Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, "Τρία ποιήματα"

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ

Έχασε την παληά του ορμή, το θάρρος του.

Του κουρασμένου σώματός του, του άρρωστου

σχεδόν, θάχει κυρίως την φροντίδα. Κι ο επίλοιπος

βίος του θα διέλθει αμέριμνος. Αυτά ο Φίλιππος

τουλάχιστον διατείνεται. Απόψι κύβους παίζει·

έχει όρεξι να διασκεδάσει. Στο τραπέζι

βάλτε πολλά τριαντάφυλλα. Τι αν στην Μαγνησία

ο Αντίοχος κατεστράφηκε. Λένε πανωλεθρία

έπεσ’ επάνω στου λαμπρού στρατεύματος τα πλήθια.

Μπορεί να τα μεγάλωσαν· όλα δεν θάναι αλήθεια.

Είθε. Γιατί αγκαλά κ’ εχθρός, ήσανε μια φυλή.

Όμως ένα «είθε» είν’ αρκετό. Ίσως κιόλας πολύ.

Ο Φίλιππος την εορτή βέβαια δεν θ’ αναβάλει.

Όσο κι αν στάθηκε του βίου του η κόπωσις μεγάλη,

ένα καλό διατήρησεν, η μνήμη διόλου δεν του λείπει.

Θυμάται πόσο στην Συρία θρήνησαν, τι είδος λύπη

είχαν, σαν έγινε σκουπίδι η μάνα των Μακεδονία. —

Ν’ αρχίσει το τραπέζι. Δούλοι· τους αυλούς, τη φωταψία.

[1915]

Η ΔΥΣΑΡΕΣΚΕΙΑ ΤΟΥ ΣΕΛΕΥΚΙΔΟΥ

Δυσαρεστήθηκεν ο Σελευκίδης

Δημήτριος να μάθει που στην Ιταλία

έφθασεν ένας Πτολεμαίος σε τέτοιο χάλι.

Με τρεις ή τέσσαρες δούλους μονάχα·

πτωχοντυμένος και πεζός. Έτσι μια ειρωνεία

θα καταντήσουν πια, και παίγνιο μες στην Ρώμη

τα γένη των. Που κατά βάθος έγιναν

σαν ένα είδος υπηρέται των Ρωμαίων

το ξέρει ο Σελευκίδης, που αυτοί τους δίδουν

κι αυτοί τους παίρνουνε τους θρόνους των

αυθαίρετα, ως επιθυμούν, το ξέρει.

Αλλά τουλάχιστον στο παρουσιαστικό των

ας διατηρούν κάποια μεγαλοπρέπεια·

να μη ξεχνούν που είναι βασιλείς ακόμη,

που λέγονται (αλίμονον!) ακόμη βασιλείς.

Γι’ αυτό συγχίσθηκεν ο Σελευκίδης

Δημήτριος· κι αμέσως πρόσφερε στον Πτολεμαίο

ενδύματα ολοπόρφυρα, διάδημα λαμπρό,

βαρύτιμα διαμαντικά, πολλούς

θεράποντας και συνοδούς, τα πιο ακριβά του άλογα,

για να παρουσιασθεί στην Ρώμη καθώς πρέπει,

σαν Αλεξανδρινός Γραικός μονάρχης.

Αλλ’ ο Λαγίδης, που ήλθε για την επαιτεία,

ήξερε την δουλειά του και τ’ αρνήθηκε όλα·

διόλου δεν του χρειάζονταν αυτές οι πολυτέλειες.

Παληοντυμένος, ταπεινός μπήκε στην Ρώμη,

και κόνεψε σ’ ενός μικρού τεχνίτου σπίτι.

Κ’ έπειτα παρουσιάσθηκε σαν κακομοίρης

και σαν πτωχάνθρωπος στην Σύγκλητο,

έτσι με πιο αποτέλεσμα να ζητιανέψει.

[1915]

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΑΡΧΩΝ, ΕΞΟΡΙΣΤΟΣ, ΣΤΙΧΟΥΡΓΩΝ

Οι ελαφροί ας με λέγουν ελαφρόν.

Στα σοβαρά πράγματα ήμουν πάντοτε

επιμελέστατος. Και θα επιμείνω,

ότι κανείς καλλίτερά μου δεν γνωρίζει

Πατέρας ή Γραφάς, ή τους Κανόνας των Συνόδων.

Εις κάθε αμφιβολίαν του ο Βοτανειάτης,

εις κάθε δυσκολίαν στα εκκλησιαστικά,

εμένα συμβουλεύονταν, εμένα πρώτον.

Αλλά εξόριστος εδώ (να όψεται η κακεντρεχής

Ειρήνη Δούκαινα), και δεινώς ανιών,

ουδόλως άτοπον είναι να διασκεδάζω

εξάστιχα κι οκτάστιχα ποιών —

να διασκεδάζω με μυθολογήματα

Ερμού, και Απόλλωνος, και Διονύσου,

ή ηρώων της Θεσσαλίας και της Πελοποννήσου·

και να συνθέτω ιάμβους ορθοτάτους,

όπως — θα μ’ επιτρέψετε να πω — οι λόγιοι

της Κωνσταντινουπόλεως δεν ξέρουν να συνθέσουν.

Αυτή η ορθότης, πιθανόν, είν’ η αιτία της μομφής.

[1921]