Σημείωμα Μαρτίου 2014

(Νίκος Εγγονόπουλος, "Ποιητής και Μούσα", 1938)

ΠΟΙΗΤΙΚΗ, ΤΡΟΠΟΝ ΤΙΝΑ

Στην αρχή ήταν ένα κείμενο. Όχι, αυτό δεν ήταν ούτε χρονογράφημα, ούτε μικρό πεζό. Αυτό προσγειώθηκε στο χαρτί με μια πρωτόγνωρη χαρά. Φτερουγίζοντας σαν σπουργίτι. Αυτό εντέλει ήταν ποίημα. Ακολούθησαν κι άλλα, τα συμμάζεψε λίγο και πήγε να τα δουν δυο-τρεις άνθρωποι του χώρου. Οι εντυπώσεις που αποκόμισε ήταν μάλλον ενθαρρυντικές: Λίγη αφαίρεση ακόμα, λίγο να χαλιναγωγούσε κάποιες συναισθηματικές εξάρσεις, λίγο κόψιμο σε κάτι «μου-σου-του» και η ποιητική αλήθεια δεν ήταν μακριά. Τους άκουσε. Έπρεπε να τους ακούσει. (Είχε κατά νου κάποιους που πήγαν τα ποιήματά τους σε μια …τσούχτρα και μετά από αυτά που άκουσαν, έκαναν χρόνια να ξαναγράψουν). Μια χαρά τα λέγανε οι άνθρωποι. Μόλις καταλάγιασαν τα συναισθήματα που αφήνει μια κριτική, τα ξαναδούλεψε τα ποιήματα. Απέρριψε μάλιστα και μερικά που μετά από καιρό είχαν «ξεθυμάνει» τελείως. «Φλυαρίες» μονολόγησε.

Για καλή τύχη βρέθηκε και εκδοτικός οίκος. Μικρός αλλά έντιμος. Είχε και κάτι μικρές οικονομίες στην άκρη… Μα βέβαια, τώρα, στο βιβλίο, τα ποιήματα είχαν άλλη χάρη. Είδε μάλιστα και τι έπρεπε να αποφύγει τη δεύτερη φορά. Θα συνέχιζε. Όσο άντεχε θα συνέχιζε. Κι ας απείχε από κέντρα αποφάσεων και ζώνες επιρροών. Κι ας μην έκανε μια ξεκούραστη δουλειά. Ήταν ένας μαραθώνιος που απαιτούσε αντοχές, κόπωση και περισυλλογή. Έβλεπε κάποιους να βγάζουν δυο-τρεις ποιητικές συλλογές και μετά να το παίζουν εκδότες, κριτικοί και συντεχνιακοί δοκιμιογράφοι και να κάνουν αστειάκια. Έβλεπε άλλους να το γυρνάνε στο διήγημα και στο μυθιστόρημα: Δεν πουλάει η ποίηση, ήταν το επιμύθιό τους. Μα για το πούλημα γίνονται όλα; Θέλει υπομονή. Υπομονή, αγάπη και δουλειά. Θυμάται τον Μαγιακόφσκι που έλεγε πως : «Η ποίηση είν’ ένα ταξίδι / σ’ άγνωστη χώρα. / Η ποίηση είναι ταυτόσημη / με την παραγωγή ραδίου. / Για μια και μόνο λέξη / λιώνεις χιλιάδες τόνους / γλωσσικό μετάλλευμα.» (στη «Συνομιλία μ’ έναν φοροεισπράκτορα περί ποιήσεως») και αργά τις νύχτες σε ένα ιδιότυπο ορυχείο λιώνει και ξαναλιώνει τόνους γλωσσικού μεταλλεύματος. Κι ολόγυρα τεράστιοι σκούροι όγκοι τα ποιήματα και οι λέξεις που δεν τα κατάφεραν…

Τριάντα χρόνια μετά συνεχίζει να γράφει. Και δεν είναι εύκολο όπως αρχικά φαινόταν ή όπως φαίνεται σε κάποιους. Και το σώμα να κουράζεται εύκολα πια. Και η ανεργία να χτυπάει τις πόρτες μία μία με το κοντάκι του όπλου της. Και το Αιγαίο σε κάποια ακτή να ξεβράζει πτώματα μεταναστών. Και ο σεισμός να αφήνει ξεσπιτωμένους τους ανθρώπους στην Κεφαλονιά μες στο καταχείμωνο. Και ένα όμορφο κορίτσι στη Βενεζουέλα να πέφτει νεκρό με μια σφαίρα στο κεφάλι…

Δημήτρης Γ. Παπαστεργίου

ΧΑΡΗΣ & ΠΑΝΟΣ ΚΑΤΣΙΜΙΧΑΣ - ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ ΕΔΩ