξαφνικό

στον καθρέφτη σας

όπως μια ύλη εύφλεκτη

στο γυάλινο μάτι

του απογεύματος.

Από τη συλλογή «Το δάσος των εκρήξεων» (1978).

Πηγή: «Νίκος Λάζαρης, Η ένταση είναι διαρκής [Ποιήματα 1975-2002]»,

Τυπωθήτω / λάλον ύδωρ, 2007.

"Η αιχμή του δόρατος" στην Βέροια

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Ο Ποιητικός Πυρήνας και η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας σε συνεργασία με τις εκδόσεις FUTURA και το βιβλιοπωλείο «Ηλιοτρόπιο», παρουσιάζουν το βιβλίο «Η ΑΙΧΜΗ ΤΟΥ ΔΟΡΑΤΟΣ, ΚΡΙΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 1987 - 2011», του ποιητή και κριτικού λογοτεχνίας Νίκου Λάζαρη, την Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2014 στις 18:00 στην αίθουσα εκδηλώσεων της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Βέροιας (Έλλης 8).

Για το βιβλίο και τον συγγραφέα θα μιλήσουν: ο Δημήτρης Γ. Παπαστεργίου (ποιητής), η Γεωργία Τριανταφυλλίδου (ποιήτρια) και ο συγγραφέας Γιώργος Λιόλιος ο οποίος και θα συντονίσει την εκδήλωση.

Μικρό βιογραφικό

Ο Νίκος Λάζαρης γεννήθηκε στη Νίκαια του Πειραιά, αλλά έζησε τα παιδικά του χρόνια στη Λυκόβρυση, όπου και κατοικεί μόνιμα. Σπούδασε Δημοσιογραφία και Κινηματογράφο. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε αθηναϊκές εφημερίδες και περιοδικά, και ως κειμενογράφος και δημιουργικός διευθυντής (creative director) σε μεγάλες διαφημιστικές εταιρείες. Διετέλεσε επίσης καλλιτεχνικός διευθυντής στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λυκόβρυσης, και διευθυντής στο Ίδρυμα "Τάκης Σινόπουλος - Σπουδαστήριο Νεοελληνικής Ποίησης".

Στα Γράμματα εμφανίστηκε το 1974, με τέσσερα ποιήματα στον τόμο "Κατάθεση '74". Ακολούθησαν οι ποιητικές συλλογές: "Ο βυθός της γκαζόζας" (1975), "Το δάσος των εκρήξεων" (1978), "Ερωτογράφημα" (1981), "Τα δέντρα τρέχουν βιαστικά" (1985), "Ο βυθός της γκαζόζας και άλλα ποιήματα" (1995), "Το αόρατο νήμα" (2002), "Η ένταση είναι διαρκής - Ποιήματα 1975-2002", (συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων, 2007), "Η αιχμή του δόρατος, Κριτικά κείμενα 1987 - 2011".

Με την ιδιότητα του κριτικού, έχει συνεργαστεί με τα λογοτεχνικά περιοδικά "Γράμματα και Τέχνες" και "Πλανόδιον", ενώ από τον Μάρτιο του 2002 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2012, κράτησε τη στήλη της λογοτεχνικής κριτικής στο περιοδικό "Νέα Εστία". Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

Λίγα λόγια για την «Αιχμή του δόρατος»

Μετά τον πρόλογο του βιβλίου ο οποίος κατατοπίζει τον αναγνώστη σε θέματα αξιολόγησης της λογοτεχνίας, ακολουθεί το κύριο μέρος, με τα 50 κριτικά κείμενα (τα οποία αφορούν ποιητικά έργα των Μ. Σαχτούρη, Μ. Μέσκου, Κ. Δημουλά, Ν. Βαγενά, Μ. Γκανά, Α. Μπακονίκα κ.ά.) και κλείνει με μία συνέντευξη που ο συγγραφέας έδωσε στον Σταμάτη Μαυροειδή και δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα: Η Κυριακάτικη Αυγή, 9 Ιουλίου 2006.

Ο Νίκος Λάζαρης, με την οξυδέρκεια που τον χαρακτηρίζει, υπογραμμίζει τις αρετές αλλά και τις αδυναμίες των ποιητικών συλλογών που κριτικάρει, καθιστώντας την ανάγνωση τού βιβλίου πολυεπίπεδη και βοηθώντας τον αναγνώστη να εξάγει χρήσιμα συμπεράσματα πάνω στην Ποιητική Τέχνη εν γένει.

Ένας από τους στόχους της εκδήλωσης είναι να γίνει γνωστό το βιβλίο στους φίλους της Ποίησης και ειδικά στους νέους ανθρώπους που θέλουν να ασχοληθούν με την Λογοτεχνία.

Νίκος Λάζαρης, "Τα δέντρα τρέχουν βιαστικά"

ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΘΕΡΙΝΗ

Αυτός ο λόφος δεν ήταν εδώ

αυτά τα δέντρα μάς κοίταζαν από άλλη θέση

αυτά τα μισογκρεμισμένα σπίτια στο βάθος

είδαν τη στέρηση, είδαν την αδικία

κι έβγαιναν τώρα λες

από ένα βαθύ χάσμα μνήμης,

λάμποντας παράξενα στο δειλινό

σαν επιτάφια νησιά ανθισμένα.

Μέσα στους έρημους δρόμους μια σκιά,

ύστερα άλλη κι άλλη

και το φτερούγισμα μιας μακρινής υπόσχεσης

– ήχος ξερός στην αδειανή λεκάνη της καρδιάς.

Απροσδόκητα τότε ερχόταν

τεντωμένος εκείνος ο μεγάλος άνεμος

και μας έσπρωχνε όλους

πολυκατοικίες, ανθρώπους, αυτοκίνητα

και θερινά σινεμά,

ολοένα με μεγαλύτερη δύναμη

προς την τρικυμισμένη θάλασσα.

Η ΕΝΤΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΡΚΗΣ

Ποιος χάνεται απόψε μες στο πλήθος

ποιος μες στον εαυτό του συντρίβεται;

Ποιος αναζητά απεγνωσμένα το άλλο

αυτό που κάποτε υπήρξε

αυτό που δεν θα υπάρξει ποτέ;

Ποιος βήχει στο φεγγάρι

ποιος στο χιονισμένο πάρκο δίπλα σου;

Ποιος σκάβει τις νύχτες τη φυλακή του

και το πρωί βρίσκεται σε μιαν άλλη;

Ποιος ματώνει στα βράχια του μυαλού του;

Ποιος σπρώχνει τους άλλους με αγωνία

για να δει το κρυμμένο, το απαραβίαστο;

Ποιος ίπταται φλεγόμενος;

Ποιος λιμοκτονεί;

Ποιος κρατάει τις άκρες του σχοινιού

που επάνω του βαδίζω;

Ποιος με παύσεις συχνές

υπαγορεύει τούτο το κείμενο;

ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΑΙΩΝΑ

Ο ουρανός ναυαγός

πάνω από το κεφάλι μας

και δεν έχουμε βάρκα

να τον περισυλλέξουμε

δεν έχουμε πανί·

οι φωνές μας άναρθρες

πνίγονται

μέσα στον πάταγο του καιρού.

ΤΑ ΔΕΝΤΡΑ ΤΡΕΧΟΥΝ ΒΙΑΣΤΙΚΑ

Ένας άντρας τώρα είναι μαχαίρι,

είναι καρφί, είναι κοντάρι,

μια γυναίκα γυμνή είναι λίμνη,

είναι λειμώνας, είναι ουρανός,

ένα παιδί χωρίς ομπρέλα στη βροχή

είναι τραίνο και στις ράγες του χρόνου

ταξιδεύει.

Ξημερώνει.

Τα δέντρα στην πλατεία

τρέχουν όλα βιαστικά.

Και ακούω μέσα απ’ τους αιώνες

άλλη μια φορά να πλησιάζουν

των νικημένων τα βήματα.

Από τη συλλογή «Τα δέντρα τρέχουν βιαστικά» (1985).

Πηγή: «Νίκος Λάζαρης, Η ένταση είναι διαρκής [Ποιήματα 1975-2002]»,

Τυπωθήτω / λάλον ύδωρ, 2007.