Μαρία Λάτσαρη, "Γιώργος Λ. Οικονόμου, ποιητής, 1960-2024"

Γιώργος Λ. Οικονόμου, ποιητής, 1960-2024

γράφει η ποιήτρια Μαρία Λάτσαρη

Το γράφω για να το πιστέψω- στις 20/01/2024 ο σπάνιος ποιητής και καρδιακός φίλος Γιώργος Λ. Οικονόμου έφυγε από τη ζωή. Ο Γιώργος Λ. Οικονόμου με τις στρωτές κουβέντες, τις ζεστές χειραψίες, την ανοιχτή αγκαλιά, το βαθύ χαμόγελο, τα διαπεραστικά μάτια, το ειλικρινές βλέμμα, την καλή του καρδιά ήταν ένας γνήσιος ποιητής και με αυτή την ιδιότητα αξίζει να τον θυμόμαστε.  Μερικά χρόνια πριν είχε χάσει την αγαπημένη του σύντροφο ζωής Δώρα. Μετά τη μεγάλη αυτή απώλεια ο Γιώργος Οικονόμου κούρνιασε στις λέξεις του και στους φίλους του για να μπορέσει να ανοίξει τα φτερά του και να ξαναπετάξει. Και πέταξε...

                                 Της Δώρας
Θα ξαναβρεθούμε
την ώρα που τα παιδιά
μαθαίνουν το άλφα.
Μ’ ένα χαμόγελο και άδολη ματιά
ρούχα καθαρά, νύχια κομμένα
κανέναν δεν έχουμε να καταδώσουμε
ποιήματα παλιά μας νανουρίζουν.
Θα ξαναβρεθούμε
σε μια αιώνια άνοιξη
την ώρα της Ανάστασης.
Θα είμαι φαντάρος
και θα ’σαι απολυτήριο,
θα είμαι λάθος
και θα ’σαι συγγνώμη,
διψασμένος
κι εσύ νερό,
κυνηγημένος
κι εσύ κρυψώνα.

Θα ξαναβρεθούμε –
σπουργίτι εσύ
ψίχουλο εγώ.

Από τη συλλογή «Γιώργος Λ. Οικονόμου: 15 νέα ποιήματα» (εκδ. Μπιλιέτο, 2020).


Μετά τον θάνατο της Δώρας, ο Γιώργος Οικονόμου έζησε στα όρια σχεδόν του αυτοεγκλεισμού, σαν να προετοιμαζόταν για την αναγκαστική απομόνωση λόγω Covid. Μετά το παρανοϊκό διάστημα της καραντίνας, πέρασε μια περίοδο εξωστρέφειας και όταν έκλεισε το αγαπημένο του στέκι, το καφέ «Γαζία» στο κέντρο της πόλης ξαναμπήκε στο καβούκι του. Στην ποίησή του ο Γιώργος Οικονόμου για να αντιμετωπίσει το αβέβαιο και αδιέξοδο παρόν ψάχνει θαλπωρή στο καταφύγιο του παρελθόντος, στην παιδική ηλικία με τις αξεπέραστες αναμνήσεις, στην οικογένεια και τους φίλους παλιούς και νέους, στην αγαπημένη του που δεν είναι πια εδώ, όπως και η μάνα και ο πατέρας. Κυρίαρχο είναι το στοιχείο της μοναξιάς στην ποίησή του, το οποίο όμως επιδρά λυτρωτικά στους αναγνώστες διότι ο Γιώργος Οικονόμου, σχήμα οξύμωρο, λιτανεύει τη μοναξιά:

Παράγγειλα καινούργιο στρώμα.
«Διπλό!» είπα του παπλωματά
με περηφάνεια.
Έτσι τη νύχτα, η μοναξιά
Θα ‘χει τη θέση της πλάι μου
χωρίς να με πλακώνει.

Από τη συλλογή «1981-2021. 40 Ποιήματα σαν λαϊκά τραγούδια» (Ιδιωτική έκδοση, 2021).


Γέννημα-θρέμμα της Θεσσαλονίκης, ο Γιώργος Οικονόμου στα ποιήματά του φοράει τα γυαλιά και τα ακουστικά της πόλης και εντρυφεί στην ανθρωπογεωγραφία της. Απλώνει ριζώματα στην πόλη και ανοίγματα στους ανθρώπους της. Η Θεσσαλονίκη αποτελεί το σκηνικό –ως επί το πλείστον ασπρόμαυρο, σαν σε ταινίες νεορεαλιστικές του ιταλικού κινηματογράφου– σχεδόν σε όλες τις συλλογές του:

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Και πού να πάω μου λες
γεννήθηκα μεγάλωσα αλήτεψα
πέθανα κι αναστήθηκα εδώ

Δυο χρόνια μόνο έλειψα μακριά
όταν με πήρανε φαντάρο.

Πώς γίνεται ζωή χωρίς τις Εξοχές
την Αρετσού τα Κάστρα το Ντεπό
χωρίς την Τσιμισκή με τις ωραίες γκόμενες

Και πού να πάω μου λες
κοντά στο σπίτι μου η Τούμπα
άμα κερδίσει ο Ολυμπιακός και λείπω
πώς θ’ ακούσω τη σιωπή της κερκίδας

Από τη συλλογή «Η σιωπή της κερκίδας» (εκδ. Τύρφη, 2021)


Ο ποιητής αποτραβηγμένος από τα εγκόσμια αλλά με καρδιά γεμάτη ανθρωπιά για όλον τον κόσμο αφουγκράζεται τους απλούς δοκιμαζόμενους ανθρώπους και τους προσκαλεί να του αραδιάζουν ιστορίες. Με γιώτα μικρό. Άλλωστε τόσο μοναχικός ο Γιώργος Οικονόμου, χωρίς τις ιστορίες των άλλων και τις αναμνήσεις δεν θα ήταν ποιητής. Παρόλο που η ποίησή του είναι κυρίως βιωματική και αυτοβιογραφική, η συλλογική ζωή δεν αποτελεί ξένο σώμα. Τα ατομικά συμβάντα δένονται αρμονικά με γενικά θέματα και συχνά καυτηριάζεται ο κυνισμός και η αδιαφορία της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας.

ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΜΟΥ

Φτηνό καπνό καπνίζουν
οι φίλοι μου φτηνά τσιγάρα
δρόμο δεν τους αφήσατε
γωνιά να σταθούν

σφουγγαρίζουν γραφεία
έρχονται από μακριά
ζητιανεύουν οι φίλοι μου
παίζουν λατέρνα ακορντεόν

στήνονται χαμογελαστοί
για μια αναμνηστική φωτογραφία
των διακοπών σας

δεν ήταν ποτέ με τους νικητές
οι φίλοι μου ζητούν συμπόνια
μαζεύουν αυτά που πετάτε
και στολίζουν γωνιά τού σπιτιού τους

Μην τους φοβάστε τους φίλους μου
κακό δεν κάνουν

ένα χαμόγελο θέλουν μόνο
όρθιοι να σταθούν

Από τη συλλογή «Η σιωπή της κερκίδας» (εκδ. Τύρφη, 2021).


Από τους τελευταίους εκπροσώπους της Διαγωνίου, ποιητής αυθεντικός, με ευγένεια και ήθος που του επέτρεπαν να ζει μακριά από την αμετροέπεια και τις μικροπρέπειες της εγχώριας λογοτεχνικής σκηνής. Ο Γιώργος Οικονόμου μιλούσε μόνο με το έργο του. Μοιραζόταν ποιήματά του στο fb και είχε φανατικούς φίλους-αναγνώστες, οι οποίοι καλημέριζαν το καινούργιο πρωινό μ’ ένα ποίημα - δώρο του. Με τις αναρτήσεις του επικοινωνούσε με τους άλλους, τους καλλιεργούσε την πίστη ότι οι ποιητές είναι άνθρωποι απλοί. Τα ποιήματα του Γιώργου Οικονόμου συναισθάνονται τους αναγνώστες σαν προσευχές. Είχε καταφέρει να μετατρέψει τη virtual reality των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε πραγματικό χώρο όπου δημιουργούνται καταστάσεις ζωής. Κατά κάποιο τρόπο έκανε δημόσια τέχνη (public art), την οποία δεν μπορείς να την πάρεις πίσω από τη στιγμή που έχει συντελεστεί όπως δεν μπορείς να πάρεις πίσω και τον λόγο σου. Ο Γιώργος Οικονόμου κάθε μέρα, λοιπόν, έδινε τον λόγο του. Ήταν ειλικρινής και αυτό που έκανε ήταν τρομερά αληθινό.  Κι έτσι ήταν και ως άνθρωπος, αφοπλιστικά ειλικρινής. Δεν έλεγε ούτε τα κατά συνθήκη ψέματα. Είναι από εκείνους τους σπάνιους λογοτέχνες που η ζωή τους ταυτίζεται με το έργο τους. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που το προφίλ του ακόμη είναι ενεργό. Αυτό δεν νομίζω ότι έχει προηγούμενο στο fb. Τα ποιήματα του  Γιώργου Οικονόμου είναι εθιστικά.

Ποιήματα με μεγάλη διεισδυτικότητα στον εσωτερικό κόσμο των ανθρώπων έστω και αν φαινομενικά ο ποιητής αναφέρεται σε πράγματα για πολλούς ασήμαντα και περιττά. Ποιήματα με λακωνική λιτότητα, ακριβολογία και συμπύκνωση που προέκυψαν με πολλή αφαίρεση. Η προσπάθεια αυτή, όμως, δεν φαίνεται. Σε πολλά από αυτά ο αναγνώστης έχει την αίσθηση ότι ο Οικονόμου έγραφε όπως έπινε νερό. Χωρίς ηχηρές λέξεις, χωρίς να μετρά συλλαβές για να ολοκληρώσει το ποιητικό μέτρο, το τελικό αποτέλεσμα και ποιητικό ρυθμό διαθέτει και νοηματικό βάθος. Και η ανατροπή συχνά στους τελευταίους στίχους μας προκαλεί ρίγη:

 Ένα σημάδι
ν’ αφήσω θέλω
ένα –μικρό κι ασήμαντο
για τους πολλούς– σημάδι.
Σαν τα τραγούδια
που ακούγονται απ’ τα μεγάφωνα
κάθε Κυριακή στα στρατόπεδα
κάθε γιορτή στο Ψυχιατρείο»

Από τη συλλογή «Ένα με τη σκόνη» (εκδ. Τύρφη, 2017).


Οφείλουμε να σκύψουμε με ευλάβεια πάνω στα ποιήματά του και να τον τιμήσουμε όπως αξίζει στην ποίησή του. Και όσοι αγαπάμε την ποίηση και αναζητούμε τη γνήσια, ας κάνουμε χώρο στην βιβλιοθήκη μας για τον Γιώργο Οικονόμου.
Την δικαιούται αυτή τη θέση.





Πηγή: Χρονικά Δυτικής Μακεδονίας, 6.9.2024.

Πηγή για την εικόνα, η σελίδα του Γ.Λ. Οικονόμου στο facebook.

Θοδωρής Βοριάς, "Ποιήματα 2005-2024", (Μετάφραση στην αγγλική γλώσσα: Μαρία Ανδρεαδέλλη)

Στην εξορία


Πήρες τον κόσμο
να τον ρουφήξεις μονοκόμματα
και βρέθηκες εξόριστος
μ’ ένα τσιγάρο στο μπαλκόνι.
Όχι εδώ, κάτω μονάχα,
στους δρόμους τσακίζει η εξορία.
Το πετροβόλημα δεν τάραξε τις συνειδήσεις.
Οι γροθιές σε πόνεσαν, μεγάλωσαν το τείχος.
Ξεθώριασαν οι αφίσες, περίμενες να ξεφωνίσουν,
ούτε τα συνθήματα ξεφώνισαν στον τοίχο,
καλύφθηκαν με διαφημίσεις.
Οι στίχοι σε χάραξαν,
ρυτίδα - ρυτίδα μετράω τα ποιήματά σου.
Πήρες τα μάτια σου,
τα έκλεισες στο κουτάκι των γυαλιών.
Πήρες τα χέρια, τα δίπλωσες
μαζί με τη σημαία στο συρτάρι.
Πήρες τ’ αυτιά σου και τα σφράγισες,
στην εξορία, είπες, δεν χρειάζονται πολλά.



In the exile


You took the world
to suck it in one piece
and found yourself exiled
with a cigarette in the balcony.
Not here, only there
in the streets the exile will smash you.
The stone throwing didn't move consciences
the fists hurt you, they enlarged the wall.
The posters faded, you expected them to scream
not even the signs did they yell on the wall,
they were covered by advertisements.
The verses engraved you
wrinkle by wrinkle I count your poems.
You took your eyes,
you kept them in the small box of your eyeglasses.
You took your hands you folded them
with the flag in the drawer.
You took your ears and you sealed them,
in the exile, you said, one does not need many.

Από την ποιητική συλλογή

«Το Τρύπιο Ταβάνι», 2005

Άγγελοι φονιάδες


Άγγελοι φονιάδες, τις νύχτες του έρωτα
τραβούν κάτω από τα πόδια σου
τα πεταμένα ρούχα.

Γλιστράνε μέσα τους,
σκοτώνουν τις τελευταίες σου ανάσες.

Φλέγεσαι και λιώνεις
πάνω από τα νεκρά σου ρούχα.
Στάζεις στα μάτια που σε κοιτάζουν
από τα μανίκια
και τα διαρρηγμένα φερμουάρ.



Angels of murder


Angels of murder
in the nights of love,
pull the cast-off clothes
under your feet.

They slide inside them,
kill your last breaths.

You blaze and melt
over your dead clothes,
trickle into the eyes
that stare at you through the sleeves,
through the ruptured zippers.

Από την ποιητική συλλογή

«Νυχτερινές επιπλοκές», 2008

Φύσηξε από τη μεριά της Παλαιστίνης


Φύσηξε από τη μεριά της Παλαιστίνης
Τα σύννεφα έφεραν πόλεμο
στη νυσταγμένη πολιτεία μας.
Πρώτα ψιχάλιζε δάκρυα
και τώρα βρέχει αίμα.
Αν το γυρίσει σε χαλάζι,
ο Θεός να φυλάξει
τους νυχτερινούς διαβάτες
που δε θα ’χουν
αλεξίσφαιρες ομπρέλες.



The wind blew from the direction of Palestine


The wind blew from the direction of Palestine.
The clouds brought war
into our drowsy state.
It drizzled tears first
but now it is pouring blood.
If it starts hailing,
God bless
the night walkers
who will not have
bulletproof umbrellas.

Από την ποιητική συλλογή

«Στιγμές από το ρεπερτόριο του θανάτου», 2018

Άννα


Το 1950 αλώνιζε Κιλκισιώτικα χωράφια
με το άλογο, στην «Αλωνάρα».

Το ’70 αλώνιζε τα σοκάκια της Σαλονίκης,
από τα Κάστρα ως το Καπάνι.

     -Πάνε χρόνια που έχω να μιλήσω

Ύφαινε χαλιά στον αργαλειό της το ’80,
σ’ ένα παλιό ψηλοτάβανο στην Άνω Πόλη.

     -το κατάκοιτο ταβάνι με στοιχειώνει

Μέχρι το ’90 άσπριζε και χουσμέτευε
σπίτια και σπίτια.

     -άσπρισα.
     Το κρεβάτι πληγιάζει το κορμί μου.
     Θεέ μου, ποιος με ντύνει, ποιος με ταΐζει.
     Δεν θυμάμαι…
     άντρα, παιδιά αν είχα, δεν...
     Έρχονται, φεύγουνε μορφές,
     μάνα με λένε…
     Άννα με φωνάζουν.

     Τα μαλλιά μου,
     χρόνια έχω να φτιάξω τα μαλλιά μου.
     Δεν θυμάμαι αν με λέγαν Άννα.



Anna


In 1950 she threshed Kilkisian fields
along with a horse, in Alonara.

In 1970s she was full of go in the alleys of Salonika
from the Castles to Kapani.

     -It has been years since I last talked

She weaved rugs at her loom in 1980s
in an old high-ceiling room in Ano Polis.

     -The bedridden ceiling haunts me

Up to 1990s she whitewashed houses
and did errands for numerous families.

     -I have whitened. The bed ulcerates my body.
     Dear God, who dresses me, who feeds me?
     I do not remember
     if I had a husband or children, I can’t…
     Figures come and go
     they call me Mum,
     they name me Anna.

     My hair,
     it has been years since I last had my hair done.
     I cannot remember whether my name was Anna.

Από την ποιητική συλλογή

«Χαμένες ψηφίδες 2», 2024

Το βιβλίο Thodoris Vorias POEMS 2005-2024 κυκλοφόρησε σε ψηφιακή μορφή τον Ιανουάριο του 2025. Είναι μια δίγλωσση ποιητική ανθολογία 20 ποιημάτων του Θοδωρή Βοριά από το σύνολο των ποιητικών συλλογών του μεταφρασμένων στην αγγλική γλώσσα. Η μετάφραση των ποιημάτων στην αγγλική έγινε σταδιακά και σε βάθος πενταετίας από την Μαρία Ανδρεαδέλλη.
Στην ανθολογία τα ποιήματα παρατίθενται ανά ποιητική συλλογή, στην ελληνική γλώσσα και στην αγγλική μετάφραση.




Ο Θοδωρής Βοριάς γεννήθηκε το 1970 στη Θεσσαλονίκη. Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές: «Το τρύπιο ταβάνι» (Ερωδιός 2005), «Νυχτερινές επιπλοκές» (Ερωδιός 2008), «Πυγολαμπίδες» (Οκτασέλιδο του Μπιλιέτου 2011), «Χαμένες ψηφίδες» (ιδιωτική έκδοση 2012), «Στιγμές από το ρεπερτόριο του θανάτου» (ιδιωτική έκδοση 2018), «Ανιλίνες» (Οκτασέλιδο του Μπιλιέτου 2021), και «Χαμένες ψηφίδες 2» (ιδιωτική έκδοση 2024). Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, ιταλικά, ισπανικά, πολωνικά και ρουμάνικα. Διατηρεί στο διαδίκτυο το ηλεκτρονικό περιοδικό «Λογοτεχνικά Επίκαιρα» (http://logotexnika-epikaira.blogspot.com) και την ιστοσελίδα «Το Εργαστήρι» (http://vorias.blogspot.com). Υπήρξε υπεύθυνος σύνταξης του μηνιαίου ψηφιακού περιοδικού «Λογοτεχνικά Σημειώματα» που κυκλοφόρησε ελεύθερα στο διαδίκτυο μέσω της ιστοσελίδας «Λογοτεχνικά Επίκαιρα» από τον Σεπτέμβριο του 2010 μέχρι τον Ιανουάριο του 2012. Ποιήματά του έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά: Νέα Ευθύνη, Πλανόδιον, Μπιλιέτο, Το Κοράλλι, Τα Ποιητικά, Μανδραγόρας, Ρωγμές, Ενδοχώρα, Νέα Σκέψη, Σύγχρονη Σκέψη, Σοδειά, Diario de Avisos (Ισπανία), Pro Libris (Πολωνία), Steaua Dobrogei και Miscarea Literara (Ρουμανία) κ.ά. Στα διαδικτυακά περιοδικά: Βακχικόν, Εξιτήριον, Νέο Πλανόδιον, Περί Γραφής, Ποιείν, Στάχτες κ.ά. και στις ποιητικές ανθολογίες: Πινακοθήκη «Λυρικών» ποιημάτων, Πολύτροπος Ανήρ, Δεκαεννέα Ποιητές της Καλής Μεριάς, Ό,τι χαρτοκόπτει, εν τω άμα, χαρτογραφεί, Ποιητικό Ημερολόγιο, Ξένων αιμάτων τρύγος, Poesia Neogreca και Pegaso Greco (ιταλικές εκδόσεις) κ.ά.





Από το βιβλίο «Θοδωρής Βοριάς, Ποιήματα 2005-2024», Ελληνοαγγλική έκδοση

Μετάφραση: Μαρία Ανδρεαδέλλη
Άδεια διανομής: Creative Commons BY-SA (Αναφορά πηγής – Παρόμοια διανομή)
ISBN 978-618-87568-0-9
Σελίδες: 74 // Έτος έκδοσης: 2025


Πηγές:
http://vorias.blogspot.com/
https://www.openbook.gr/poiimata-2005-2024/

Κώστας Θ. Ριζάκης, "θαλάσσιον μποτιλιάρισμα"

θαλάσσιον μποτιλιάρισμα


θ’ άραζεν το βραδάκι στ’ ορθογώνιου
τραπεζιού κορφήν κορφής τήν μία
των δύο μακρουλήν καλύπτων με το
σώμα του γερτόν πλευράν θαρρείς ο
μόνος διασωθείς βαναύσου ναυαγί-
ου τον θάνατον στοιχίζοντας επτα-
κοσίων ψυχών κ’ έψαυεν στον αντίχειρα
το πιο πλησίον μπουκάλι εμπεριέχον
ρούμι φυσικά ρούμι εκλεκτόν λάφυρο
πυρακτούμενον θαλάσσιων πειρατών
ρουφήχτρα το (ε)κατέβαζεν συχνά κάτ’
απ’ τήν μέση παίρνοντας ναν παραμιλά
θ’ αρμάθιαζε ιστορίες επ ποιες πιθανώς
απίθανες ποιες πάλι αυθεντικές το αυτί μην

’ξώφαλτσα θα ενέτασσεν ώς και τον κάπταιν-Κουκ

(αλλ’ όσοι ξέρουμε απ’ αυτά νηστεύουμ’ έναν όρκο)



                                                  Κώστας Θ. Ριζάκης

Ο ποιητής Κώστας Θ. Ριζάκης (Λαμία, 1960) εξέδωσε δεκαέξι συλλογές, τη μία συγκεντρωτική (των εξ πρώτων ‒ γ΄ επαν. Κουκκίδα 2020). Διηύθυνε ή και συνδιηύθυνε επτά έως τώρα (σε εννέα εν συνόλω περ.) λογ. περιοδικά. Επίσης, επιμελήθηκε περί τα 200 βιβλία (ιδία ποιητικά), αρκετά αφιερώματα σε έντυπα άλλων, καθώς και τιμητικούς τόμους σε μορφές (Κ.Ε. Τσιρόπουλο, Γ. Πέγκλη, Μ. Μέσκο, Ο. Αλεξάκη, Σ. Σαράκη, Ζ. Σαμαρά, Β.Π. Καραγιάννη, Δ. Αγγελή, Γ.Χ. Θεοχάρη, Κ.Α. Κρεμμύδα, Σ.Σ. Σταμπόγλη ‒ τα τελευταία 3 υπό έκδοσιν) τής λογοτεχνίας μας. Ενασχολείται δε και συνεχίζει, με τη σύγχρονη γυναικεία γραφή (Ζ. Δαράκη, Λ. Παππά, Μ. Καραγιάννη, Κ. Κούσουλα, Χ. Κουτσουμπέλη, Έ. Λάγκε, Έ. Κορνέτη, Ν. Κεσμέτη, Κ. Ρουκ, Μ. Κουγιουμτζή, Α. Μπακονίκα, Ά. Γρίβα, Δ. Δημητριάδου, Ν. Χαλκιαδάκη, Δ. Μήττα, Η. Νικοπούλου, Λ. Καλλέργη). Πρόσεξε πολύ όσους νεώτερους άξιους. Τελευταία του συλλογή (με τον Σταύρο Σταμπόγλη) η, πυξίδα ουρανομήκης, εκδ. Παρέμβαση 2023. Έχουν γραφεί και εκδοθεί πολυάριθμα μελετήματα για το ποιητικό του έργο.

Πρώτη δημοσίευση

Στην εικόνα: Samuel Atkins, «HMS Endeavour off the coast of New Holland» (1794).
Πηγή για την εικόνα: Wikimedia Commons.

Δημήτρης Γ. Παπαστεργίου, "Αλήθειες & Μυθεύματα [24 ώρες]"

ΡΕΦΡΕΝ

                αυτό που ζήσαμε σκοτάδι και μας πνίγει
                                          Λίνα Νικολακοπούλου


Τι με κοιτάζεις μ’ αυτά τα μάτια;
λατρεύω κάθε πόρο του προσώπου σου·
λίθους πολύτιμους, έναστρους ουρανούς,
φύλλα νεκρά, κι ό,τι άλλο μίσησε ο Μπρετόν,
χαζεύω απέραντα στις λίμνες των ματιών σου.

Αυτό που ζήσαμε σκοτάδι και μας πνίγει.
Το φως θα κάψει τα φτερά της πεταλούδας,
το φως είναι ο καλύτερος φίλος των γερακιών,
το φως σε θέλει να πηγαίνεις στη δουλειά
να τρώει τα χρονάκια σου και να σε εξουθενώνει.

Εσύ μια κούκλα στα σκαλοπάτια
σαν ξεπροβάλεις. Στων πυκνών μαλλιών σου τη σκιά
το μολυβένιο αναπαύεται κορμί μου −
δεκαεπτά, τριάντα επτά, πενήντα, εξήντα επτά
χρόνια κελαρυστά− και κόντρα σε όλα σ’ αγαπάω.

Είμαι ο κλόουν που κοιτάζεις μέσα στον καθρέφτη,
χαμογελώ γιατί τα δάκρυα πια μου γδέρνουνε τη μάσκα
−αυτή που ένα έχει γίνει με το πρόσωπό σου−
θα είσαι ό,τι η πατρίδα για έναν μετανάστη
κι εγώ τρενάκι που δεν πρόκειται να φύγει.

Από την ενότητα

«Εκ του σύνεγγυς»

___________
Σημείωση: Οι πλαγιογράμματοι στίχοι του ποιήματος, αποτελούν το ρεφρέν του τραγουδιού «Παιδικά παιχνίδια» (στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου, μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης).





Η ΠΡΩΘΙΕΡΕΙΑ


Αγαπητή κυρία
στο πρόσωπό σας ομορφιές μπορώ να αντικρίσω,
γκέισας λεπτεπίλεπτης της Άπω Ανατολής,
αρχόντισσας αισθαντικής των λάγνων Ινδιών,
και πατρικίας της αρχαίας «μη μου άπτου» Ρώμης·
ή να εννοήσω επακριβώς την πείνα του Βεζούβιου,
πριν καταπιεί διά παντός τη λαμπερή Πομπηία.

Του κόσμου όλα τα διάσημα επισκέφτηκα Μουσεία,
την Ιστορία διδάχτηκα, αίφνης, της Ομορφιάς,
στου καταστήματός σας την ελκυστική προθήκη,
λίγα λεπτά, ολόφωτα, θαυμάζοντάς σας μόνο.

Πείτε μου αλήθεια:
εσάς μοντέλο ακριβό είχε ο Μποτιτσέλι;
Ρωτώ επειδή, χάρη σε σας,
εξαίσια, του καταστήματος ένδυσης, προϊσταμένη −
για να μην πω, πιο ταιριαστά, του κάλλους πρωθιέρεια−
με πρότυπον εσάς λοιπόν, ωραία μου κυρία,
πλέον μπορώ λεπτομερώς ευθύς να φανταστώ,
της Ήρας πώς ομοίαζαν οι ύψιστες ιέρειες,
τα πέπλα πώς ευωδίαζαν της πάνσεπτης Πυθίας,
κι όσα κορίτσια εφρόντιζαν ναούς της Αφροδίτης,

πώς ήταν, τέλος, του Διοσκουρίδη η Κλεοπάτρα,
το άγαλμα της οποίας, φευ, ματαίως στην έπαυλή της,
αιώνες την αναζητεί ακέφαλο, στη Δήλο.

Από την ενότητα

«Έρως σύνεγγυς»

___________
Σημείωση: στίχ. 22-24: Διοσκουρίδης, Κλεοπάτρα: Πρόκειται για ζεύγος πλουσίων Αθηναίων, το οποίο διατηρούσε έπαυλη στη Δήλο, στη συνοικία του θεάτρου. Η Κλεοπάτρα ανήγειρε τα αγάλματά τους στην αυλή της έπαυλης το 138 π.Χ., προς τιμήν του συζύγου της, όταν εκείνος αφιέρωσε δύο ασημένιους τρίποδες στον ναό του Απόλλωνα.

ΕΥΘΡΑΥΣΤΕΣ ΣΥΜΠΤΩΣΕΙΣ


Όταν κουράζεται πολύ, στο τέλος κάθε ημέρας
θολώνουν οι εικόνες της με στίγματα γεμίζουν
πληθαίνουν πέφτουν στο χαρτί και γίνονται αρμάδα
κατάφορτα ποιήματα φερμένα απ’ άλλες χώρες.

Για πάντα μια βασίλισσα θα ’ναι, που κάποια κόγχη
απόμερη μες στο παλάτι δεν μπορεί να βρει
να κλάψει ολομόναχη
ώσπου να ησυχάσει.

Αργά το βράδυ, μόλις κοιμηθεί
στο μάγουλό της απαλό ένα φιλί αφήνω
και χάνομαι ξανά
μες στην ομίχλη της καρδιάς της.

Όταν ξυπνά, μία στικτή κι ανέμελη ευωδιά
την κάνει να χαμογελά −θαρρείς
από θυμάρι ή δυόσμο−
σαν να κυλιόταν όλη νύχτα σε λουλούδια.

Από την ενότητα

«Το κορίτσι με το ψάθινο καπέλο»

ΕΝΑΣ ΤΥΦΛΟΣ


Είσαι η σόμπα με σπασμένο το τζαμάκι και καπνίζεις;
Προδοσίας φροντίδα είσαι, και εκπρόθεσμος χρησμός;
Μέθυσου είσαι το ποτήρι − το στερνό γεμάτο κώνειο;

Δευτέρα αυτοκράτορας,
την Τρίτη κωπηλάτης,
δυο χρόνι’ αργότερα τυφλός, στου ορυχείου τ’ αλάτι.

Σγουρός στα μάτια μου καπνός,
τα πάντα τρώει εμπρός μου.

Είσαι η βροχή που όλα τα σκουλήκια περιμέναν;
Του έρωτα είσαι ξυράφι κι έρχεσαι κλωστή κλωστή;
Είσαι ο γκρεμός πιο κάτω, τα σαγόνια του που χάσκει;

Ανοίξτε χώρο στον τυφλό διαβάτη, να περάσει,
που όλα τα βλέπει καθαρά
μες στο πηχτό σκοτάδι.

Από την ενότητα

«Αλήθειες και μυθεύματα»

"Αλήθειες & Μυθεύματα" τιτλοφορείται το 10o ποιητικό βιβλίο του Δημήτρη Γ. Παπαστεργίου. Με τη μια λέξη να λειτουργεί πότε σαν ήλιος και πότε σαν ομίχλη στα τοπία της άλλης, φωτίζοντας ή συσκοτίζοντας αντίστοιχα − τους γκρεμούς της κυρίως· με το "και" σε χρέη συνδέσμου συμπλεκτικού μεν, αλλά με ασαφή −άλλοτε συνενωτικό άλλοτε διαχωριστικό− ρόλο· και με τον υπότιτλο "[24 ώρες]" να θυμίζει φωτεινή επιγραφή μοναχικού σταθμού στην Εθνική Οδό.
"Αλήθειες & Μυθεύματα [24 ώρες]". Εκεί όπου τα ποτάμια των ονείρων συναντούν τη θάλασσα της πραγματικότητας. 24 απρόβλεπτα ποιήματα. Ένα για κάθε ώρα.

Από την έκδοση

Ο Δημήτρης Γ. Παπαστεργίου γεννήθηκε το 1968 στη Βέροια όπου και ζει. Έχουν εκδοθεί οι ποιητικές συλλογές του, Η τράπουλα του καλοκαιριού (Ars Poetica, 2012), Furor Scribendi (Ars Poetica, 2013), Ο άστεγος της οδού Χαμογέλων (Σαιξπηρικόν, 2015), Έλαβον (Σαιξπηρικόν, 2017), Τα μεροκάματα ενός έρωτα (Εντευκτήριο, 2019), Της μιας ανάσας ποιήματα (Κουκκίδα, 2021), Όλα στο μαύρο (Ρώμη, 2022), Οκτώηχος Της Αχανούς (Ρώμη, 2023), Κάτοψη (Ρώμη, 2023) και Αλήθειες & Μυθεύματα [24 ώρες] (ΑΩ Εκδόσεις, 2025). Ποιήματά του έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά και ανθολογίες.





Από τη συλλογή «Αλήθειες & Μυθεύματα [24 ώρες]», ΑΩ Εκδόσεις, 2025.

Μαρίκα Συμεωνίδου, "Θεοφάνεια στην Πόλη"

Θεοφάνεια στην Πόλη


Φλούδες πορτοκαλιού
στις σόμπες των προσφυγικών,
ιστορίες της Πόλης,
δαντέλες οι λέξεις,
τουρκικές, ελληνικές,
μαγικές μυρωδιές
και χαμόγελα
για τον πλούτο και τη φτώχεια
ή
και το ανάποδο της στιγμής.



                 Μαρίκα Συμεωνίδου




Η Μαρίκα Συμεωνίδου γεννήθηκε στον Πειραιά, είναι πτυχιούχος του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Πατρών. Έχει δύο μεταπτυχιακούς τίτλους στην Ψυχολογία από το Πανεπιστήμιο του Σάρεϊ και την Εξέλιξη του παιδιού από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Εργάζεται στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Έχει γράψει τις ποιητικές συλλογές Με τα μάτια των άλλων (Γαβριηλίδης 2010), Πλάνη 18 (Μανδραγόρας 2014), Παράξενη εξήγηση 22 (Γαβριηλίδης 2018), Ξέρεις πού οδηγεί (ΑΩ Εκδόσεις 2020) και Βεντέμα (ΑΩ Εκδόσεις, 2024). Έχει γράψει επίσης διηγήματα με τίτλο Ζωή, (Γαβριηλίδης 2014). Ποιήματά της έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά όπως «Ποιητική», «Φρέαρ», «Παρέμβαση» και μεταφράσεις της όπως και ποιήματά της στο «Unfollow» και στο «Οροπέδιο».



Πρώτη δημοσίευση

Στην εικόνα: Κωνσταντινούπολη, Θεοφάνεια 1954. Η τελετή καταδύσεως του Τιμίου Σταυρού στο Βόσπορο, επί Πατριαρχίας Αθηναγόρα Α΄.

Πηγή για την εικόνα: https://constantinoupoli.com/

Δημήτρης Π. Κρανιώτης, "Ρυτίδες στον καφέ"

Κρυφτό


Έπαιζα κρυφτό
Κέρδισα το πρώτο φιλί
Έπαιζα κουτσό
Έχασα το πρώτο δόντι

Τώρα πια
Συνέχεια κύκλους κάνω
Γυρίζω στην αρχή
Νομίζω δεν με βλέπουν
Ή δεν θέλω να δω

Τον ύπνο μου κι αν χάνω
Δεν κρυφοκοιτάζω
Ξύπνιος
Με τα όνειρά μου

Παίζω ακόμη κρυφτό





Πριν το ποίημα πετάξει


Πουλί το ποίημα
Έτοιμο να πετάξει
Μες στη βροχή
Στα μαύρα σύννεφα
Αστράφτουν λευκές
Οι λέξεις του

Μα εγώ φοβάμαι
Μήπως μείνει λογότυπο
Στο παραθύρι μου
Και σβήσει

Ή μήπως φύγει
Μαζί με τα πουλιά
Που ο κυνηγός
Θα σκοτώσει

Επαίτης


Αγέρωχος στο θρόισμα
Φύλλων συκής
Δέσμιος τιμωρός
Στον ιστό της αράχνης
Που έπλεξες

Ενθαρρύνεις φυγές
Ενσαρκώνεις
Κλεμμένα βάσανα
Καίγοντας
Αιρετικά κείμενα
Που δεν διάβασες

Διαμαρτυρόμενος
Εντός εναλλακτικών θυμών
Εκτός πλαστών περιθωρίων

Επαίτης
Για όσα μπορείς
Μα δεν έκανες
Για όσα δεν μπορείς
Μα θα ήθελες





Ευπώλητα


Ακόμη πονάς
Χωρίς να πετάς
Ό,τι σου δάνεισε
Ένα βιβλίο του συρμού
Που διάβασες

Κι ας βουλιάζει η ποίηση
Στα ευπώλητα
Κι ας αλαλάζει
Σε σκιές ορέων
Πολλαπλών εκδόσεων

Ακόμη πονάς
Χωρίς ν’ απαντάς
Γιατί την ποίηση έχασες
Κι αδιάφορα σφυρίζεις





Από τη συλλογή, «Ρυτίδες στον καφέ», Κέδρος, 2024.




Ο Δημήτρης Π. Κρανιώτης γεννήθηκε το 1966. Kατάγεται από το Στόμιο Λάρισας, όπου μεγάλωσε. Σπούδασε ιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και απέκτησε μεταπτυχιακό δίπλωμα ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Ζει στη Λάρισα και εργάζεται ως ιατρός ειδικός παθολόγος.
Έχει εκδώσει δέκα ποιητικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό: Ίχνη (1985), Πήλινα πρόσωπα (1992), Νοητή γραμμή (2005), Dunes-Dune [Θίνες] (Ρουμανία, 2007), Ενδόγραμμα (Μαλλιάρης Παιδεία, 2010), Edda [Έδδα] (Ρουμανία, 2010), Iluzione [Ψευδαισθήσεις] (Ρουμανία, 2010), Foglie vocali [Φύλλα φωνήεντα] (Ιταλία, 2017), Γραβάτα δημοσίας αιδούς (Κέδρος, 2018) και Menos uno [Μείον ένα] (Ισπανία, 2022).
Το 2011 επιμελήθηκε και εξέδωσε στα αγγλικά την ανθολογία World poetry 2011 (205 ποιητές από 65 χώρες).
Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχουν δημοσιευθεί σε διάφορες χώρες του κόσμου, ενώ έχει συμμετάσχει σε πολλά διεθνή φεστιβάλ ποίησης στο εξωτερικό.
Το 2011 διοργανώθηκαν υπό την προεδρία του στη Λάρισα το 22ο Παγκόσμιο Συνέδριο Ποιητών και το 1ο Μεσογειακό Φεστιβάλ Ποίησης.
Είναι μέλος του PEN Greece (επικεφαλής της Επιτροπής Συγγραφέων για την Ειρήνη), της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών, του World Poetry Movement (WPM) και των Poets of the Planet (POP).

Θερμές ευχές για το 2025

Τα μέλη και η συντακτική ομάδα

του ΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΠΥΡΗΝΑ

σας εύχονται ολόψυχα

Χ Ρ Ο Ν Ι Α  Π Ο Λ Λ Α

και

Ευτυχισμένο  το  2025 !