Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου 2022

William Carlos Williams, "Ποιήματα" (μετάφραση - επίμετρο: Μαρίκα Συμεωνίδου)





WILLOW POEM


It is a willow when summer is over,
a willow by the river
from which no leaf has fallen nor
bitten by the sun
turned orange or crimson.
The leaves cling and grow paler,
swing and grow paler
over the swirling waters of the river
as if loth to let go,
they are so cool, so drunk with
the swirl of the wind and of the river −
oblivious to winter,
the last to let go and fall
into the water and on the ground.




ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΤΗΣ ΙΤΙΑΣ


Είναι μια ιτιά όταν τελειώνει το καλοκαίρι,
Μια ιτιά δίπλα στον ποταμό
Από την οποία δεν έχει πέσει κανένα φύλλο ούτε
δαγκώθηκε από τον ήλιο
ούτε έγινε πορτοκαλί ή πορφυρή.
Τα φύλλα προσκολλώνται και μεγαλώνουν πιο απαλά,
Ταλαντεύονται και μεγαλώνουν
Πάνω από τα στροβιλώδη νερά του ποταμού
απρόθυμά να πάνε,
Είναι τόσο δροσερά, τόσο μεθυσμένα με
το  στροβιλισμό του ανέμου και του ποταμού −
Αγνοώντας το χειμώνα,
Το τελευταίο να φύγει και να πέσει
Στο νερό και στο έδαφος.


*  *  *



HEEL & TOE TO THE END


Gagarin says, in ecstasy,
he could have
gone on forever

he floated
at and sang
and when he emerged from that

one hundred eight minutes off
the surface of
the earth he was smiling.

Then he returned
to take his place
among the rest of us

from all that division and
subtraction a measure
toe and heel

heel and toe he felt
as if he had
been dancing




ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ


Ο Gagarin λέει, σε έκσταση,
Θα μπορούσε να έχει
Πάει για πάντα

επέπλεε
Και τραγουδούσε
Και όταν προέκυψε απ’ αυτό

Εκατό οκτώ λεπτά μακριά
Η επιφάνεια
Της γης  χαμογελούσε.

Τότε επέστρεψε
Να πάρει τη θέση του
Ανάμεσα στους υπόλοιπους

Από όλη αυτή τη διαίρεση και
Αφαίρεση ενός μέτρου
Δάχτυλο και φτέρνα

Φτέρνα και δάχτυλο αισθάνθηκε
Σαν να είχε βρεθεί
Σε χορό.


*  *  *



JANUARY


Again I reply to the triple winds
running chromatic fifths of derision
outside my window:
Play louder.
You will not succeed. I am
bound more to my sentences
the more you batter at me
to follow you.
And the wind,
as before, fingers perfectly
its derisive music.




ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ


Και πάλι απαντώ στους τριπλούς ανέμους
Τρέχοντας χρωματικά πέμπτα της ειρωνείας
Έξω από το παράθυρο μου:
Παίξτε πιο δυνατά.
Δεν θα πετύχετε. Εγώ είμαι
Δεσμεύτηκα περισσότερο από τις ποινές μου
Όσο περισσότερο χτυπάς εμένα
σε ακολουθώ.
Και ο άνεμος,
Όπως και πριν, τα δάκτυλα τέλεια
Την απολαυστική μουσική του.


*  *  *



THE DARK DAY


A three-day-long rain from the east−
an terminable talking, talking
of no consequence− patter, patter, patter.
Hand in hand little winds
blow the thin streams aslant.
Warm. Distance cut off. Seclusion.
A few passers-by, drawn in upon themselves,
hurry from one place to another.
Winds of the white poppy! there is no escape!−
An interminable talking, talking,
talking . . .it has happened before.
Backward, backward, backward.




ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΜΕΡΑ

Μια βροχή τριών ημερών από την ανατολή –
μια έγγραφη σύσταση που μιλάει, μιλάει
για καμία συνέπεια – ψίθυροι, ψίθυροι,  ψίθυροι
Χέρι-χέρι οι μικροί άνεμοι
φυσούν τα λεπτά ρέματα.
Ζέστη. Απόσταση αποκοπής. Απομόνωση.
Μερικοί περαστικοί, οι οποίοι τραβούν τον εαυτό τους,
βιάζονται από το ένα μέρος στο άλλο.
Άνεμοι της λευκής παπαρούνας! Δεν υπάρχει διαφυγή!
Μια ατελείωτη ομιλία, ομιλία,
Μιλώντας. . . έχει συμβεί πριν.
Πίσω, προς τα πίσω, προς τα πίσω.


*  *  *



ARIVAL


And yet one arrives somehow,
finds himself loosening the hooks of
her dress
in a strange bedroom−
feels the autumn
dropping its silk and linen leaves
about her ankles.
The tawdry veined body emerges
twisted upon itself
like a winter wind . . . !




ΑΦΙΞΗ


Και κάπως έτσι φτάνει κάποιος
βρίσκοντας τον εαυτό του να χαλαρώνει τα κουμπιά από
το φόρεμά της
σ’ ένα παράξενο υπνοδωμάτιο−
νιώθει το φθινόπωρο
να ρίχνει τα μεταξένια και τα λινά του φύλλα
στους αστραγάλους της.
Το τόσο νευρώδες σώμα ξεπροβάλλει
στη δίνη του
Σαν χειμωνιάτικος άνεμος. . . !


*  *  *



THE SHADOW


Soft as the bed in the earth
Where a stone has lain−
So soft, so smooth and so cool,
Spring closes me in
With her arms and her hands.
Rich as the smell
Of new earth on a stone,
That has lain, breathing
The damp through its pores−
Spring closes me in
With her blossomy hair
Brings dark to my eyes.




Η ΣΚΙΑ


Απαλή σαν στρώμα γης
όπου μια πέτρα ξάπλωσε
τόσο εύπλαστη, τόσο βελούδινη και τόσο ήρεμη,
η άνοιξη με κλείνει μέσα
στην αγκαλιά της και το χάδι της.
Πλούσια σαν το άρωμα
μιας νέας γης σε μια πέτρα
που έχει πλαγιάσει κι ανασαίνει
η υγρασία μέσα από τους πόρους της.
Η άνοιξη με κλείνει μέσα
στα ανθισμένα μαλλιά της,
Φέρνει σκοτάδι στα μάτια μου.


*  *  *



FLOWERS BY THE SEA


When over the flowery, sharp pasture's
edge, unseen, the salt ocean

lifts its form- chicory and daisies
tied, released, seem hardly flowers alone

but color and the movement-or the shape
perhaps-of restlessness, whereas

the sea is circled and sways
peacefully upon its plantlike stem




ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΔΙΠΛΑ ΣΤΗ
ΘΑΛΑΣΣΑ


Πάνω από τα λουλούδια, τα αιχμηρά χορτάρια
Άκρη, αόρατη, ο αλμυρός ωκεανός

Ανυψώνει το σχήμα του-ραδίκι και μαργαρίτες
Δεμένα, απελευθερώνονται, μοιάζουν σχεδόν λουλούδια  και μόνο

Αλλά χρώμα και  κίνηση − ή το σχήμα
Ίσως − της ανησυχίας, ενώ

η θάλασσα κυκλώνει και σαρώνει
ειρηνικά πάνω στο πόδι του φυτού του.



Μετάφραση: Μαρίκα Συμεωνίδου




Επίμετρο

Ο Γουίλιαμ Κάρλος Γουίλιαμς (William Carlos Williams) ήταν Αμερικάνος συγγραφέας, ποιητής και γιατρός (με ειδίκευση στην παιδιατρική). Γεννήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 1883 στο New Jercey και έγινε γνωστός στο ευρύ ελληνικό κοινό από την ταινία "Paterson" (2016) του Jim Jarmusch. Ο Γουίλιαμς ήταν μοντερνιστής, ο πατέρας θα έλεγα του μοντερνισμού, επηρεάζοντας πολλούς ποιητές της Γενιάς των Μπητ και κυρίως τον Άλλεν Γκίνσμπεργκ, αν και ο ίδιος o Γουίλιαμς έλκυε επιρροές από τον Ουώλτ Ουίτμαν αλλά και από τον Άγγλο ρομαντικό ποιητή Τζον Κήτς.
    Το 1926 τιμήθηκε με το Βραβείο Dial για το ποίημα του "Paterson" και χρόνια μετά με το Εθνικό Βραβείο Ποίησης για τον Τρίτο τόμο των ποιημάτων του "Paterson" και τη συλλογή "Selected poems".
    Ο Γουίλιαμς ήταν ανθρωπιστής ποιητής που έγραφε για την καθημερινή ζωή των ανθρώπων και κυρίως για τις αδύναμες ομάδες της εποχής (εργαζόμενες γυναίκες, ομοφυλόφιλους, Ινδιάνους κ.ά.). Ο τρόπος του, να γράφει χωρίς κανόνες και ποιητικά όρια αλλά με ιδιωματισμούς που σε δυσκολεύουν όμως ταυτόχρονα ξεκλειδώνουν πολλές ερμηνείες, είναι παράξενα γοητευτικός. Τα θέματα των ποιημάτων του, τα οποία ήταν εμπνευσμένα όχι μόνο από την καθημερινή ζωή των Αμερικανών αλλά και τη φύση και τα ζώα, φανερώνουν την ευαισθησία του ποιητή και την προφητική του ικανότητα για όλα εκείνα που χρειάζεται να προστατέψουμε, εμείς που θα τύχαινε να τον αγαπήσουμε.
    Ο Γουίλιαμς απέσπασε πολλά βραβεία και τιμές, όμως νιώθω πως αυτό που τον ενδιέφερε περισσότερο ήταν ο άνθρωπος, καθώς ασκούσε το επάγγελμα του γιατρού, αρκετές φορές αμισθί. Ήταν επίσης λογοτέχνης που στην Αμερική συναναστρεφόταν τους κύκλους της αβάν-γκαρντ και των ντανταϊστών, και στον φιλικό κύκλο του στην Ευρώπη υπήρχαν ονόματα όπως του Τζέημς Τζόυς και της Γερτρούδης Στάιν. Θα έλεγα ότι ο Γουίλιαμς ήταν ένας σοσιαλιστής που έγραφε επηρεασμένος από πίνακες του Φλαμανδού Brueghel αν και αγαπημένος του ζωγράφος ήταν ο Κλοντ Μονέ. Έχω την αίσθηση ότι ο Γουίλιαμς έγραφε χωρίς να γνωρίζει ότι τα ποιήματά του θα γίνουν "οι πίνακες" που θα επηρέαζαν άλλους ποιητές, όπως τον Στηβ Ράιχ ο οποίος στην καντάτα του "The Desert Music", επέλεξε αποσπάσματα από το ποίημα "The Orchestra" του Γουίλιαμς αποτυπώνοντας έναν προβληματισμό για τον κόσμο μετά την ρίψη των ατομικών βομβών στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Από μία διαφορετική οπτική θα μπορούσε κάποιος να πει ότι όλοι οι νεότεροι ποιητές που γράφουμε και μεταφράζουμε, ο καθένας με την δική του σύλληψη, δεν είμαστε τίποτε άλλο από τα σκαλοπάτια που θα βγάλουν έναν νέο Γουίλιαμς.
    Πέθανε στις 4 Μαρτίου το 1963 στον ύπνο του −όμορφος θάνατος για όμορφους ανθρώπους, κι όπως θα έλεγε κι εκείνος:
 
"against a sure winter
  the wise trees
  stand sleeping in the cold."
 -------------------------------
"Ενάντια σε ένα  σίγουρο χειμώνα
  Τα σοφά δέντρα
  Επιμένουν να κοιμούνται στο κρύο."
 
 
 
 
Στην εικόνα: William Carlos Williams (passport photograph).
Πηγή για την εικόνα: Wikipedia.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου