Δημήτρης Παπακωνσταντίνου, "Στους φεγγίτες η έξοδος (σπουδή στο φως σου)"

Στους φεγγίτες η έξοδος

(σπουδή στο φως σου)

(Αποσπάσματα από τον πρόλογο του βιβλίου)

Η συλλογή «Στους Φεγγίτες η Έξοδος» κάνει την εμφάνισή της σε μια περίοδο όπου ο σεβασμός προς τις βασικές ηθικές αξίες, όπως και η αξία της ανθρώπινης ζωής βρίσκονται στο ναδίρ, υπό την απειλή των πολεμικών συρράξεων και του θανάτου ως Δαμόκλειο Σπάθη επί των κεφαλών των αθώων.
    Ο ποιητής Δημήτρης Παπακωνσταντίνου ανήκει στη γενιά των λογοτεχνών που αποτυπώνουν με ειλικρίνεια και ψυχραιμία τη δυστοκία της εποχής και γράφουν με ευθύνη και διαύγεια, καθώς διαπιστώνουν ότι η σήψη δεν πρόκειται να διορθωθεί ως δια μαγείας. Και βεβαίως στη γενιά που γνωρίζει πως η ποίηση οφείλει, σε συνέργεια με τις λοιπές μορφές τέχνης, να αποτελεί προπύργιο και αρωγό στη νέα προσπάθεια για δημιουργία δεξαμενής σκέψης, απαραίτητης για τον σύγχρονο άνθρωπο.
[…] Εν τέλει, έστω και ως μεγάλο, εκτενές και πολύπλευρο μονοποίημα, η σύνδεση του κεντρικού νοήματος του «Στους Φεγγίτες η Έξοδος» με την έννοια της στιγμιαίας σύλληψης ενός φύλλου που πέφτει και μαζεύεται με άλλα φύλλα ως την αποσύνθεσή τους, θυμίζει την τεχνική της δημιουργίας ενός συμπυκνωμένου χαϊκού κατά την ιαπωνική τεχνοτροπία, όπου η σύλληψη μιας στιγμής δύναται να συμπυκνώνει συμπαντικής διάστασης νοήματα. Ο αναγνώστης καλείται να αποσυμπιέσει και να ταυτιστεί με τον περιπλανητή σε μια άκρως ενδιαφέρουσα πορεία προς το φως των φεγγιτών.

Χρίστος Λ. Τσιαήλης

Εκπαιδευτικός-Λογοτέχνης-Θεατρολόγος

ΙV


Είμαι νερό, είπε και ξάπλωσε γελώντας:

Θρέφω, ξεπλένω, παρασέρνω, ανταριάζομαι
κύματα-κύματα ξεσπώ, πέτρες κοιλαίνω
μολύνομαι, βαλτώνω, καθαρίζομαι
πέφτω βροχούλα δροσερή κι όλα τ’ αγιάζω.

Μα εσύ,
θέλεις μονάχα να ’σαι δέντρο
για να ψηλώνεις, να λυγιέσαι, να επαίρεσαι.
Νίκες μικρές να καμαρώνεις, τ’ άσπρα ανθάκια σου
μικρούς θανάτους να θρηνείς, φύλλα πεσμένα.

Κι όλο να κάνεις πως δεν είδες, πως δεν ένιωσες
τον ξυλοκόπο που στη ρίζα σου κοιμόταν.





Χ


Αθόρυβα πεθαίνουνε τα φύλλα, δίχως δάκρυα
λύνουν τα χέρια και στον άνεμο ξαπλώνουν.
Πώς λαμπυρίζουνε στο φως, πώς στροβιλίζονται
στον τελευταίο τους χορό πώς γαληνεύουν.

Κι αν τρίζουν κάποτε στον δρόμο που κοκκίνισε
δεν είναι θρήνος που Φθινόπωρο τα βρήκε.
Πουλιών φωνές παραμιλούν, ανέμων τάματα
μέσα στον ύπνο που γλυκά-γλυκά τα παίρνει.





ΧΙΙΙ


Τόσο αλμυρή στα μάτια μου η βροχή
κατάδυση αργή προς τα ναυάγια

− πολύκλωνα κοράλλια τα κυκλώνουνε
κι οι πεταλίδες γλιστερές στις λαμαρίνες −

Κι όλα τα τρώει αδιάκοπα ο καιρός
μάτια ξυπνούν μες στα σκοτάδια μου
                                             και σβήνουν
μέρες παλιές που ξεθωριάσανε και χάθηκαν
ξέφτια, πολύχρωμες κλωστές, φθηνά σαρίδια:

Όπως μαζεύουν τα νερά στοίβες ξερόφυλλα
στο πίσω μέρος της αυλής στα πρωτοβρόχια.





ΧVII


Θ’ αναδυθεί, το ξέρω, κάποτε η αλήθεια
από τον πιο βαθύ βυθό νησί ακέραιο
με τα λιμάνια του ν’ αστράφτουνε στο φως
με τα σοκάκια του στους τέσσερις ανέμους
σαν την πατρίδα που ξεχάσαμε − οι άμυαλοι −
στην εξορία του Θεού, θα το θωρούμε
σαν την Ιθάκη καθενός και θα σκουπίζουμε
με τις παλάμες ανοιχτές τα δυο μας μάτια.

Κι όλα στο φως θα μοιάζουν μάταια κι ασήμαντα
τα βάσανά μας κωμικά και θα γελάμε
γιατί οι θλίψεις της ζωής κι οι χίλιες έγνοιες της
παιχνίδια θα ’ναι παιδικά, χαριτωμένα.

(Θ’ αναδυθεί, το ξέρω, κάποτε η αλήθεια
γνώση κατόπιν εορτής, τόσ’ ανωφέλητη,
κι ούτ’ άλλα βήματα μπροστά ούτ’ άλλα
                                                       θαύματα:
Το τέλος της διαδρομής άκρη του χάρτη).





Από τη συλλογή «Στους φεγγίτες η έξοδος (σπουδή στο φως σου)», εκδ. Κυβέρτι, 2024.
Δίγλωσση έκδοση
Μετάφραση στα αγγλικά: Κασσιανή Μαρτινάκη
Πρόλογος: Χρίστος Λ. Τσιαήλης



Ο Δημήτρης Παπακωνσταντίνου γεννήθηκε στη Λάρισα το 1967. Ζει με την οικογένειά του στην Κοζάνη, όπου εργάζεται ως καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης. Είναι τακτικό μέλος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης και της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών. Ποιήματα και κριτικά σημειώματά του για έργα άλλων δημιουργών φιλοξενούνται σε συλλογικούς τόμους και σε διάφορα έντυπα και διαδικτυακά περιοδικά. Κάποια από τα έργα του απέσπασαν βραβεία και διακρίσεις σε Πανελλήνιους Διαγωνισμούς. Μερικά έχουν μεταφραστεί στην αγγλική και τη γαλλική γλώσσα. Από τον Νοέμβριο του 2022 συνδιευθύνει το περιοδικό ΝΟΗΜΑ (Τετραμηνιαίος Πυρήνα Νόησης και Λόγου) που εκδίδεται στη Θεσσαλονίκη. Τον Νοέμβριο του 2022, εκδόθηκε στη Σεβίλλη και κυκλοφόρησε στα ισπανικά από τον εκδοτικό οίκο Padilla Libros το βιβλίο του “Εn mi barro los labios” (“Στον πηλό μου τα χείλη”), σε μετάφραση του διακεκριμένου ελληνιστή, Jose Antonio Moreno Jurado.
Εργογραφία:
Πεζογραφία:
Νυχτοπερπατήματα, νουβέλα (24γράμματα, Αθήνα 2017)
Η τροχιά του βέλους (Όστρια, Αθήνα 2018)
Ποίηση:
Μικρή Περιήγηση (Νέα Πορεία, Θεσσαλονίκη 1996/ Εντύποις, Αθήνα 2017)
Ψιθυριστά στο φως, στο έρεβος (Πηγή, Θεσσαλονίκη 2016)
Αχαρτογράφητα (24γράμματα, Αθήνα 2017)
Ο Μέσα Ήλιος (Εντύποις, Αθήνα 2018)
Μνήμες της ρίζας (Κουκκίδα, Αθήνα 2020)
Δρόμοι στη σκόνη (Κουκκίδα, Αθήνα, 2021)
Διαλέγω το λευκό (Ρώμη, Θεσσαλονίκη 2022)
Λιωμένος Χρόνος (Ρώμη, Θεσσαλονίκη 2023)
Στους φεγγίτες η έξοδος (Κυβέρτι, Αθήνα 2024)