Σημείωμα Δεκεμβρίου 2014

 

Ο Ποιητικός Πυρήνας (mark II)

Η κοινωνική ένταξη της αγωνίας μέσα από την τέχνη

του Σούλη Λιάκου

Η τέχνη είναι ένα πεδίο δοκιμών, προσομοιώσεων και διαφόρων συμπεριφορών που πολύ θα θέλαμε να ήμαστε στην καθημερινή μας ζωή αλλά το κόστος τους μας αποτρέπει. Τέχνη είναι η μεταφορά αυτών των εμπειριών, εικονικά, πάνω στην σκηνή, στο χαρτί, στις νότες, στο πανί, ίσα-ίσα να τις δοκιμάσουμε, να τις πάμε ως το τέλος, αποκομίζοντας με αυτόν τον ανώδυνο τρόπο την γνώση μιας πράξης χωρίς να την έχουμε κάνει. Είναι μια πονηριά, μια κομπίνα του νου, που στην ιστορική της πορεία αυτή η προσομοίωση ονομάστηκε πνευματικότητα και το αποτέλεσμα της: γνώση.

Γράφουμε για να εκφράσουμε λοιπόν αυτό που ήμαστε, η εκείνο που θα θέλαμε να ήμαστε με το λιγότερο δυνατό κόστος από ότι με την πραγματική μας την έκθεση. Εξορκίζουμε με αυτόν τον έξυπνο τρόπο τους φόβους μας, τις αποτυχίες μας, τις ελλείψεις μας και την μικρότητα μας. Γίνεται τότε λοιπόν το έργο μας ένα λατρευτικό ξόανο, ένα τοτέμ, που μας προφυλάγει και μας κρατάει ορθούς στον σκοπό μας επειδή μας πάει κάπου. Από την άγνοια στην γνώση. Όμως, προσοχή είναι μεταφορικό μέσον δεν είναι ο σκοπός.

Η τέχνη σαν αυτοσκοπός και ηδονή και απόλαυση ονομάζεται λογοτεχνία. Δεν υποτιμώ και αυτήν την λειτουργία της τέχνης, όμως η δύναμη ενός έργου εξαρτάται από την δύναμη του να μας μεταφέρει αλλού, σε άλλον κόσμο. Όχι μόνο αν το απολαύσαμε αλλά και αν θελήσουμε από σήμερα που το διαβάσαμε, να μιμηθούμε τους ήρωες του, να γίνουμε ήρωες και εμείς στην καθημερινή μας ζωή και να πρωταγωνιστήσουμε ζωντανά και όχι εικονικά μέσα από τις σελίδες ενός βιβλίου.

Το έργο πρέπει να βάζει ένα λιθαράκι στην ψυχική αλλαγή του δημιουργού και έπειτα σ’ αυτόν που το μοιράζεται.

Έχω μια μανία σχεδόν αυτιστική με την προσωποποίηση των ηρώων στη σχέση συγγραφέα, αναγνώστη. Τελικά ο συγγραφέας τα εννοεί αυτά που γράφει η το κάνει λόγω ευχέρειας και ταλέντου; Γιατί γράφουμε; γιατί διαβάζουμε; Για να εντυπωσιάσουμε με το ταλέντο μας; για να αποφύγουμε την μοναξιά μας; για να αντέξουμε την μοναξιά μας; για να υπερέχουμε; για να μπαζώσουμε τον κενό χρόνο; για να μας πιάσει ο ύπνος, η για να τολμήσουμε να αλλάξουμε την ζωή μας και να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι;

Μέσα από αυτούς τους προβληματισμούς προέκυψαν και τα δικά μου κείμενα, οι δικές μου «Καταθέσεις όψεως». Είναι σημειώσεις και ημερολόγια εσωτερικών ταξιδιών. Δεν είχα κατά νου την λογοτεχνία γράφοντας τα. Σημειώσεις αυτογνωσίας και αυτοανάλυσης είναι, εξάλλου η τέχνη είναι χρήσιμη μόνο όταν μπορεί και μας υπηρετεί. Όταν μας εντάσσει μέσω της ιδιόρρυθμης αγωνίας μας στην κοινωνία. Και επειδή η ζωή είναι μια πολύ πιο σπουδαία υπόθεση από την τέχνη (και ας κυριαρχεί παντού η αντίθετη άποψη). Να εξυπηρετήσω μέσω της τέχνης την ζωή μου και όχι την τέχνη ξοδεύοντας την ζωή μου.

Με αυτά και με άλλα η λογοτεχνία ας περιμένει…

Το κείμενο του Σούλη Λιάκου είναι προπομπός της συλλογής του «Λογαριασμός όψεως», που αναμένεται να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις «Καλντερίμι».

(Στην φωτογραφία, η συντακτική ομάδα του Ποιητικού Πυρήνα. Από αριστερά προς τα δεξιά: Δημήτρης Γ. Παπαστεργίου, Βασίλης Δασκαλάκης, Παύλος Α. Παρασκευαΐδης και Ιγνάτης Χουβαρδάς, στο cafe McOza, ή αλλιώς, στα "πυρηνικά γραφεία", στις 27/10/2014).