Μίλτος Σαχτούρης, "Κληρονόμος πουλιών"

ΤΑ ΔΩΡΑ


Σήμερα φόρεσα ένα
ζεστό κόκκινο αίμα
σήμερα οι άνθρωποι μ’ αγαπούν
μια γυναίκα μού χαμογέλασε
ένα κορίτσι μού χάρισε ένα κοχύλι
ένα παιδί μού χάρισε ένα σφυρί

Σήμερα γονατίζω στο πεζοδρόμιο
καρφώνω πάνω στις πλάκες
τα γυμνά ποδάρια των περαστικών
είναι όλοι τους δακρυσμένοι
όμως κανείς δεν τρομάζει
όλοι μείναν στις θέσεις που πρόφτασα
είναι όλοι τους δακρυσμένοι
όμως κοιτάζουν τις ουράνιες ρεκλάμες
και μια ζητιάνα που πουλάει τσουρέκια
στον ουρανό

Δυο άνθρωποι ψιθυρίζουν
τι κάνει την καρδιά μας καρφώνει;
ναι την καρδιά μας καρφώνει
ώστε λοιπόν είναι ποιητής



Παραλογαίς, 1948







                                     Στον Θ.Ι. Ρούσσο

ΦΥΤΡΩΣΑΜΕ πάλι άγρια λουλούδια
                                                        αυτή την άνοιξη
άγρια βυσσινιά κι άγρια γαλάζια
άλλα πεθαίνουν
εμείς μεγαλώνουμε σαν τ’ αγάλματα
άγρια ζεστά λουλούδια αυτή την άνοιξη
απλώνουμε τα χέρια και φωνάζουμε
όμως η απάντηση
έρχεται ύστερα από χρόνια
και από μακριά
σαν αλυσοδεμένο φάντασμα

και σα βαρύ άδειο καράβι



Όταν σας μιλώ, 1956






ΣΚΕΨΕΙΣ

                             Στον Ε. Χ. Γονατά


Ήσυχα ύπνου φέρετρα
κρεβάτια φοβερού θανάτου
αφού τριγύρισε τον άνεμο αυτής
                                              της γης
ο άνεμος αφηνίασε και δάγκωσε
η γης γύρισε ανάποδα
απ’ τη μεριά που ανθίζανε τα πράγματα
στάθηκε τότε εκείνος
σκεφτικός
πολύχρωμος
κοντά στη θάλασσα
σα σκιάχτρο σ’ ακρογιάλι



Ο περίπατος, 1960






ΦΥΣΟΥΣΕ
 
 
Φυσούσε
λουλούδια από άλλο κόσμο
 
σαν εκκλησία
 
με μαύρα στίγματα όμως του κακού
σκορπισμένα
να καίνε κόκκινο το δέρμα
 
μέσα στον ύπνο
τραγικά
μοσχοβολούσαν
τα μαλλιά της



Τα στίγματα, 1962

                         …μα εκεί κάτω στα τεράστια της Ουαλίας
                                                                             φεγγάρια
                                  μέσα στα ολοστρόγγυλα της Ουαλίας
                                                                             φεγγάρια
             Ο ΝΤΥΛΑΝ ΤΟΜΑΣ ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΡΕΛΟΣ
             ΣΤΡΙΦΟΓΥΡΙΖΕΙ

ΝΤΥΛΑΝ ΤΟΜΑΣ


Σήμερα καθώς οργίζομαι και μπαίνω
εις τα πενήντα δυο μου χρόνια
με δέος και θάμβος μαζί σε χαιρετίζω
αδελφικό μου φάσμα Ντύλαν Τόμας
που τόσο νέος ήξερες
φωτιά να βάζεις μες στις λέξεις
να τις πυροδοτείς
κι αυτές με κρότο και με Θεό μαζί
να εκρήγνυνται, στο αχανές



Το σκεύος, 1971






ΠΟΡΟΣ 1985


Κι όταν εφάνη στο φλιτζάνι του καφέ μου
                                                                           η γοργόνα η μαύρη
όλη τη νύχτα αδιέξοδα και εξορίες
έξαλλος λέω στίχους του Hölderlin
στίχους του Charles Cross
και πώς λυπάμαι τον άνθρωπο με το καροτσάκι
γυρίζει
πουλάει γλειφιτζούρια −γεωμετρικά τοποθετημένα
το ένα πλάι στο άλλο στη σειρά−
κανένας δεν τα αγοράζει
κι έτσι κι αυτός είναι τώρα χρόνια πεθαμένος
τα ρούχα του έχουν λιώσει πάνω του
και πίσω του τρέχει ο άγγελός του.

Όμως παρ’ όλα αυτά ο Πόρος υπάρχει
και μ’ όλα τα χαϊμαλιά του
με την παλιά του άγκυρα μπηγμένη
                                               στην αμμουδιά
τις όμορφες τουρίστριες με τα καταπληκτικά
                                                                πόδια
και πόσους έφαγε το χώμα αυτά τα χρόνια

πάει ο Σκλάβος κι ο Καχτίτσης
ο Ιωάννου, η Μέλπω Αξιώτη
ο Αλεξάνδρου και τόσοι άλλοι.

Θεέ μου, δώσε μας ένα θάνατο
ειρηνικό.



Εκτοπλάσματα, 1986






ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΠΟΙΗΤΗ


Στο σπίτι του πεθαμένου ποιητή
είναι κολλημένες φωτογραφίες
άλλων νεκρών ποιητών
που όταν ήταν ζωντανοί
αστειεύονταν
ή τσακωνόντουσαν
με τον πεθαμένο

Τώρα μένουν ακίνητοι
κολλημένοι στους τοίχους
και μόνο ο νεκρός ποιητής
στριφογυρίζει στο κρεβάτι του
απελπισμένος.



Έκτοτε, 1996






Πηγή: «Μίλτος Σαχτούρης, Ποιήματα (1945-1998)», εκδ. Κέδρος, 2014.


Πηγή για την επάνω εικόνα: https://www.in.gr/ (Μίλτος Σαχτούρης. Από την άλλη μεριά του τοίχου).

Στη δεύτερη εικόνα: 11 Δεκεμβρίου 1979. Στιγμιότυπο από την εκπομπή Παρασκήνιο, Κληρονόμος πουλιών (Μίλτος Σαχτούρης) (2004) [Ψηφιακό αρχείο Δημόσιας Τηλεόρασης].

Πηγή για την δεύτερη εικόνα: Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα / Μίλτος Σαχτούρης

(Στον σύνδεσμο μπορείτε να διαβάσετε για τη ζωή και το έργο του ποιητή).

ΕΝΕΚΕΝ, τεύχος 58, Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2024. Το τέλος της αθωότητας

Ένεκεν

Επιθεώρηση πολιτισμού

τεύχος 58ο

Ιανουάριος - Δεκέμβριος 2024

ΓΑΖΑ

Το τέλος της αθωότητας

    1   ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΜΑΡΚΟΓΛΟΥ: Α΄ (ιχνογράφημα)
    4   Εκδοτικό: Γάζα. Το τέλος της αθωότητας
    8   HO CHI MINH: Το μαρτύριο του Νέγρου
  14   MICHAEL KWET: Η ψηφιακή αποικιοκρατία
  30   VINCENT CHARBONNIER: Οι πραγματοποιήσεις του λόγου
  56   TRAN DUC THAO: Υπαρξισμός και υλιστική διαλεκτική
  70   KAREL KOŠIK: Ο Χέγκελ και η εποχή μας
  84   ΜΑΡΙΟΣ ΔΑΡΒΙΡΑΣ: Ο Χέγκελ και η εποχή μας. Ο συγγραφέας, ιστορικό υπόβαθρο
  95   JACQUES MESNIL: Η τέχνη στο προλεταριάτο
108   QUE JIANRONG: Ο πόλεμος και η ομολογία στους Αδερφοφάδες του Νίκου Καζανζάκη
120   ΤΟΥΛΑ ΠΑΠΑΠΑΝΤΟΥ: Το διήγημα στο ΕΝΕΚΕΝ
133   Η τέχνη του λόγου
133   ΧΡΙΣΤΙΝΑ Π. ΦΙΛΗ: Άννα Αχμάτοβα: Η λατρεία της μνήμης
140   ΑΝΝΑ ΑΧΜΑΤΟΒΑ: Ποιήματα. Μετάφραση: Χριστίνα Π. Φίλη
153   PAULA MEEHAN: Η στιγμή που έγινα ποιήτρια. Μετάφραση: Τούλα Παπαπάντου
155   ΜΑΡΙΑ ΚΟΡΔΑΤΟΥ: Ποιήματα
159   ΒΑΣΙΛΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Παντού ελλοχεύει ο κίνδυνος
163   ΜΑΡΙΛΟΥ ΚΑΛΟΚΑΣΗ: Το δέντρο
166   ΚΩΣΤΑΣ Θ. ΡΙΖΑΚΗΣ: Ο φεύγων αιτιότητες
168   RENÉ CHAR: Ορκοπιστία. Απόδοση: Σάμης Ταμπώχ
170   ΜΑΡΙΛΟΥ ΚΑΛΟΚΑΣΗ: Γιώργος Οικονόμου, In memoriam
172   ΣΠΥΡΟΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ: Για τον Γιώργο
178   ΜΑΡΙΑ ΛΑΤΣΑΡΗ: Πάντα
179   ΣΠΥΡΟΣ ΘΕΡΙΑΝΟΣ: Η γλώσσα
180   ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΙΔΟΥ: Οδός Στρωμνίτσης
181   ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΑΤΖΗΜΩΥΣΙΑΔΗΣ
181   ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΑΝΔΡΕΑΔΗ
182   ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΡΑΔΕΙΣΑΝΟΥ: Η γλώσσα
183   ΜΑΡΙΛΟΥ ΚΑΛΟΚΑΣΗ: Το χιόνι
184   ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΣΕΡΔΑΡΗΣ: Ο Γιώργος Οικονόμου του Λεωνίδα
186   ΣΙΓΚΦΡΙΝΤ ΛΕΝΤΣ: Σύμβουλος ψυχικής υγείας
192   ΧΑΪΝΡΙΧ ΜΠΕΛ: Το ακριβό μου πόδι
195   ΣΟΦΙΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΟΥ: Ψηλοτάκουνες γόβες
196   MARTIN WALSER: Τα παράπονα για τις μεθόδους μου πληθαίνουν. Μετάφραση: Ιωάννης Πήττας
202   ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΟΥΜΑΚΗΣ: Ρεμπελιό των ποπολάρων στη Ζάκυθο (1646)
207   ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΤΕΡΗΣ: Η άγνωστη λέξη
213   ΜΑΝΩΛΗΣ ΑΛΥΓΙΖΑΚΗΣ: Ατόσσα
219   Ματιές
220   ENZO TRAVERSO: Λίβιο Μαϊτάν. Ο ξεχασμένος γίγαντας του ιταλικού μαρξισμού
218   JOAN SAFONT PLUMED: Η καταλανική κουλτούρα γοητεύεται από τον ποιητή Καβάφη
231   ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΛΟΥΚΗΣ: Θανάσης Λάμπρου, Τριλογία
235   ΕΛΕΝΑ ΑΒΡΑΜΙΔΟΥ: Στα ίχνη του Μανώλη
239   ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ: Όταν έκλασε η Μπάρμπι
241   ΝΙΚΟΣ ΛΕΚΚΑΣ: Ρέκβιεμ για τον Γιώργο Δρανδάκη
242   ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΡΑΝΔΑΚΗΣ: Ονομάζομαι Γεώργιος Θ. Δρανδάκης
244   ΝΙΚΟΣ ΛΕΚΚΑΣ: Ο ουμανισμός του Ραγκίπ Ντουράν
245   Γιώργος Ανέστης, Νύχτες ραδιοφώνου
245   ΛΕΝΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΟΥ: Κείμενα
249   ΤΟΥΛΑ ΠΑΠΑΠΑΝΤΟΥ: Για την ύστατη νουβέλα του Πρόδρομου Μάρκογλου
253   ΚΩΣΤΑΣ ΖΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δημήτριος Βέσκος (1940-2024). Εργογραφία
255   ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ

_____
ΕΝΕΚΕΝ
Εκδότης διευθυντής: Γιώργος Γιαννόπουλος
Προξένου Κορομηλά 37
Θεσσαλονίκη 546 41
τηλ. φαξ: 2310260597
e-mail: eneken@hotmail.com
http://enekenperiodiko.blogspot.com/
ISSN 1107-186

Αλήτις Τσαλαχούρη, "Σάκος του μποξ"

Σάκος του μποξ

Πεζοποίηση γραμμένη σαν τηλεγράφημα

(επιλογές)

Σπίτια στη Σελήνη -Ο πιο μοναχικός άνθρωπος στη Γη-Σύμφωνα με τους λίγους συγγενείς-Πριν επιστρέψει στο Σύμπαν από αρρώστια-Συμβολαιογράφο καλεί-Και παρ’ όλες τις αντιρρήσεις και τα εμπόδια-Για την αξιοπιστία τέτοιας διαθήκης-Αφήνει στα τρία αδέλφια της και τέσσερα ανίψια-Τα φανταστικά της Σπίτια στη Σελήνη-Που από μικρή έχει χτίσει-Για να κατοικεί μόνο εκείνη-Μακριά απ’ της ανθρωπότητας την ταραχή και τη φρίκη-Στις δύο αδερφές της αφήνει τα Σπίτια στη Θάλασσα των Βροχών-Στη Θάλασσα των Κρίσεων-Και στη Λίμνη της Λησμοσύνης-Στα τέσσερα ανίψια-Τα Σπίτια στων Καταιγίδων τον Ωκεανό-Στη Θάλασσα των Κυμάτων-Και στη Λίμνη της Ελπίδας-Και στο μεγαλύτερο αδερφό-Τα σπίτια στη Θάλασσα της Ηρεμίας και στη Λίμνη της Καλοσύνης-Όταν ο συμβολαιογράφος ολοκληρώσει την ανάγνωση της παράξενης διαθήκης-Οι κληρονόμοι ούτε θα ξαφνιαστούν ούτε θα αισθανθούν αμηχανία-Αλλά θα το αποδεχτούν σαν του πιο μοναχικού ανθρώπου τη διαθήκη-Και θα αποχωρήσουν σιωπηλοί-Για να επιστρέψουν στο επίγειό τους σπίτι-Και στην καθημερινή ρουτίνα-Που δεν περιλαμβάνει-Δυστυχώς-Καμία της Σελήνης τοποθεσία-





Ψίχουλα -Ο δρόμος και μία κουβέρτα σπίτι του-Λείπει απ’ τη θέση του-Να ζητιανέψει μες στη θλίψη του-Στη διπλανή γωνία-Που καφετέριες και μαγαζιά-Το πλήθος προσπερνά με αδιαφορία-Μα ένα κορίτσι σταματά-Τυρόπιτες αφήνει στην κουβέρτα-Πλακώνουν περιστέρια-Τις τρώνε φρενιασμένα-Κι αυτός-Που ο δρόμος και μια κουβέρτα σπίτι του-Μ’ όλη τη θλίψη του-Επιστρέφει απ’ τη διπλανή γωνία-Βρίσκει τα φαγωμένα περιστέρια-Τρώει τα ψίχουλα-Το πλήθος προσπερνά με αδιαφορία-





Θύματα μιας σόμπας -Την πεπρωμένη μέρα-Βαράει πίσω του την πόρτα-Να συνεχίζει τη ζωή του-Όπως τον έμαθαν-Να φέρεται στα θηλυκά σαν ζώα-Κι αυτή-Μ' αίμα στο στόμα-Αίμα πιτσιλισμένο στα σεντόνια-Που θέλει να νομίζει-Πως είναι οι παπαρούνες που μάζευε παιδάκι-Με τους γονείς της σε μια βόλτα-Μονάκριβη θύμηση στα χρόνια-Και τυλιγμένα πάνω της-Παιδιά με χέρια και με πόδια-Στην τηλεόραση μια παρουσιάστρια χαζογελάει σε μια κατσαρόλα-Κι αυτή βλέπει τη σόμπα-Παίρνει πετρέλαιο-Για να φανεί πως είχε διαρροή-Το ρίχνει γύρω γύρω- Ψηλώνει ο νους της δίχως όρια*-Πετάει ένα σπίρτο-Το σπίτι παραδομένο σε μια φλόγα-Μαζί κι οι παπαρούνες που μάζεψε παιδάκι-Μονάκριβη θύμηση στα χρόνια-Θα τους αποχαιρετούσε η κοινωνία-Που τους μισόβλεπε με θλίψη-Σαν θύματα μιας σόμπας-Δεν θα την έβλεπαν ξανά με μούτρα μπλαβιασμένα-Και τα παιδιά δεν θ’ αντικρίζαν’ φοβισμένα-Τη βία μες στο σπίτι-Θα τους αποχαιρετούσε η κοινωνία-Που τους μισόβλεπε με θλίψη-Σαν θύματα μιας σόμπας-


_________________
* Ψηλώνει ο νους της-φράση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη από την “Φόνισσα”





“Αθώα χιονισμένα” -Με εισαγγελική στην κλινική-Την πήραν απ’ το σπίτι της γυμνή-Από μια λίμνη με σκουπίδια-Με πλάτη γυρισμένη στη ζωή-Όταν πεθαίνουν οι γονείς της σε ένα μήνα-Πιότερο η μάνα-Της κοστίζει στην ψυχή-Σαν να τη δάγκωσε του πόνου ο καρχαρίας Απ’ το δωμάτιο δεν έβγαινε στιγμή-Για προαυλισμό ή τη θλιβερή ψυχαγωγία-Στην τραπεζαρία για πρωινό και για φαΐ-Ούτε που μίλαγε ποτέ της με κανέναν-Στο διάδρομο με βήματα κοφτά-Και με τα μάτια απλανή-Σκοτεινιασμένα-Πήγαινε πάνω-κάτω-Και θαρρείς-Πως κάπου μίλαγε-Γιατί άκουγες κουβέντα -Στο επισκεπτήριο πάντοτε αδερφός -Περπάταγε στο διάδρομο μαζί της-Τη χτένιζε με χέρια τρυφερά-Να ξαναμοιάσει με ένα όμορφο κορίτσι-Κάποια φορά που περπατούσαμε μαζί-Με ξεχασμένο αυτόν που μίλαγε στην κρίση -Μου λέει πώς φύγαν’ σε ένα μήνα οι γονείς-Ο ένας προδόθηκε απ’ την άτιμη αρρώστια -Κι η μάνα άντεξε ένα μήνα χωριστά -Κι όταν κηδεύτηκε -Βαρύς ήταν χειμώνας-“Χιόνιζε τόσο που τα δάκρυα παγωμένα-Όλα κατάλευκα κι αθώα χιονισμένα”-Tης είπα τότε ας μην πιστεύω στο Θεό -“Η προγιαγιά μου η σοφή-Μικρασιάτισσα που φώναζαν ‘‘Καλέκα’’-Δηλαδή ‘‘Καλή μου’’ απ’ την ομορφιά της στην ψυχή-Όταν κηδεύτηκε και χιόνιζε ο κόσμος-Είπανε κάποιοι σαν να λέγαν’ προσευχή -Όσοι κηδεύονται κι ο κόσμος ρίχνει χιόνι- Σημαίνουν άνθρωποι που υπήρξανε στη γη-Αγγελικοί-Και έτσι ο Θεός το ξεπληρώνει-”-Μου χαμογέλασε και ύστερα απ’ αυτό-Όποτε ήθελε να κάνουμε μαζί-Στο διάδρομό της-Μία βόλτα -Μου ’λεγε-“Έλα -Χιονίζει σήμερα πολύ-Όλα είν’ κατάλευκα και αθώα -Χιονισμένα”-





Διαμερίσματα σκηνές εγκλημάτων -Διαμερίσματα σκηνές εγκλημάτων-Η τηλεόραση στον τόπο συμβάντος-Η κορδέλα της Σήμανσης σέρνεται κάτω-Οι αυτόπτες δηλώνουν τη φρίκη-Σφαίρες πέφτουν απ’ το Χαλέπι ως το Μέξικο Σίτι-Διακοπή για διαφημίσεις-Περιπολικά με Αγιάννηδες και τα ψωμιά τους-Είν’ λαγούμια τα υγρά βλέμματά τους-Οι τοίχοι δίνουν χαριστική στους κροτάφους-Σφαίρες πέφτουν απ’ το Χαλέπι ως το Μέξικο Σίτι-Διακοπή για διαφημίσεις-Διαμερίσματα σκηνές εγκλημάτων-Ουρλιάζουνε οι γάτες των κάδων- Πατάς σε άστεγους-Για να πας να ψωνίσεις Σφαίρες πέφτουν απ’ το Χαλέπι ως το Μέξικο Σίτι-Διακοπή για διαφημίσεις- Διαμερίσματα σκηνές εγκλημάτων Πιτσιρίκια τραβούν με τα κινητά τους-Ενός παιδιού που ‘δείραν- τα μάτια τα μαύρα- Το ανεβάζουν στο Τικ Τοκ να γίνει βάιραλ-Σφαίρες πέφτουν απ’ το Χαλέπι ως το Μέξικο Σίτι-Διακοπή για διαφημίσεις-Διαμερίσματα σκηνές εγκλημάτων-

Αλήτις Τσαλαχούρη, "Διαμερίσματα σκηνές εγκλημάτων"

Ο “Σάκος του Μποξ” διαδραματίζεται στη Μητρόπολη των Θαυμάτων και της Απελπισίας-Και πρωταγωνιστούν σπουργίτια-Που συλλαμβάνονται γιατί ζητούν ψωμί σε περβάζια-Μια κλέφτρα του Χρόνου-Ο πιο μοναχικός άνθρωπος που έζησε στην γη-Ένα κορίτσι που θέλει να χορεύει σε ένα κωλόμπαρο-Την “Λίμνη των Κύκνων”-Ένα κορίτσι που συλλαμβάνεται γιατί πετάει σε διάφορα σημεία της Μητρόπολης “Προκηρύξεις μοναξιάς”-Ένα κορίτσι που διηγείται την πιο τρυφερή ιστορία για το “τηλέφωνο του Ανέμου” στην μακρινή Ιαπωνία-Κάποιος που παραγγέλνει στον Πολυχώρο Προσομοίωσης − “Τεχνητές Αναμνήσεις” -Την προσομοίωση με την μητέρα του να τρέχει στη θάλασσα-Που ως παλιά φύση δεν υπάρχει πια στην Νέα Ανθρωπότητα - Οι ασθενείς στην αίθουσα θεραπειών ενός ψυχιατρείου που κυνηγούν ένα μπαλόνι που βλέπουν μόνο αυτοί-Σαν τον παιδί που δεν υπήρξαν και τους οδήγησε εκεί- Ο “Σάκος του Μποξ” διαδραματίζεται στη Μητρόπολη των Θαυμάτων και της Απελπισίας-

Από το οπισθόφυλλο της έκδοσης

Από τη συλλογή «Σάκος του μποξ», εκδ. Οδός Πανός, 2025.

Η Αλήτις Τσαλαχούρη γεννιέται στην Καμίνα της Κεντρικής Αφρικής-Από γονείς μετανάστες-Από το 1974 ζει στην Ελλάδα-Εργάζεται από δεκαέξι ετών σε εφημερίδες και περιοδικά στο τμήμα της διόρθωσης και αποχωρεί για λόγους ψυχικής υγείας το 2010-Σπουδάζει στη Σχολή Σταυράκου-Αναγκαστικά-Σκηνοθεσία-Γιατί δεν υπήρχε τμήμα σεναρίου-Και πραγματοποιεί μια ταινία μικρού μήκους με τίτλο “Οι δρόμοι περνάνε μέσα από τις πόλεις” βασισμένη σε διήγημα του Μπουκόφσκι-Η οποία παίζεται στο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας-Το 2016-Ο ποιητής και εκδότης Γιώργος Χρονάς της δίνει την ευκαιρία να περπατήσει στο δρόμο της Οδού Πανός- Εκδίδοντας το πρώτο της βιβλίο στις εκδόσεις της οδού Πανός- με τον τίτλο Το “Καρουσέλ του Τσε Γκεβάρα”-το 2020 θα εκδώσει πάλι από τις εκδόσεις της Οδού Πανός-Την δεύτερη ποιητική της συλλογή με τίτλο-“'Κάθαρμα”-Τον Φεβρουάριο του 2024 παρουσιάζονται στο Θέατρο Τέχνης υπό τον τίτλο “Τραγούδια”-Τέσσερα τραγούδια σε στίχους της-Με μουσική του αδερφού της συνθέτη Φίλιππου Τσαλαχούρη και την ηθοποιό Λουκία Μιχαλοπούλου- Η πρώτη εκτέλεση των τραγουδιών είχε γίνει με τη φωνή της Λένας Κιτσοπούλου-Τον Απρίλιο του 2024- Παρουσιάζει για πρώτη φορά στο YouTube τη συλλογή της “Μια ωραία πεταλούδα”- Πεζοποιήματα με την συνοδεία μουσικής-Ποιήματά της έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά-Τη γραφή της την ονομάζει “πεζοποίηση γραμμένη σαν τηλεγράφημα” και δεν περιέχει σημεία στίξης-Την στίξη την κατάπιε η ψυχιατρική αγωγή-Αφήνοντας μόνο μια παύλα-

Τόλης Νικηφόρου, "συστατικά στοιχεία του καπνού"

φως στο χαρτί


όταν δεν έχεις έμπνευση
η λύση είναι απλή
ψηλά το χέρι απλώνεις
και κατεβάζεις στο χαρτί
ένα μακρινό αστέρι
με τις θερμές αχτίδες του
εκείνο να γράψει το ποίημα

να μη σκορπίζεται
στο χάος τόσο φως





μάθε το


αν σε αιφνιδιάζει ένα σπουργίτι
και σε θαμπώνουν οι κίτρινες πεταλούδες
αν σου χαμογελάει ένα μικρό παιδί
κι εσύ χαϊδεύεις τρυφερά ένα γατάκι
αν ένα βλέμμα της σε πυρπολεί

είσαι ποιητής κι ας μην το ξέρεις





ή μήπως χάδι;


αντικατοπτρισμός στην έρημο
έχουν γίνει οι αγαπημένοι μας

σε μακρινή κι απρόσιτη βουνοκορφή
πηγή με πεντακάθαρο νερό

στον ουρανό διάπυρος μετεωρίτης
μια ανεξίτηλη σφραγίδα στην ψυχή

ή μήπως χάδι από τα παιδικά μας χρόνια
κι εμείς να γείρουμε σε γαλήνιο ύπνο;





ποιητική συλλογή


κάτω από το ποίημα των ματιών
ποίημα είναι το χαμόγελό σου
όπως και στις λέξεις σου ή μουσική
ποίημα το ανάλαφρο περπάτημα
και η αύρα που σε περιβάλλει

το κάθε τι φανερό ή κρυφό σου
είναι ένα ζωντανό ποίημα
και όλα μαζί αρμονικά συνθέτουν
την ποιητική συλλογή με τ’ όνομά σου





συστατικά στοιχεία του καπνού


βιβλία
χιλιάδες βιβλία
ξένα και δικά μου
βιβλία και φωτογραφίες
μνήμες
ατέλειωτες μνήμες

όλα όσα έζησα και αγάπησα
όλα όσα είμαι
συστατικά στοιχεία του καπνού
σε μια αόρατη καμινάδα





Από τη συλλογή «συστατικά στοιχεία του καπνού», εκδ. Μανδραγόρας, 2025.

Παρουσίαση Βιβλίου: Έταμπελ Νιώπα “Σπείρα” / Δημόσια Βιβλιοθήκη Βέροιας, Δευτέρα 17 Μαρτίου

Ε ί μ α ι
 
KRAMA ή Hans
 
{Πτήση δοτική}
 
 
Θέατρο εν θεάτρω. Πόλη εν τη σκηνή.
Μυστήρια bucca συλλαβίζει. Test. Self test.
Πλατεία. Ξηρασία. Αόρατες κουρτίνες οριοθετούν.
Το σκοτάδι στο χέρι μου – το εισιτήριό μου.
Τα παρασκήνια – πού;
 
Ηθοποιός μες στη σβησμένη πόλη. Σενάριο σε εσωτερική πτήση.
Εύθραυστοι εναέριοι δρόμοι.
Ο σύμμαχος άνεμος ωθεί και μου κλείνει τα μάτια.
Ένα φωτισμένο λυχνάρι πλέει μέσα μου.
Προς σωτήρια μου ευχές.
 
 
 
 
Από τη συλλογή «Σπείρα», εκδ. Περισπωμένη, 2024.

Δευτέρα 17 Μαρτίου, στις 6.00 το απόγευμα

στην αίθουσα εκδηλώσεων της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Βέροιας

θα χαρούμε να σας δούμε στην παρουσίαση της ποιητικής συλλογής

της Έταμπελ Νιώπα

Σπείρα

Μια ξεχωριστή λογοτεχνική βραδιά θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν οι φίλοι της ποίησης τη Δευτέρα 17 Μαρτίου στις 18:00, στην Αίθουσα εκδηλώσεων της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Βέροιας, όπου θα παρουσιαστεί η νέα ποιητική συλλογή της Έταμπελ Νιώπα, με τίτλο «Σπείρα».

Η εκδήλωση αποτελεί μια γιορτή για τον ποιητικό λόγο, φέρνοντας στο προσκήνιο το έργο της δημιουργού, το οποίο επιχειρεί να χαρτογραφήσει την ανθρώπινη εμπειρία μέσα από ένα σπειροειδές ταξίδι λέξεων, εικόνων και συναισθημάτων. Η ποίηση της Νιώπα, βαθιά στοχαστική και πολυδιάστατη, πλέκει μοτίβα σκέψης και ύπαρξης, αποκαλύπτοντας αλήθειες που άλλοτε ψιθυρίζονται και άλλοτε αντηχούν δυνατά μέσα μας.

Την ποιήτρια και το ποιητικό της έργο παρουσιάζουν: Γιάννης Αγγέλογλου, Αθηνά Αγουράτσιου, Γιάννης Καισαρίδης, Δήμητρης Καπετανάκης, Δημήτρης Γ. Παπαστεργίου, Παύλος Παρασκευαΐδης, Γιώτα Σαββαΐδου.

Οι ομιλητές, προσεγγίζοντας τη «Σπείρα» από διαφορετικές οπτικές γωνίες, θα αναδείξουν τις θεματικές της συλλογής, τη μουσικότητα του λόγου και την εσωτερική της ένταση, φωτίζοντας τη δημιουργική πορεία της ποιήτριας.

Η είσοδος στην εκδήλωση είναι ελεύθερη για το κοινό, προσφέροντας την ευκαιρία σε όλους να έρθουν σε επαφή με τη σύγχρονη ποίηση και να μοιραστούν στιγμές έμπνευσης και στοχασμού.

Σχετικοί σύνδεσμοι:
https://www.pliroforiodotis.gr/index.php/news/culture-menu/book-menu/104608-parousiasi-tis-poiitikis-syllogis-speira-tis-etampel-niopa-sti-veroia
 
https://faretra.info/2025/03/13/parousiasi-vivliou-etampel-niopa-speira-dimosia-vivliothiki-veroias-deftera-17-martiou/

Κυριώτισσας Ουτοπία,

Ρήγα Φεραίου 25, 59132 Βέροια

Fb: Κυριώτισσας Ουτοπία

Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας,

Έλλης 8, 59132 Βέροια

Τ 2331024494 http://www.libver.gr

Μαργαρίτα Παπαμίχου, "Περπατώ εις το δάσος"

Φωτογραφία: Μαργαρίτα Παπαμίχου

Περπατώ εις το δάσος

Εγώ μάζευα λουλουδάκια
και το καλάθι μου γέμιζε αγκάθια


*   *   *



Μου έριχναν χαλίκια
μη χάσω το δρόμο για το γυρισμό
έγδαρα τις πατούσες μου
κι ο δρόμος δρόμος


*   *   *



Πάνω στο ξερό μου φύλλο
ταξίδεψα όλο τον σπασμένο κόσμο


*   *   *



Κανείς δεν μπόρεσε να με ξυπνήσει
Με ποίηση κι όνειρο
ανάρρωσα από τη ζωή


*   *   *



Πέθαινε της πείνας
Τι να έκανε δηλαδή
Αν δεν μ’ έτρωγε
νεκρός πώς θα με αγαπούσε


*   *   *



Όχι αυτό το φιλί
δεν ήταν στολιδάκι
να το κρεμάσω στα χείλη
Ήταν από άλλο παραμύθι


*   *   *



Εντάξει μικρή ήμουν
αλλά και τώρα που μεγάλωσα
παραμύθια ακούω


 
                           Μαργαρίτα Παπαμίχου
 
 
 
 
 

Η Μαργαρίτα Παπαμίχου γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Είναι εκπαιδευτικός, εμψυχώτρια θεατρικού παιχνιδιού. Ποιήματά της έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά, ποιητικές συλλογές, ιστοσελίδες ποίησης και ποιητικά ημερολόγια. Το 2021 εξέδωσε το πρώτο της ποιητικό βιβλίο με τίτλο «Μπλε ξαφνικό» (εκδ. Όστρια).

 
 
 
Πηγή για τα ποιήματα και τη φωτογραφία, η σελίδα της Μαργαρίτας Παπαμίχου στο facebook (18/12/2024).

Κώστας Θ. Ριζάκης, "το όπλον φωτοδότη"

το όπλον φωτοδότη


όταν τυχόν ετύγχανεν της προσοχής
των άλλων χαίρονταν βέβαια πολύ(ν)
απροκαλύπτως έβγαζεν καλόν τότε
εαυτόν αλλά σε αντίθετον περίπτωσιν
δεν δάκτυλον κινούσεν μοναχοφάη τόν
ανέβαζαν παρτάκια τόν χλευάζαν’ έτσι
λοιπόν ο ποιητής φτυσμένος πια από χέρι

κονταροκτύπησε ουρανόν λαμπερά φέξαν’ τ’ άστρα


                                                   Κώστας Θ. Ριζάκης

Ο ποιητής Κώστας Θ. Ριζάκης (Λαμία, 1960) εξέδωσε δεκαέξι συλλογές, τη μία συγκεντρωτική (των εξ πρώτων ‒ γ΄ επαν. Κουκκίδα 2020). Διηύθυνε ή και συνδιηύθυνε επτά έως τώρα (σε εννέα εν συνόλω περ.) λογ. περιοδικά. Επίσης, επιμελήθηκε περί τα 200 βιβλία (ιδία ποιητικά), αρκετά αφιερώματα σε έντυπα άλλων, καθώς και τιμητικούς τόμους σε μορφές (Κ.Ε. Τσιρόπουλο, Γ. Πέγκλη, Μ. Μέσκο, Ο. Αλεξάκη, Σ. Σαράκη, Ζ. Σαμαρά, Β.Π. Καραγιάννη, Δ. Αγγελή, Γ.Χ. Θεοχάρη, Κ.Α. Κρεμμύδα, Σ.Σ. Σταμπόγλη ‒ τα τελευταία 2 υπό έκδοσιν) τής λογοτεχνίας μας. Ενασχολείται δε και συνεχίζει, με τη σύγχρονη γυναικεία γραφή (Ζ. Δαράκη, Λ. Παππά, Μ. Καραγιάννη, Κ. Κούσουλα, Χ. Κουτσουμπέλη, Έ. Λάγκε, Έ. Κορνέτη, Ν. Κεσμέτη, Κ. Ρουκ, Μ. Κουγιουμτζή, Α. Μπακονίκα, Ά. Γρίβα, Δ. Δημητριάδου, Ν. Χαλκιαδάκη, Δ. Μήττα, Η. Νικοπούλου, Λ. Καλλέργη). Πρόσεξε πολύ όσους νεώτερους άξιους. Τελευταία του συλλογή (με τον Σταύρο Σταμπόγλη) η, πυξίδα ουρανομήκης, εκδ. Παρέμβαση 2023. Έχουν γραφεί και εκδοθεί πολυάριθμα μελετήματα για το ποιητικό του έργο.

Πρώτη δημοσίευση

Στην εικόνα: Adolf Schrödter, «Don Quichotte reading in his armchair» (1834).

Πηγή για την εικόνα: Wikimedia Commons.

Πωλλέτα Ψυχογυιοπούλου, "Αποστάτες Άγγελοι"

Υπέρ ψυχών


Δίστασε·
βαρύθυμη έγειρε στο μαξιλάρι.
Ερωτοκέρι μνήμης ανάβει συνεχώς
κι η πεταλούδα
πεταρίζει επίμονα
στα βλέφαρά της.
Δίπλα της… οι νεκροί
οικεία εμμονή.
Θέση πάντα τους κρατά
ασφυκτιά και αναπολεί.

Χωρίς αυτούς ανούσια η ζωή.

Κάνει κρύο εδώ πέρα.
Ένα ποίημα αλλιώτικο αναδεύεται
υπέρ ψυχών.





Κλαδιά κεριά


Ανταύγειες σκορπίζουν
σε δέντρα σβησμένα
πενθούν τα πεσμένα φύλλα.

Κορμοί γυμνοί
σαλιγκαριών οικίες
καβούκια καρμικά
τη γύμνια τους θάβουν
σε γυμνό δάσος.

Φύση νεκρή στη γιορτή ανοιχτή
κερένια κλαδιά
στάλες στάζουν δροσιάς
σε υπόγειες θλίψης στοές.

Αντιφέγγοντας κέρινο φως
σέρνουν μελαγχολία
στο θολό μου τοπίο.
Κι ο κόσμος μόνον νύχτα.





Μωβ


Ο κάμπος στα μωβ
τάφους καταμετρώ
ζωντανών και νεκρών
στις οδούς της οδύνης
έντονη φωλιάζει ευωδιά·
σκέψεις μετέωρες
ραμφίζουν της ψυχής τα μονοπάτια
και τα μαυροπούλια.

Φτεροκοπώντας
στο άφεγγο σκοτάδι
βραδινή ζωγραφιά
κρώζουν κύματα θανάτου
ακαταπαύστως.





Εκ του τάγματος δαιμόνων


Μαύρες φτερωτές μορφές
εξόχως γοητευτικές
μυριάδες μυριάδων
δαίμονες
από το παραπέτασμα
και έξω δεξιά του εγκεφάλου,
κοσμώντας το κεφάλι
συνείδηση νεκρώνουν.

Επιμελώς πασχίζουν
στη σχιζοφρένεια να συρθώ
με πλήθος εγγενή συμπτώματα.

Το κορμί ανελέητα κεντρώνουν
στο άυλο εισδύουν
τον πόνο αισθητοποιούν.
Μέγγενη στο κρανίο
τρεις χιλιάδες άγγελοι*
πλάσματα διφορούμενα
σαν σαμιαμίδια, σκύλοι, γάτες,
φίδια κροταλίες,
ακονίζουν απειλητικά τα δόντια τους
και λησμονώ αλγόριθμους, διανύσματα,
      εξισώσεις.

Η αγάπη μηδενίζεται
η πίστη αφανίζεται.

Η διάγνωση;
διαταραγμένη θερμορύθμιση των νευρώσεων.


_________
* «Τρεις χιλιάδες άγγελοι» του Σεφέρη, που «μάζεψαν τα φτερά τους και γενήκαν/ ένα σκυλί/ ξεχασμένο/ που γαυγίζει/ μοναχό/ και γυρεύει τον αφέντη του/ ή τη δευτέρα παρουσία/ ή ένα κόκκαλο» («Ο κ. Στρατής Θαλασσινός»).





Οι κούκλες


Οι κούκλες μου κομψότης ιδανική
κοσμούν και την ενήλικη ζωή μου
με σιωπή που ταιριάζει στη δική μου
ξυπνούν μέσα μου διάθεση μητρική.

Οι κούκλες μου συντροφιά ονειρική
τα μοναδικά της ζωής παιδιά μου
γεμίζουν ευωδιά την αγκαλιά μου,
στήνοντας συγχορδία φανταστική.

Βλέφαρα ανοιγοκλείνουν πονηρά
παιχνίδια στον νου ακροβολισμένα
με φωνάζουν νύχτα μέρα ηχηρά.

Πάνινες, πορσελάνινες στη σειρά.
Σαν παιδάκια σε ράφια θρονιασμένα
παιχνιδίσματα του μυαλού νοσηρά…





Από τη συλλογή «Αποστάτες Άγγελοι», εκδ. Κουκκίδα, 2024.

Εικόνα εξωφύλλου – εικαστική επιμέλεια:  Μαρία Μελίτα Ψυχογυιοπούλου.




Η Πωλλέτα Ψυχογυιοπούλου είναι φιλόλογος και βιβλιοθηκονόμος. Κατέχει μεταπτυχιακούς τίτλους α) στη Διοίκηση Σχολικών Μονάδων και β) στις Επιστήμες της Αγωγής με ειδίκευση στη Δημιουργική γραφή (κατεύθυνση εκπαίδευση). Διετέλεσε από το 2011 έως το 2018 Σχολική Σύμβουλος φιλολόγων Αχαΐας.
Έχει διδάξει τα μαθήματα: δημιουργική γραφή, λαογραφία και λαϊκός πολιτισμός, τοπική ιστορία, βιβλία-βιβλιοθήκες στα Κέντρα Εκπαίδευσης Ενηλίκων. Έχει λάβει μέρος ως εισηγήτρια σε επιμορφωτικές ημερίδες και συνέδρια καθώς και ως εμψυχώτρια σε βιωματικά εργαστήρια δημιουργικής γραφής. Άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Έχει γράψει τα βιβλία: Ο διερωτών των αοράτων οδών (Γραφομηχανή, 2019), μια κριτική μελέτη έργων του Γιώργου Παναγιωτίδη, από κοινού με την Ελένη Κοφτερού την ποιητική συλλογή Σταγόνες στίχοι (Λεξίτυπον, 2023) και την ποιητική συλλογή Αποστάτες Άγγελοι (Κουκκίδα, 2024).

Έφη Καλογεροπούλου, "Στο μονοπάτι των σκύλων"

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΜΟΥ ΔΕΞΙΑ
ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΑ ΔΕΝΤΡΟ


Τα δεμένα ζώα
που χάθηκαν με έναν τελευταίο καλπασμό
στα όνειρά τους
μια πυρακτωμένη στιγμή του χρόνου
τόση δα, στιγμή σφιχτά δεμένη
σε φράχτη που άρπαξε φωτιά

Τα δεμένα πόδια των δεμένων
ζώων
που καλπάζουν χρόνια
ασάλευτα και στέκονται όρθια
υπομονετικά σα δέντρα
μπροστά σε συμφορά
τα είδα
να με κοιτάζουν

Κι ήθελα στη θάλασσα το βλέμμα μου
να στρέψω άλλο να μη βλέπω
και γύρισα το κεφάλι
θάλασσα μόνο να δω

μα θάλασσα πια δεν υπήρχε





ΣΩΜΑ ΜΕ ΣΩΜΑ


Υπάρχουν ιστορίες ολόκληρες
που μοιάζουν με αμμόλοφους
πατάς πάνω τους και βουλιάζεις
σε αμίλητο παράπονο
Άλλες χάσκουν ανοιχτές, ερείπια
που τα ρήμαξε ο χρόνος
Κι άλλες κρεμασμένες στη ράχη
μιας λέξης μένουν εκεί μετέωρες
για πάντα

Να ζεις γενναία τη φθορά σημαίνει
να διασώζεις το άφθαρτο
μες στην αγάπη

Από την ενότητα «Χώμα»

ΙΟΥΛΙΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ


Έρχομαι απ’ τη χώρα που κανείς
δεν είναι για κανέναν
άγριο αίμα από χαρτί είν’ τα παιδιά μου
χαρά που με έσπρωχνε κοντά σου
λέξεις που δεν είχα κι άλλες που άνθιζαν

Άνοιγε τότε η αυλαία και ξεσπούσε
η ομορφιά σαν απειλή

— είμαστε ζωντανοί λοιπόν;





ΛΕΥΚΟ


Ν ύ χ τ α
Η λέξη αυτή έχει σκοτάδι
Τη δίπλωσε
μα δεν χωρά πια πουθενά

Έκλεισε τα μάτια

Χιονίζει
σε μια απόσταση που δεν μπορεί πια
να διακρίνει

Από την ενότητα «Νύχτες»

ΙΣΩΣ Η ΣΙΩΠΗ


Απόψε
Καθώς βαδίζει δίπλα στο ποτάμι
ρίχνει τα φύλλα της σα δέντρο

Η σιωπή της γλιστρά σαν λάμψη
πάνω στο νερό

Νιώθει ευτυχισμένη από τύχη
Χρήσιμη ίσως όσο μια καρδιά
ή όσο ένας μικρός
κόκκος σκόνης

Από την ενότητα «Ίσως η σιωπή»

Η έβδομη ποιητική συλλογή της Έφης Καλογεροπούλου επιχειρεί να συνδέσει —με υπαρξιακή ένταση και λυρικές αρθρώσεις— τα αιχμηρά θραύσματα της μνήμης, τις χειροπιαστές ψηφίδες της ζωής, τις αιφνίδιες αιωρήσεις του αοράτου. Πρόκειται για μια περιδιάβαση σε ό,τι διασώζει η μνήμη, για μια οντολογική περιπλάνηση στον χρόνο και τον χώρο, όπου η αβεβαιότητα και το τυχαίο κυριαρχούν σε έναν ορίζοντα διαρκούς μεταμόρφωσης.

Από την έκδοση

Από την ποιητική συλλογή «Στο μονοπάτι των σκύλων», εκδ. Περισπωμένη, 2024.




H Έφη Καλογεροπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι φυσικός και θεατρολόγος και εργάζεται στην εκπαίδευση. Ποίησή της και θεατρική κριτική έχει δημοσιευτεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά, σε ανθολογίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και έχει μεταφραστεί στα αγγλικά, ισπανικά, γερμανικά και ιταλικά. Συμμετείχε στα 5ο και 7ο διεθνές φεστιβάλ ποίησης Αθηνών. Ήταν φιναλίστ του ευρωπαϊκού διαγωνισμού ποίησης Mediterranean Poetry Prize (Ρώμη, 2021). Είναι μέλος του Κύκλου Ποιητών.
Έχει εκδώσει της ποιητικές συλλογές:
Σκεύη ταξιδίου, Ενδυμίων, 2008.
Ήχος από νερό, Ενδυμίων, 2010.
Άμμος, Μετρονόμος, 2013.
Έρημος όπως Έρωτας / Desert as Desire, δίγλωσση έκδοση, μτφρ. Γιάννη Γκούμα, Μετρονόμος, 2015.
Χάρτης ναυαγίων / Chart of shipwrecks, δίγλωσση έκδοση, μτφρ. Γιάννη Γκούμα, Μετρονόμος, 2017.
Στην εξορία του βλέμματος / Banished look, δίγλωσση έκδοση, μτφρ. Γιάννη Γκούμα, Κουκκίδα, 2019.
Στο μονοπάτι των σκύλων, Περισπωμένη, 2024.