Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2025

Βαλζύνα Μορτ, "Ζαν Πωλ Μπελμοντό" (Απόδοση, Επίμετρο: Σοφία Γιοβάνογλου)

 


 
Βαλζύνα Μορτ | "Ζαν Πωλ Μπελμοντό" | 2009

(Απόδοση, Επίμετρο: Σοφία Γιοβάνογλου)


αρχίζει με το πρόσωπό σου από πέτρα
όπου τα χείλη αναπαύονται σαν δύο φώκιες
σε παραθαλάσσια αχλύ από καπνό τσιγάρου
κυκλοφορείς ανάμεσα στους δρόμους—
το να τους αριθμείς
είν’ άχρηστο όσο το να κατονομάζεις κύματα.

                        (αυτή η πόλη για έναν λόγο είναι τόσο γοητευτική—
                        έχει φτιαχτεί απ’ το πλευρό σου)

συνεχίζει με το
       σημαδεμένο από το φόρεμα
κορμί μου. στέκομαι στο όριο
επάνω σε τακούνια που μοιάζουνε σαν έκτα δάχτυλά μου
και σου δείχνω
κάπου να παρκάρεις.

το ίδιο βράδυ
πλαγιάζοντας μαζί σου
                                          στην αυλή των σκύλων
          —λουλούδια μού δαγκώνουνε την πλάτη!—
ψιθυρίζεις:

                    όσο πιο πολύ κοιτώ τα κέρματα στις ρώγες σου
                    τόσο πιο καθαρά βλέπω στο προφίλ σου τη Βασίλισσα.

για σένα, σώμα και χρήμα είναι το ίδιο
όπως το αβγό και η κότα.
το «γυναικείο πορτοφόλι» σαν μεταφορά
σού διαφεύγει.
κλέβοντας, σου αρέσει να ψελλίζεις:
ένα πορτοφόλι είν’ ένα πορτοφόλι είν’ ένα πορτοφόλι είν’ ένα πορτοφόλι.
επίσης:
ένα πραγματικό πορτοφόλι μες στο χέρι σου αξίζει
όσο δυο πορτοφόλια μεταφορικά πάνω στο στόμα σου.

μου λένε πως
               είσαι ένα σώμα
                            δεμένο στην ακτή από το σκουριασμένο αίμα του.
το τραύμα σου πάνω στο στήθος σου μπλαβίζει σαν κοράκι.
τους λέω —όπως συμφωνήθηκε— ότι είσαι η δική μου νιότη.
το μήλο που με δάγκωσε για να ξεχάσει τη δική του γνώση.

ο θάνατος βάζει στο χέρι σου σαν ένα χρυσό νόμισμα την κάθε νέα μέρα.
όσο η δωροδοκία μεγαλώνει
να την απαξιώνεις γίνεται δυσκολότερο.
γίνεται πιο δυσβάσταχτο τη χρυσή καρδιά σου να σηκώνεις.

τα χέρια σου γνωρίζουν πως τ’ αμάξι έχει μία μέση
και το όπλο —έναν λοβό.
με πας εκεί που κάποτε σήκωσε ο ποταμός τις φούστες του
και ντροπιασμένος ο Θεός από τη θέα,
διέταξε να καλύψουν την ντροπή με μία πόλη.

η πλατεία του χορού της
τη νύχτα συρρικνώνεται στο μέγεθος
μισανοιγμένου στόματος ενός βρέφους που κοιμάται.
αδύνατον να δω τη διαφορά ανάμεσα στα τεντωμένα χέρια των ζητιάνων
και στων σκυλιών τις γλώσσες που σταλάζουν.
αδύνατον να δεις τη διαφορά ανάμεσα στα πόδια—
              τα δικά μου —των τραπεζιών —των καρεκλών —των άλλων.

αυτή η πλατεία του χορού είναι ένα κλουβί
όπου τ’ ακορντεόν χαμογελούν σε σώματα βιολιών διαμελισμένα.
ζητιάνοι γλείφουν απ’ τα χείλη τους λεπτό αέρα.
γυναίκες στροβιλίζονται στη σάλσα χαράζοντας
το στήθος σου με τις λεπίδες
από τα μεσοφόρια τους τα λερωμένα με παιώνιες.






Το ποίημα στην αγγλική γλώσσα:
Jean Paul Belmondo


it begins with your face of a stone
where lips repose like two seals
in a coastal mist of cigarette smoke
you move through the streets—
listing them
is as useless as naming waves.

                       (that city is so handsome for a reason—
                       it was made out of your rib)

it continues with my
          skidmarked by a dress
body. i stand on the border
on heels like my sixth toes
and show you
where to park.
 
that very night
lying together
                         in the dogs yard
        —flowers are biting my back!—
you whisper:
           the longer i look on the coins of your nipples
           the clearer i see the Queen’s profile.
 
for you, body and money are the same
as the chicken and the egg.
the metaphor of “a woman’s purse”
escapes you.
stealing, you like to mumble:
a purse is a purse is a purse is a purse.
also:
a real purse in your hand is worth
two metaphorical purses over your mouth.

they tell me
          you are a body
                        anchored to the shore by its rusting blood.
your wound darkens on your chest like a crow.
i tell them—as agreed—that you are my youth.
an apple that bit into me to forget its own knowledge.

death hands you every new day like a golden coin.
as the bribe grows
it gets harder to turn it down.
your heart of gold gets heavier to carry.

your hands know that a car has a waist
and a gun—a lobe.
you take me where the river once lifted its skirts
and God, abashed with that view,
ordered to cover that shame with a city.

its dance square
shrank by the darkness to the size
of a sleeping infant’s slightly open mouth.
i cannot tell between beggars’ stretched hands
and dogs’ dripping tongues.
you cannot tell between legs—
                      mine—tables’—chairs’—others’.

that dance square is a cage
where accordions grin at dismembered violin torsos.
beggars lick thin air off their lips.
women whirling in salsa slash you
across the chest with the blades
of their skirts soiled with peonies.






ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Η Βαλζύνα Μορτ (Valzhyna Mort), ποιήτρια και μεταφράστρια, γεννήθηκε στο Μινσκ της Λευκορωσίας (πρώην Σοβιετική Ένωση) το 1981. Το 2005 μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σήμερα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Cornell και γράφει στην αγγλική και τη λευκορωσική γλώσσα, ενώ μεταφράζει από τη λευκορωσική, τη ρωσική, την ουκρανική και την πολωνική γλώσσα. Είναι αποδέκτρια διάφορων υποτροφιών, τιμητικών διακρίσεων και βραβείων. Μεταξύ άλλων, για την ποίησή της γράφτηκε ότι «αντιπαραβάλλει δυναμικά τον λυρικό με τον αφηγηματικό στίχο, φέρνοντας κοντά το παρελθόν και το παρόν, το ατομικό και το συλλογικό» (Paula Erizanu, The Calvert Journal). Η συλλογή της, «Music for the Dead and Resurrected» (FSG, 2020), θεωρήθηκε ένα από τα καλύτερα ποιητικά βιβλία του 2020 από τους «New York Times» και το National Public Radio (NPR), και της απονεμήθηκαν γι’ αυτήν το Διεθνές Βραβείο Ποίησης «Griffin» του 2020 και το Βραβείο «Rilke UNT» του 2022. Η ποιήτρια είναι γνωστή για τις ηλεκτρισμένες απαγγελίες της.
Η Βαλζύνα Μορτ ήταν προσκεκλημένη του Κύκλου Ποιητών στο 11ο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2025).

Το μεταφρασμένο παραπάνω ποίημά της, που απόσπασμά του πρωτοδημοσιεύτηκε από τη γράφουσα στο facebook τον Οκτώβριο του 2014, παρατίθεται εδώ στην πληρότητά του, όπως εμφανίζεται στο αμερικανικό περιοδικό Poetry (Δεκέμβριος 2009). Aνήκει δε στην ποιητική της συλλογή «Factory of Tears» (Copper Canyon Press, 2008). 


Πηγές:
Poetry Foundation
valzhynamort.com/

Πηγές εικόνων:

Η ανάγνωση του ποιήματος από την Βαλζύνα Μορτ στο 2ο Ετήσιο Φεστιβάλ Ποίησης της Νέας Υόρκης στις 22-07-2012:
https://vimeo.com/showcase/2016120?video=46203200


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου