Γιλά Μοσάεντ, "Τρία ποιήματα από την υπό έκδοση συλλογή «Αργοπορούν οι λέξεις»", (μετάφραση - επίμετρο: Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη)

Γιλά Μοσάεντ

Τρία ποιήματα από την υπό έκδοση συλλογή «Αργοπορούν οι λέξεις»

Μετάφραση: Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη

Η γλώσσα μου ήταν το δέντρο
Η γλώσσα της μητέρας μου
ήταν το γάλα σε στεγνές φλέβες

Η γλώσσα της μητέρας μου
ήταν ο άφοβος χτύπος της καρδιάς
που έδιωχνε κάθε αμφιβολία

Δεν έχω καμιά γλώσσα πλέον
Μόνο όταν ένα μικρό πουλί
χτυπά στο νυσταγμένο παράθυρό μου


                       *   *   *



Φύτεψέ με
κάπου στο μαυρόχωμα
Όπου να ’ναι
Με φύλλα σκέπασέ με
Θρέψε με
με το σκοτεινότερο όνειρο του εδάφους
Βάλε με στο χώμα
ανάμεσα στων σκουληκιών τα στεγνά στόματα
 
Πάρε πίσω όλες τις αφηγήσεις
Τους μύθους
Άσε με γυμνή
στη δική μου σφαίρα

                       *   *   *



Κομιστές νεκρών αστεριών στον ουρανό
απομακρύνουν κρύα και βαριά πτώματα
Τα μαζεύουν σε έναν λάκκο

Νεκροί της Τρίπολης
Νεκροί της Βαγδάτης
Νεκροί της Χαράτ
Νεκροί της Δαμασκού
στη φροντίδα του ανέμου

Ανώνυμοι δεν απαριθμούνται ποτέ
Σοροί νεκρών πόλεων
περιμένουν ν’ ανασάνουν και πάλι

ΓΙΛΑ ΜΟΣΑΕΝΤ

Η Ιρανή ποιήτρια Γιλά Μοσάεντ γεννήθηκε στην Τεχεράνη το 1948. Μετά τις σπουδές στης στο Ιράν και στις ΗΠΑ, όντας αναγνωρισμένη ποιήτρια εξαναγκάστηκε από το στυγερό καθεστώς του Χομεϊνί να διαφύγει από την πατρίδα της ζητώντας άσυλο στη Σουηδία. Το 1997, μετά από ένδεκα χρόνια, εξέδωσε την πρώτη ποιητική συλλογή της στα σουηδικά, δηλώνοντας: «Το να ζεις στην εξορία συνιστά μια διαρκή πάλη ενάντια σε όλα αυτά που αρνούνται σε κάποιον τη μνήμη του. Το να γράφεις στη γλώσσα της εξορίας είναι το ίδιο με το να δημιουργείς έναν χώρο στη μνήμη αυτής της χώρας. Είναι ένας μεγάλος θρίαμβος ν’ αποτελέσεις μέρος της ιστορίας της λογοτεχνίας μιας ξένης γλώσσας» (Svensk Bokhandel, 1997). Βραβεύτηκε επανειλημμένα από σημαντικούς λογοτεχνικούς φορείς της τέχνης στη Σουηδία, ώσπου το 2018 εκλέχθηκε ισόβιο μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας αποτελώντας μοναδική περίπτωση μέλους δίχως σουηδική εντοπιότητα στα εκατό και πλέον χρόνια λειτουργίας της Σουηδικής Ακαδημίας ως φορέα απονομής του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας. Το 2022 με τη μετάφραση της ποιητικής συλλογής της Η όγδοη χώρα (2020), στα γαλλικά Le huitième pays, η Γιλά Μοσάεντ έλαβε το βραβείο Max Jacob étranger 2022. Μέχρι σήμερα έχει εκδώσει στα σουηδικά τις ακόλουθες δέκα ποιητικές συλλογές: Ανήκα στους ανέμους (2024), Αργοπορούν οι λέξεις (2021) (απ’ όπου και το απόσπασμα των τριών ποιημάτων), Η όγδοη χώρα (2020), Πόσο σας έλειψα εδώ (2018), Γεννώ το ελάφι (2015), Ένας ήχος που μόνο εγώ μπορώ (2012) Κάθε βράδυ φιλώ τα πόδια του εδάφους (2009) Κάτω απ’ το ποτάμι υπάρχει ένα μαξιλάρι (2005) Επτά άγριοι ωκεανοί: Ποιήματα 1997-2000, (2000), Η σελήνη και η αιώνια αγελάδα (1997). Βιβλία της έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, τα ισπανικά και τα αγγλικά, ενώ ποιήματά της έχουν συμπεριληφθεί σε αραβικές, εσθονικές, ιταλικές, ολλανδικές και νορβηγικές ανθολογίες. Στα ελληνικά δημοσιεύτηκαν ποιήματά της για πρώτη φορά στο “Έντιθ Σέντεργκραν, Κάριν Μπόγιε, Τούμας Τρανστρέμερ, Γιλά Μοσάεντ, Δέρμα από πεταλούδες. Επιλογές σουηδικής ποίησης” (2018), σε δική μου μετάφραση και στο βιβλίο Μου δίνεις την ελευθερία να μην ανήκω (2021), όπου είχα ανθολογήσει και μεταφράσει πενήντα δύο ποιήματα από πέντε προηγούμενες ποιητικές συλλογές της.

Μετάφραση - επίμετρο: Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη

Προδημοσίευση από το βιβλίο: Γιλά Μοσάεντ, Αργοπορούν οι λέξεις (Orden är försenade, 2021), που αναμένεται να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Μανδραγόρας εντός του 2024.


Πηγή για τη φωτογραφία της Γιλά Μοσάεντ, η προσωπική σελίδα της στο facebook.